(က)
မ်က္ေမွာက္ေခတ္ ျမန္မာစာေပနယ္ပယ္တြင္ ကဗ်ာဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ သည္ အျငင္းအပြားရဆံုး ပုဂိၢဳလ္တဦးျဖစ္၏။ သူသည္ အတတ္ပညာေရးရာအပိုင္းႏွင့္ အေၾကာင္းအရာေရးရာအပိုင္း ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ ထူးျခားသစ္လြင္ျမင့္မားသည့္ တီထြင္မႈ၊ ခံယူမႈ ရိွသူျဖစ္၏။ အထူးသျဖင့္ အဘိဓမၼာေရးရာအပိုင္းတြင္ အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္ျငင္းခုန္ျခင္း ခံရသူျဖစ္၏။ သူ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ ရာ အယူအဆ၊ အႏုပညာေရးဆိုင္ရာ အယူအဆမ်ားမွာ ေလးနက္ခက္ခဲလွ၏။ ဥပမာ…၊ “ က်ေနာ့္တြင္ ရန္သူမရိွ၊ မိတ္ေဆြသာရိွ ” အယူအဆ၊ ‘ ရန္သူကို မိတ္ေဆြျဖစ္ေအာင္ လုပ္လို ့ရသည္ ’ ဟူေသာ အေျပာအဆို အယူအဆမ်ားမွာ ျမန္မာစာေပနယ္ပယ္တြင္ ပြက္ေလာညံေအာင္ ျငင္းခုန္ၾကရသည့္ အယူအဆမ်ားျဖစ္၏။ အႏူပညာေရးရာပိုင္းတြင္ “ အတတ္ပညာ မဲ့လွ်င္မဲ့ပေစ၊ အဘိဓမၼာ မမဲ့ေစနဲ ့ ” ဟူေသာစကားႏွင့္ ‘ မုဆိုးစိုင္သင္္”အယူအဆမ်ားမွာ စာေပေလာကအတြင္း သတိမျပဳပဲမေနႏိူင္ေလာက္ေအာင္ အျငင္းပြားခဲ့ၾကရသည့္ အယူအဆမ်ားျဖစ္၏။ သူသည္ကား…ျမန္မာစာေပသမားမ်ားထဲ၌ ‘ ဗဟု၀ါဒ ’ ကို အေစါဆံုးေျပာဆိုသူ၊ ခံယူ သူလည္း ျဖစ္ေလသည္။
ငယ္စဥ္က က်ေနာ္သည္၊ ကဗ်ာဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ ၏ စကားလံုးေရြးခ်ယ္မႈ ဆန္းသစ္ျခင္းအေပၚ အာရုံညႊတ္ခဲ့၏။ ဥပမာ “ ၀စ္လစ္စလစ္လမ္းမႀကီး ‘ ‘ ပန္းႏုေရာင္အို ” အစရိွေသာ စကားလံုးမ်ားျဖစ္၏။ “ အႏူပညာ ” ဟူေသာစကားလံုး သည္ပင္ လွ်င္ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာက စတင္တီထြင္အသံုးျပဳခဲ့ေသာစကားလံုးအျဖစ္ ေျပာသံဆိုသံၾကားရေသာအခါ က်ေနာ့္နားရြက္မ်ားမွာ ပိုမို ျပန္ ့ကားသြားရ၏။
သည့္ေနာက္ပိုင္း၊ အသက္အရြယ္ရလာေသာအခါမူ၊ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာ၏ အဘိဓမၼာဆန္ေသာ စကားမ်ားကိုပိုၿပီး အာရုံ ကိုင္းညႊတ္လာခဲ့၏။ အထူးသျဖင့္ သူ၏ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုင္ရာ အယူအဆ၊ ၿပီးေတာ့ ဗဟု၀ါဒ..ကို ပိုၿပီးစိတ္၀င္စားခဲ့မိေလသည္။
(ခ)
ကဗ်ာဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ သည္ အလွ၀ါဒီ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၀ါဒီ ျဖစ္၏။ သည္အေၾကာင္းကိုေျပာလွ်င္ စာတေစါင္ေပတဖြဲ ့ ေရးၿပီးေျပာမွသာလွ်င္ ျပည့္စံုႏိူင္မည္ျဖစ္သည္။ က်ေနာ္၏ေဆါင္းပါးမွာ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာ၏ အဘိဓမၼာအယူအဆကို ၿခံဳမိငံုမိေအာင္ေဖၚျပႏိုင္မည္ မဟုတ္သည္ကို က်ေနာ္သိပါသည္။ သိုေသာ့္…မၿခံဳငံုမိသည့္တိုင္၊ အေထာက္အကူတခုအျဖစ္ ယူဆလို ့ရႏိူင္သည့္ ‘ ကဗ်ာတပုဒ္ ’ ကို က်ေနာ္ တင္ျပခ်င္ပါသည္။ ယင္းကဗ်ာမွာ ၁၉၈၇-ခု စက္တင္ဘာလထုတ္ ‘ ျမတ္ေလးမဂၢဇင္း ’ တြင္
ေဖၚျပခဲ့သည့္ ကဗ်ာျဖစ္၏။ ဆရာႀကီး ဒဂုန္တာရာသည္ ထိုကဗ်ာကို “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ဟု ေခါင္းစဥ္တပ္ေလသည္။
လြတ္ၿငိမ္းခြင့္
ျပင္သစ္ျပည္က
လီယြန္တရားရုံး၊ ဆံုးျဖတ္ရန္မွာ
ေဘာ္လီဘီယာမွ၊ ဖမ္းကာပို ့လာ
ဘာဘီဆိုသူ၊ နာဇီဖက္ဆစ္
လွ်ိဳ ့၀ွက္ပုလိပ္၊ ပါးကြက္သားတည့္
သူ ့အား စစ္ေဆးရန္ ရုံးခ်ိန္းေသာေန ့။
အမႈမွာမူ
လူသားတို ့အား၊ မတရားသက္သက္
ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္၊ ႏိွပ္စက္ ညွဥ္းပန္း
ဖမ္းဆီးသက္ျဖတ္၊ ဓာတ္ေငြ ့အဆိပ္ခန္း
ေထာက္လွမ္းပို ့ေပး၊ အႏွစ္ ေလးဆယ္ေက်ာ္
စစ္အတြင္းက အမႈဖိုင္တြဲ။
သူ ့လက္ခ်က္ေၾကာင့္
ႏိွပ္စက္ခံရ၊ ရွင္ျပန္ထသူ
အမ်ဳိးသမီးအို၊ ခ်ဳိင္းေထာက္ႀကီးႏွင့္
တံေတြးေထြးၿပီး၊ မေလးမဖင့္
နင္မွ နင္ပဲ၊ တိုင္းထြာဆဲေရး
ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ သတင္းေပးသူ
ဖမ္းေပးသူလည္း၊ နင္မွ နင္အစစ္ပဲ
မ်က္ျမင္သက္ေသ၊ ထြက္ဆိုေလရာ
ဘာဘီခမ်ာ၊ အသာေခါင္းခါ
ဘာမွမသိ၊ ျငင္းကြယ္ဘိျငား
တရားရုံုးက၊ စီရင္ခ်က္ခ်
တစ္သက္ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေစသတဲ့။
ငါတစ္မူကား
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသမားမို ့၊ သူ ့အားခြင့္လႊတ္
လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ေပးလိုက္ခ်င္သည္။
ခြင့္လႊတ္ျခင္းသည္
လက္စားေခ်ျခင္းထက္၊ ထက္ျမက္လက္နက္
ခက္ခဲေပမင့္၊ ျမင့္ျမတ္စိတ္ထား
သေဘာထားႀကီးလိုက္ပါ။ ။
(ဂ)
“လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာကို၊ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ သည္ ၁၉၈၇-ခုႏွစ္တြင္ ေရးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ရွစ္ေလးလံုး ဒီမိုကေရစီ အေရးေတာ္ပံုႀကီးမေပၚေပါက္မွီ(၁၁)လ အလိုတြင္ျဖစ္သည္။ ထို ့ေၾကာင့္ “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာမွာ၊ ျမန္မာ့ႏူိင္ငံေရးအၾကပ္အတည္း အခက္အခဲကို ႀကိဳျမင္သည့္အတြက္ ေရးဖြဲ ့ေဖၚျပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ေလာ ဟူ၍ပင္ ယူဆရေပသည္။ အမ်ဳိးသားေသြးကြဲမႈႀကီး အထြ႗္ အထိပ္သို ့ေရာက္ရိွေနသည့္အခ်ိန္၊ အမ်ဴိးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးလမ္းစမ်ားကို ရွာေဖြေနၾကရသည့္ ယခုလိုအခ်ိန္ အခါမ်ဳိး တြင္“လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာမွာ၊ အဘိဓမၼာေရးအရ လြန္စြာအေရးပါလွသည့္ ကဗ်ာျဖစ္သည္ဟု က်ေနာ္ယူဆမိသည္။
“လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ဆိုသည္မွာ ၊ အတိုင္းအတာ တခုေတာ့ရိွသင့္သည္၊ သို ့မွသာလွ်င္ ေနာင္တြင္ ေနာက္ထပ္အျပစ္က်ဴးလြန္ သူမ်ား ေပၚေပါက္မလာေစရန္ ကာကြယ္ရာေရာက္သည္ဟုဆိုကာ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ ၏ “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကိုလက္ေတြ ့ မက်သည့္ စိတ္ကူးယဥ္ အယူအဆတခုအျဖစ္ ေ၀ဖန္သူတခ်ဳိ ့က အျပင္းအထန္ေ၀ဖန္ကန့္ကြက္ၾက၏။ “ ေလကိုစိုက္ပ်ဳိးသျဖင့္ မုန္တိုင္းကို ရိတ္သိမ္းရလိမ့္မည္ ” ဟူေသာ အျမင္ရွိသူတို ့ကလည္း၊ ဆရာႀကီးဒဂုန္တာရာ၏ “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာကို အေလွ်ာ့ ေပးေရး၀ါဒ၊ အညံ့ခံေရး၀ါဒ ျဖစ္သည္ဟုေ၀ဖန္ၾက၏။ တခ်ိ်ဳ ့ကဆိုလွ်င္ “ ထာ၀ရ ကြ်န္ခံေရး ” အဘိဓမၼာတခုအျဖစ္ပင္လွ်င္ တင္စား ေျပာဆိုၾကေလသည္။
၁၉၅၇-ခုႏွစ္အတြင္းတုန္းကျဖစ္သည္။ “ဟန္ေဂရီ ” ႏိူင္ငံအတြင္းသို ့ ဆိုဗီယက္ရုရွတင့္ကားမ်ား ၀င္ေရာက္လာခဲ့ၿပီး၊ ဟန္ေဂရီႏိူင္ငံျပည္တြြင္းေရးကို ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းေသာအခါ၊ ကမ ၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ဂရက္ (ျမန္္မာႏိူင္ငံ)၊ အမႈေဆာင္အဖြဲ ့၌ ဆိုဗီ ယက္တို ့၏ စစ္ေရးေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို ေထာက္ခံျခင္း သို ့မဟုတ္ ကန္ ့ကြက္ရန္ကိစၥ စည္းေ၀းတိုင္ပင္ခဲ့ၾကဖူး၏။ ထုိစဥ္က ယင္းအမႈေဆာင္အဖြဲ ့တြင္ လက္၀ဲအယူအဆကို တိမ္းညႊတ္သည့္ပုဂၢိဳလ္မ်ားက အမ်ားစုပါ၀င္၏။ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ သည္ “ဟန္ေဂရီ ” ျပည္အတြင္း စစ္ေရးအရ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္သည့္ ဆိုဗီယက္တို ့ကို ကန္ ့ကြက္ရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခဲ့၏။ သို ့ေသာ္ ယင္းအယူအဆကို ေထာက္ခံမည့္သူ တဦးမွ်ပင္မရိွခဲ့။ အမႈေဆာင္တဖြဲ ့လံုးက ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ ၏ အဆိုကို မေထာက္ခံႏိူင္ခဲ့ၾက။ ဤအျဖစ္အပ်က္ကိုၾကည့္လွ်င္ ျမန္မာစာေပသမိုင္း၌ “ အမ်ဳိးသားတို ့၏ ကိုယ္ပိုင္လြတ္လပ္ခြင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌါန္းခြင့္ႏွင့္ အခ်ဳပ္ခ်ာအာဏာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ” ဆိုင္ရာသေဘာတရားအျမင္တြင္၊ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’သည္ အမ်ား တကာထက္ ေစါစြာ၊ မွန္စြာ၊ တည့္မတ္စြာ သိျမင္လက္ခံႏိူင္ခဲ့သူဟု ဆိုရပါမည္။
ယခုလည္း “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာတြင္၊ လူသားတို ့၏ ရန္သူျဖစ္ခဲ့သူ၊ လူသားတို ့အား ေသတြင္းသို ့ပို ့ခဲ့သူ၊ စစ္ရာဇ၀တ္ ေကာင္တဦးအား၊ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’ က“လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ေပးသင့္သည္ဟု ဆိုခဲ့ျပန္ပါၿပီ။
ကဗ်ာ ဆရာႀကီး ‘ ဒဂုန္တာရာ ’သည္ကား၊ မ်က္ေမွာက္ေခတ္္ ျမန္မာစာေပသမိုင္း၌ အျငင္းပြား အခံရဆံုး ကဗ်ာဆရာႀကီး တဦးျဖစ္သည္ဆိုသည့္ အဆိုအေပၚ “လြတ္ၿငိမ္းခြင့္ ” ကဗ်ာသည္၊ အေထာက္အကူျဖစ္ေစသည့္ အခ်က္တခ်က္ျဖစ္လာခဲ့သည္ဟု က်ေနာ္ ယူဆမိေပသည္။
ၿငိမ္းေ၀
(က)
တစ္ခါတစ္ရံ ဆက္သြယ္ေရးနည္းပညာရပ္မ်ား ေပါက္ကြဲျဖစ္ထြန္းမွဳအေၾကာင္း မိတ္ေဆြတခ်ိဳ႕ႏွင့္ စကားစပ္မိသည္။ ထိုအခါ ကမၻာ့ရြာေရာက္သည္အထိ စကားခရီးဆက္မိၾက၏။ သမိုင္းနိဂံုးခ်ဳပ္ၿပီေလာဟု ေျပာဆိုလာခဲ့သည္မွာပင္ ႏွစ္(၂၀)နီးပါးၾကာခဲ့ၿပီ။ ထိုအခါၾကျပန္ေတာ့လည္း လမ္းဆံုးလ်င္ရြာေတြ႕မည္ဟူ ေသာ ျမန္မာစကားပံုကို မဆီမဆိုင္ေတြးမိကာၿပံဳးမိေသးသည္။
မည္သိုပင္ျဖစ္ေစ ... ကမၻႀကီးမွာ ရြာႀကီးတစ္ရြာအသြင္ေဆာင္လာသည္ကိုေတာ့ လူအမ်ားလက္ခံ လာၾကရ၏။ သို႕ေသာ္ဤကိစၥသည္ပင္ ခၽြင္းခ်က္မ်ားရွိေနသည္။ သတင္းအခ်က္အလက္၊ ဆက္သြယ္ေရး ကိစၥမ်ားတြင္သာ ရြာႀကီးတစ္ရြာအျဖစ္ ရည္ၫႊန္းေျပာဆိုလို႕ရေကာင္းေသာ္ျငားလည္း အမ်ိဳးသားေရး၊ ဘာသာ ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႉကိစၥရပ္မ်ားမွာမူ(၂၀)ရာစုထက္ပင္ ပိုမိုထင္းျပက္လာေနသေလာဟု ယူဆရဟန္ ရွိ၏။ ကမၻာ့ရြာႁပုမႉေၾကာင့္ မိမိတို႕၏အမ်ိဳးသား၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ပိုမိုၾကစ္လစ္ေအာင္ဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ေရး ႀကိဳးပမ္းမွဳမ်ားမွာ(၂၀)ရာစုထက္ပင္ ပိုၿပီးျပင္းထန္လာေနပလားဟု သံသယျဖစ္မိသည္။
သည္လိုအေျခအေနမ်ားေအာက္၌ သတင္းအခ်က္မ်ားကို သည္အတိုင္းမထုပ္မပိုးပဲ တင္ပို႔ိလို႔မျဖစ္ ႏိုင္ေတာ့။ အထူးသျဖင့္ ပံုႏွိပ္သတင္းတင္ပို႔မွဳလုပ္ငန္းမ်ားမွာ အသံျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အင္တာနက္ျဖင့္ ေသာ္လည္းေကာင္း သတင္းပို႔မႉလုပ္ငန္းေလာက္ မျမန္ဆန္ႏိုင္၊ မက်ယ္ျပန္႔ႏိုင္ေတာ့။ ထိုအခါ ယင္းပံုႏွိပ္သ တင္းေဖာ္ျပမွဳနယ္ပယ္တြင္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို လူေတြသီးခံၿပီး ေစာင့္ဖတ္ခ်င္စိတ္ျဖစ္ေအာင္ သတင္းပို႔မွဳပံုသ႑ာန္သစ္ကို တီထြင္လာၾကရ၏။ သတင္းကိုသတင္းသက္သက္အေနႏွင့္ မတင္ပို႔ေတာ့ပဲ ရသေႏွာ သည့္သတင္းပို႔မွဳစနစ္ကို သံုးစြဲလာၾကရ၏။ ထိုအခါ သတင္းနည္းပညာနယ္ပယ္၌ သတင္းတင္ျပမွဳ နည္းပညာသစ္ဟူ၍ေပၚေပါက္လာရ၏။
သတင္းတင္ျပမွဳနည္းပညာသစ္ကို ရသႏွင့္တြဲဖက္အသံုးႁပုေသာအခါ ေဆာင္းပါး၊ ၀တၳဳအစရွိသည့္ စာေပပံုသ႑ာန္ႏွင့္ ေဒြးေရာယွက္တင္ျဖစ္လာႏိုင္၏။ ျဖစ္လာသည္လည္းရွိ၏။ ဤအျမင္၊္ ဤအယူအဆ အတြက္ က်ေနာ့္မွာ သက္ေသျပစရာ ျမန္မာ၀တၳဳတပုဒ္ရွိပါသည္။ ယင္း၀တၳဳမွာ `ခင္ခင္ထူး´၏`၀တ္လဲ ေတာ္ေရႊပုဆိုး တန္းထိုးလို႔ႀကိဳမယ္´၀တၳဳျဖစ္ေလသည္။
(ခ)
သည္၀တၳဳတြင္ အဓိကဇာတ္ေကာင္မ်ားမွာ`ၿဖံဳဘူး´ရြာသူ`ခင္ေႏွာင္း´၊ တရြာတည္းသူ`မဖူးငံု´၊ ခင္ေႏွာင္း၏အစ္ကို`ခ်စ္ခင္´၊ ခင္ေႏွာင္းႏွင့္ခ်စ္ႀကိဳက္သူ ထန္းေတာရြာသား`က်ီးညိဳ´၊ တိရစၧာန္ေဆးကု ဆရာ၀န္ေလး`ကိုသိန္းဒန္´တို႔ျဖစ္ၾက၏။ ၀တၳဳ၏အစပိုင္းတြင္ ခင္ေႏွာင္းတို႔ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္၏ စရိုက္ကို စာမ်က္ႏွာအေတာ္မ်ားမ်ားအထိဖြဲ႔ၿပီးမွ က်န္ဇာတ္ေကာင္မ်ားကို တေျဖးေျဖးစရိုက္ေပၚေအာင္ဖြဲ႔သြား၏။ `ခင္ ေႏွာင္း´ႏွင့္`က်ီးညိဳ´တို႔၏ ကိုႀကီးေက်ာ္နတ္ပြဲတြင္ဆံုခဲ့သည့္ဇာတ္လမ္းကို `ခင္ေႏွာင္း´တို႔အိမ္၌`က်ီးညိဳ´ တစ္ေယာက္ စာရင္းငွါး၀င္လုပ္သည့္နည္းျဖင့္ ဇာတ္လမ္းကိုဆက္လို႔ရသြား၏။ ခင္းေႏွာင္းမိခင္က`ႀကီးညိဳ´ ႏွင့္သေဘာမတူ၊ တေနရာစီခြဲထားလိုက္၏။`ခင္ေႏွာင္း´ရြာကိုျပန္လာခြင့္ရေတာ့ `က်ီးညိဳ´က စာရင္းငွါးအ လုပ္မွထြက္ခါ၊ ထန္းေတာထဲတြင္ ဆင္းဆင္းရဲရဲႏွင့္ေခါင္းခ်သြားႏွင့္ၿပီ။ `ခင္ေႏွာင္း´အဖို႔ခ်စ္သူႏွင့္ ေပါင္းဖက္ ခြင့္မရႏိုင္ေတာ့။ ၀တၳဳ၏နိဂံုးမွာ ယူက်ံဳးမရဖြယ္ျဖင့္အဆံုးသတ္၏။
`၀တ္လဲေတာ္ေရႊပုဆိုး တန္းထိုးလို႔ႀကိဳမယ္´၀တၳဳမွာ ဇာတ္လမ္းအဓိကထားသည့္၀တၳဳမဟုတ္ ပါ။ သာမာန္မွ်သာျဖစ္၏။ မည္သည့္လွည့္ကြက္၊ ႁမႉပ္ကြက္၊ ဆင္ကြက္၊ တင္ကြက္မွ်မပါ။ သို႔ႏွင့္တိုင္`ခင္ခင္ထူး´ သည္ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဤသာမာန္ဇာတ္လမ္းတပုဒ္ကို ၀တၳဳတပုဒ္အျဖစ္ဖန္တီးလာခဲ့သနည္း။ ဤ ဆီသည္မလက္သုပ္လိုျဖစ္ေနသည့္`ေတြ႔၊ ခ်စ္၊ ကြဲ´ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးကို`ခင္ခင္ထူး´ဘာ့ေၾကာင့္ေရးခဲ့သနည္း။ ဘာေၾကာင့္ဇာတ္လမ္းသစ္တခုခုကို မေရြးခ်ယ္ခဲ့သနည္း။
၀တၳဳ၏အဖြင့္စာမ်က္ႏွာမွစကာ၊ ၀တၳဳ၏သံုးခ်ိဳးႏွစ္ခ်ိဳးေက်ာ္သည္အထိ ကိုႀကီးေက်ာ္နတ္ပြဲႏွင့္ ပါတ္ သက္သည့္ အခ်က္အလက္မ်ားမွာ လိုအပ္လ်င္လိုအပ္သလို အဓိကထားၿပီးေရး၏။ ဥပမာ စာမ်က္ႏွာ (၂၃) မွစတင္ကာ၊ ကိုႀကီးေက်ာ္နတ္ပြဲထံုးစံ၊ နတ္ပြဲ ပြဲစဥ္၊ နတ္ပြဲအေတြဲ႔အႀကံဳအေသးစိတ္ကို စာမ်က္ႏွာ(၂၈)အထိ လည္းေကာင္း၊ တဖန္စာမ်က္ႏွာ(၉၀)မွ(၉၉)အထိ နတ္ပြဲခင္းက်င္းပံု နတ္ပြဲလာပရိတ္သာဒ္က နတ္ပူေဇာ္ပံု မ်ားကိုလည္းေကာင္း ကိုႀကီးေက်ာ္နတ္ပြဲသို႔လာေရာက္ေရာင္းခ်ၾကသည့္ ေစ်းဆိုင္မ်ား၊ ပစၥည္းမ်ားကို ေဖာ္ျပ ရာ၌ ဇာတ္လမ္းျဖစ္စဥ္ႏွင့္ေရာေမႊသမကာ စာမ်က္ႏွာ(၁၀၂)မွ(၁၂၀)အထိလည္းေကာင္း။ ဥပမာ `ေက်ာက္ ေျမာင္းႏြယ္ၿငိမ္းဘက္မွစဥ့္ထည္မ်ား၊ ျမင္းၿခံနယ္ဘက္မွ ေတာင္သာအိုး၊ မိတၳီလာအိုးေျမထည္မ်ား၊ ဧရာ၀တီ ျမစ္ရိုးဆီက စစ္ကိုင္းအိုး၊ ေျမာင္နယ္ထဲက နဘက္အိုး၊ ဆီမီးခံုနယ္က ရႏၱပိုအိုး၊ ကေတာအိုးမ်ား၊ ခ်င္းတြင္းအ ေနာက္ဘက္ကမ္း ပခန္းနယ္မွာ အိုးဆိုင္မ်ား´ စာ(၁၁၄)။ ကိုႀကီးေက်ာ္နတ္သမိုင္းအေသးစိတ္အခ်က္အ လက္မ်ားကို(၁၃၄)မွစာ(၁၄၀)အထိ။ တဖန္ယုတ္စြအဆံုး ဧရာ၀တီ ျမစ္ႏွင့္ခ်င္းတြင္းျမစ္ၾကားတြင္ရွိသည့္ `ကၽြန္းဆယ့္ႏွစ္ရြာ´ေဒသေနေက်းလက္လူထု၏ မည္သည့္ စား၀တ္ေန ေရးပင္ျဖစ္ပေစ နတ္ကိုးကြယ္ ယံုၾကည္မႉႏွင့္မကင္းႏိုင္သည္ကို မီးေမာင္းထိုးျပ၏။ နတ္ကိုးကြယ္ယံုၾကည္မႉေအာက္က ေက်းလက္လူထု၏ ဘ၀ရွင္သန္ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႉစရိုက္ကိုေဖၚျပ၏။ ဥပမာ `ကိုႀကီးေက်ာ္ႏွစ္သက္ေသာ ေဆးပင္မ်ားကို ရာတ ခင္း ေဆးသံုးပင္ စတိထည့္စိုက္ၾကၿမဲသာ။ ေျမပဲစိုက္စိုက္၊ ပဲစိုက္စိုက္၊ ငရုတ္စိုက္စိုက္၊ ေနၾကာစိုက္စိုက္ ေဆး သံုးပင္ထည့္စိုက္ျခင္းအားျဖင့္ အေလးအျမတ္ျပဳၾကသည္။(စာ-၄၅) ဤသို႔ျဖင့္ `၀တ္လဲေတာ္ေရႊပုဆိုး တန္း ထိုးလို႔ႀကိဳမယ္´ ၀တၳဳမွာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား ျပည့္ႏွက္ၾကြယ္၀လြန္းသေလာက္၊ ၀တၳဳဇာတ္လမ္းအရ မူ စာတပိုဒ္မွ်ခ်ံဳ႕ၿပီး ျပန္ေရးျပလို႔ရေလာက္ေအာင္တို၏။ ရွင္း၏။
ဤ၀တၳဳတြင္ စာေရးသူက ဇာတ္လမ္းကိုအဓိကမထားခဲ့ပါ။ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုသိေစလို သည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကိုသာ အဓိကထားခဲ့သည္မွာ သိသာလြန္းလွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ျဖစ္မည္။`ခင္ခင္ထူး´ သည္ ဇာတ္လမ္းကို ဦးစားမေပးပဲ၊ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ အဓိကထားခဲ့ေလသည္။
(ဂ)
`၀တ္လဲေတာ္ေရႊပုဆိုး တန္းထိုးလို႔ႀကိဳမယ္´၀တၳဳမွာ ဇာတ္လမ္းအဓိကအားျပဳသည့္၀တၳဳမဟုတ္ ပါ။ သတင္းအခ်က္အလက္ အားျပဳ၀တၳဳျဖစ္၏။`ခင္ခင္ထူး´သည္ အဘယ့္ေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ မ်ားကို ၀တၳဳပံုသ႑ာန္ျဖင့္ေဖာ္ျပဖိုႀကိဳးစားခဲ့သနည္း။
က်ေနာ္အထက္ကဆိုခဲ့၏။ တခါတရံ သတင္းအခ်က္အလက္ကို သတင္းသက္သက္ အေနႏွင့္ တင္ျပသည္ထက္ ရသႏွင့္ထုပ္ပိုးၿပီးမွ တင္ျပသည့္`သတင္းပို႔မႉပံုသ႑ာန္သစ္္´ႏွင့္ေဖာ္ျပျခင္းျဖင့္ ပိုမိုထိ ေရာက္သည္ဟုယူဆခဲ့ဟန္တူပါသည္၊။ ဤသို႔ျဖင့္ ဤ၀တၳဳမွာ သတင္းအခ်က္အလက္ကို အဓိကအေျခခံ သည့္၀တၳဳ တပုဒ္္ျဖစ္လာခဲ့ရ၏။
ယၡဳအခါ က်ေနာ္တို႔သည္ သတင္းႏွင့္၀တၳဳ၊ ၀တၳဳႏွင့္ကဗ်ာ၊ ကဗ်ာႏွင့္စကားေျပ ေဒြးေရာယွက္တင္ ျဖစ္လြန္းသည့္ေခတ္တေခတ္ကိုျဖတ္သန္းေနၾကရ၏။ ယင္းဘာသာရပ္မ်ားတခုႏွင့္တခု၏ၾကားတြင္ရွိေန၊ ကာ ေနသည့္ ကန္႔လန္႔ကာစမွာ ပါးလ်ားသည္ထက္ ပါးလ်ားလာေန၏။
သို႔ေသာ္ အထူးသတိျပဳရမည့္အခ်က္ေတာ့ ရွိပါသည္။ သတင္းမ်ားသည္ ၀တၳဳေခ်ာက္ထဲ မဆင္းမိဖို႔ ႏွင့္ ၀တၳဳမ်ားသည္လည္း သတင္းေခ်ာက္ထဲဆင္းမသြားမိဖို႔ေတာ့အေရးႀကီးးသည္ဟုယူဆမိေပသည္။
(က)
“ေဟ့လူ ... ခင္ဗ်ား ဟိုသတင္းၾကားၿပီမို႔လား”
က်ေနာ္က မေ၀ခြဲတတ္သည့္မ်က္ႏွာႏွင့္ ကိုေမာင္ေမာင္ျမင့္ (ယၡဳ- ျမန္မာသတင္းသမဂၢ) ကို ေမာ့ၾကည့္သည္။ ကိုေမာင္ေမာင္ျမင့္က အပစ္တင္ေသာမ်က္လံုးမ်ားႏွင့္ က်ေနာ့္ကိုၾကည့္သည္။
“ခင္ဗ်ား တကယ္မသိဘူး”
“ဘာသတင္းလည္းဗ်၊ က်ေနာ္ တကယ္မသိေသးလို႔ပါ”
“ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ သတင္းေလဗ်ာ”
“ဘာလဲ၊ လႊတ္လိုက္ၿပီတဲ့လား”
“ဟာ ... ဘယ္ကလာ လႊတ္ရမွာလဲဗ်၊ မေန႔ကပဲ ႀကိဳးေပးၿပီး သတ္ပစ္လိုက္ၿပီ၊ ခင္ဗ်ားၾကားၿပီးၿပီလို႔ ထင္ေနတာ”
“ဘာ ...၊ သတ္ပစ္လိုက္ၿပီ”
“ဟုတ္တယ္ ကိုၿငိမ္းေရ ... သတ္တာမွ ... ကိုးေယာက္စလံုးကို သတ္ပစ္လုိက္တာ၊ အခု ဥေရာပ တတိုက္လံုး ဆူေနတာပဲ”
ခ်က္ခ်င္းဆိုသလို ထိုင္ရာက ထလာလိုက္သည္။ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္သတင္းမ်ား ကို သတင္းဖိုင္တြဲမ်ားတြင္ ျပန္ရွာရ၏။
“ကိုေမာင္ေမာင္ျမင့္ေရ ...၊ လုပ္ပါဦးဗ်ာ ရသေဘာက္ သူ႕သတင္းေတြစုၿပီး က်ေနာ့္ကို ကူညီပါအုန္း၊ က်ေနာ္ ဒီတပါတ္ သူ႔အေၾကာင္း အသံလႊင့္မယ္”
ညေနပိုင္းေရာက္ေတာ့ “ကိုေမာင္ေမာင္ျမင့္” ဆီက ဖက္စ္တခ်ဳိ႕၀င္လာ၏။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား စာေရး ဆရာ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားထုတ္လုပ္သူ၊ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းသမား “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ႏွင့္ ပါတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားျဖစ္၏။
လာမည့္ ေသာၾကာေန႔ “ေတာ္လွန္ေရးကဗ်ာမိတ္ဆက္” က႑တြင္ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားစစ္အစိုးရက ႀကိဳးေပးကြပ္မ်က္လိုက္သည့္ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” အေၾကာင္း က်ေနာ္အသံလႊင့္ရပါလိမ့္မည္။
(ခ)
ီ“ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” အေၾကာင္း အသံလႊင့္ဖို႔စီစဥ္ေသာအခါ က်ေနာ့္မွာ စိတ္လႈပ္ရွားတက္ၾကြေနခဲ့၏။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယား မ်က္ေမွာက္သမိုင္းႏွင့္ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ မ်က္ေမွာက္သမိုင္းမွာလည္း ဆင္တူလြန္းေနသျဖင့္ က်ေနာ့္အဖို႔ ပိုၿပီး စိတ္၀င္တစားျဖစ္မိ၏။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံမွာ ကိုလိုနီဘ၀ဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္လာၿပီး ၁၉၉၅ -ခုႏွစ္အထိ (သူ႔အေၾကာင္းကို အသံလႊင့္ရန္ စီစဥ္ခ်ိန္က ျဖစ္ပါသည္) ႏွစ္ေပါင္း (၃၆) ႏွစ္အတြင္း၊ စစ္တပ္က ဓါးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ထားသည့္ကာလမွာ (၂၇) ႏွစ္ျဖစ္ၿပီး အရပ္သားအစုိးရက (၉) ႏွစ္သာ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့၏။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္လည္း ၁၉၄၈ -ခု၊ လြတ္လပ္ပါၿပီဆိုကတည္းက ထုိအခ်ိန္ (၁၉၉၅) ခုႏွစ္အထိ အရပ္သားအစိုးရက (၁၂) ႏွစ္သာ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့ၿပီး စစ္တပ္စစ္အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားက အသြင္အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့သည္မွာ (၃၆) ႏွစ္ ရိွ၏။ ထို႔ျပင္ ထိုစဥ္က လက္ရိွႏိုင္ဂ်ီးရီးယား စစ္အစိုးရဆိုတာကလည္း ၁၉၉၃- ခု၊ ဇြန္လတြင္ က်င္းပသည့္ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကို ဖ်က္သိမ္းၿပီး၊ ႏိုင္ေခ်ရိွေနခဲ့သည့္ လူထုေခါင္းေဆာင္ “မို႐ွဳအဘီအိုလာ” ကို ေထာင္ထဲထည့္၊ မ်က္ႏွာေျပာင္တိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ ေနသည့္ အစိုးရ ျဖစ္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၁၉၉၀-ခု၊ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို လစ္လ်ဴရွဳၿပီး တိုင္းျပည္ကိုအဓမၼအုပ္ခ်ဳပ္ထား သည့္ ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္မ်ားႏွင့္ မျခားနား။ မ်က္ေမွာက္သမိုင္းခ်င္း ဆင္တူလြန္းသည့္ႏိုင္ငံႏွစ္ခု ...။
“ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” သည္ စာေရးဆရာ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားထုတ္လုပ္သူအျဖစ္ ပထမပိုင္းတြင္ ထင္ရွား၏။ အထူးသျဖင့္ အပိုင္းေပါင္း (၁၅၀) ေက်ာ္ရိွသည့္ သူ၏ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားအစီစဥ္ “ဘာစီႏွင့္ကုမၸဏီ” ဟု အမည္ ေပးထားသည့္ အစီစဥ္မွာ လူႀကိဳက္မ်ား၏။ ယင္းအစီစဥ္ကို အာဏာရွင္စစ္အစိုးရက ဖ်က္သိမ္းပစ္ခဲ့၏။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ “အိုဂိုနီ” လူမ်ဳိးစု၀င္ တဦးျဖစ္သူ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” သည္ သဘာ၀ပါတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးသမားတဦးအျဖစ္ ထင္ရွားလာျပန္၏။ အထူးသျဖင့္ ၁၉၅၀-ခုႏွစ္ ၀န္းက်င္ကတည္းက အိုဂိုနီ လူမ်ဳိးစု၀င္မ်ားေနထိုင္သည့္ ေဒသတြင္ “ရွဲ- ဒတ္ခ်္” ေရနံကုမၸဏီႏွင့္ စစ္အစိုးရဖက္စပ္ကုမၸဏီက ေရနံမ်ား ရွာေဖြတူးေဖာ္ရာ၊ အျမတ္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္းမ်ာစြာရရိွခဲ့ၾကေသာ္လည္း ေဒသခံ အိုဂိုနီ လူမ်ဳိးစုတို႔မွာ ဆင္းရသထက္ ဆင္းရဲလာခဲ့ရ၏။ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” သည္ အိုဂိုနီလူမ်ဳိးစုေဒသတြင္ ေရနံကုမၸဏီ မ်ား စည္းမဲ့ကမ္းမဲ့ စီးပြားရွာမႈေၾကာင့္၊ ေရထုႏွင့္ ေလထုပ်က္ဆီးရျခင္းအေပၚ ကန္႔ကြက္ခဲ့၏။ လူတေသာင္း ေက်ာ္ႏွင့္ စတင္ဖြဲ႕စည္းသည့္ “အိုဂိုနီျပည္သူမ်ားအသက္ရွင္ရပ္တည္ေရးလႈပ္ရွားမႈအဖြဲ႕ ” တြင္ ဥကၠဌ ျဖစ္ လာခဲ့၏။ အၾကမ္းမဖက္လမ္းေလွ်ာက္ခ်ီတက္ဆႏၵျပပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့၏။ ထို႔ေၾကာင့္ အႀကိမ္ႀကိမ္အဖမ္းခဲ့ရ၏။ ၁၉၉၄-ခု၊ ေမလ (၂၂) ရက္ေန႔တြင္ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ႏွင့္ အိုဂိုနီလူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္ (၈)ဦးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး “ဆန္နီအဘာခ်ာ” ေခါင္းေဆာင္သည့္ စစ္အစိုးရက ဖမ္းဆီးလိုက္၏။ အိုဂိုနီလူမ်ဳိးစု၀င္ (၄) ဦး အသတ္ခံရမႈ တြင္ ပါ၀င္ပါတ္သက္သည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ ႐ံုးထုတ္စစ္ေဆးျခင္းမျပဳပဲ (၁၈) လၾကာ အဓမၼခ်ဳပ္ေႏွာင္ ထားခဲ့ၿပီးမွ ၁၉၉၅-ခု၊ ႏို၀င္ဘာလ (၁၀) ရက္ေန႔တြင္ ဥေရာပတိုက္ ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလို ကန္႔ကြက္ေန သည့္ၾကားက “ပို႔ထ္ ဟားကုတ္အက်ဥ္းေထာင္” တြင္း၌ “ကင္ဆာ႐ို ၀ီ၀ါ” ႏွင့္ အိုဂိုနီလူမ်ဳိးစုေခါင္းေဆာင္း (၈)ဦးကို ႀကိဳးေပးကြပ္မ်က္ခဲ့ေလသည္။
“ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ၏ ဘ၀နိဂံုးပိုင္းမ်ားက တုန္လႈပ္စရာ ေကာင္းလွ၏။ အသတ္မခံရခင္အခ်ိန္ ... ဇနီးႏွင့္ေတြ႕ခြင့္ေတာင္း၏။ မရခဲ့။ အသက္ (၉၁) ႏွစ္ရိွၿပီျဖစ္သည့္ ဖခင္ျဖစ္သူထံ၊ သူ၏ေဆးတံအိုးေလး ပို႔ေပးဖို႔ ေတာင္းဆိုျပန္ေတာ့လည္း စစ္အစိုးရက ပယ္ခ်ခဲ့၏။ ထို႔ျပင္ သူႏွင့္အတူ အဖမ္းခံၾကရသည့္ အိုဂိုနီ လူမ်ဳိးစု၀င္ (၈) ဦး၊ တဦးခ်င္းစီ ႀကိဳးေပးခံရသည့္ ျမင္ကြင္းကို “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” အား အတင္းအဓမၼ ၾကည့္ရွဳ ေစခဲ့၏။ သူ႔ကို ႀကိဳးစင္ေပၚက ေဒါက္ျဖဳတ္ခ်လိုက္ေတာ့ မိနစ္အတန္ၾကာ မေသမရွင္ျဖစ္ကာ ႐ုန္းကန္လႈပ္ရွား ေနခဲ့ရသည္ဟုဆို၏။
ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားစစ္အစိုးရသည္ စာေရးဆရာ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ကို သတ္ျဖတ္ၿပီးခဲ့သည့္တိုင္ ေနာက္ေၾကာမလံုႏိုင္ခဲ့ပါ။ အိုဂိုနီခ႐ိုင္အတြင္းတြင္ရိွသည့္ စာသင္ေက်ာင္းအားလံုးမွ ဆရာ ဆရာမမ်ားကို တေနရာတည္းမွာ စုေ၀းေစၿပီး “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” အေၾကာင္း ေက်ာင္းသားထုအတြင္း မေဟာရ၊ မေျပာရဟု တားျမစ္ပိတ္ပင္ခဲ့ရ၏။ ႏိုင္ဂ်ီးရီးုယာားသတင္းစာဟူသမွ် “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ၏ သတင္းကို ေဖာ္ျပခြင့္ မရခဲ့ၾက။ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ကြပ္မ်က္ခံရသည့္သတင္းမွာ တကမၻ ာလံုးကို တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားသြားေစ၏။
(ဂ)
“ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” အေၾကာင္း၊ ဒီမိုကရက္တစ္ျမန္မာ့အသံ (DVB) မွ တဆင့္ က်ေနာ္ အသံလႊင့္ခဲ့၏။ (၁၉၉၅)။ ယင္း အသံလြႊင့္အစီစဥ္၏ ေနာက္ခံႏိုင္ဂ်ီးရီးယား သီခ်င္းတိတ္ေခြကို ေအာ္စလိုၿမိဳ႕ ဗဟိုစာၾကည့္တုိက္ႀကးမွတဆင့္ ငွါးရမ္းကူးယူၿပီးမွ အသံလႊင့္ခဲ့ရ၏။
အသံလႊင့္အစီစဥ္ ေနာက္ဆံုးစာပိုဒ္မ်ားတြင္ “အိုဂိုနီလူမ်ဳိးစုေန႔” အတြက္ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ကိုယ္တိုင္ေရးခဲ့သည့္ ေၾကြးေၾကာ္သံစာတန္းကို က်ေနာ္ထည့္ၿပီးဖတ္ခဲ့၏။ “ကၾက ... ေဒါသေတြ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ေတြနဲ႔ ကၾက၊ ေသနတ္သံေတြ တိတ္သြားတဲ့အထိ ကၾက ... ကၾက ... ကၾက ... ” ဟု “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” က ေရးခဲ့၏။
အသံလႊင့္အစီစဥ္၏ နိဂံုးပိုဒ္တြင္မူ ညီျဖစ္သူထံ “ကင္ဆာ႐ို၀ီ၀ါ” ေရးခဲ့သည့္စာပိုဒ္ကို က်ေနာ္ ဖတ္၏။ က်ေနာ့္လက္မ်ား တုန္ရင္ေနခဲ့ရေလသည္။
“ဘုရားသခင္ကေတာ့ ငါ့ရဲ႕အသက္၀ိဥာဥ္ကို ယူသြားမွာပဲ၊ ဒါေပမယ့္ ႐ုန္းကန္တိုက္ပြဲ၀င္္မႈေတြ ကေတာ့ ဆက္ျဖစ္ေနလိမ့္ဦးမယ္”
ၿငိမ္းေ၀
(၁)
ျပတင္းေပါက္ ခန္းဆီးစကိုဖယ္လိုက္ရင္ အျပင္ဖက္မွာ ႏွင္းေတြ က်ေကာင္းက်ေနလိမ့္မယ္။ မေန႔တုန္းက အေအးဓာတ္ ပိုသလိုရွိခဲ့လို႔ ဒီကေန႔မနက္မွာေတာ့ ႏွင္းေတြ စတင္ၿပီး က်လာႏိုင္ေကာင္းရဲ႕။ ႏွင္းေတြက်လာေနတာကို ျမင္ရရင္ ...။
ဟိုး ... လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၀ ႏွစ္က ႏွင္းေတြက်ေနတဲ့အခ်ိန္၊ အမိုးမပါတဲ့ ရထားတြဲတခုေပၚမွာ `မင္ဒယ္လ္စတန္း´ ေသဆံုးသြား ခဲ့တယ္။ ရထားတြဲေပၚမွာ ပက္လက္လွန္လဲေလ်ာင္းရင္း ေကာင္းကင္ႀကီးရဲ႕ လြတ္လပ္က်ယ္ျပန္႔ျခင္း အရသာကိုခံစားရင္း လူ႔ေလာကႀကီးကို စြန္႔ခြာသြားရတာေက်နပ္တယ္လို႔မ်ား`မင္ဒယ္လ္စတန္း´ ယူဆခဲ့ေလမလား။ ဒီတုန္းက ဆိုက္ေဗးရီးယား ေျမာက္ပိုင္း ႏွင္းေတြတဖြဲဖြဲက်ေနတဲ့ေအာက္က အသက္ငင္ေနတဲ့ ဘူတာ႐ံုေလးတခုရဲ႕အလြန္ ၀က္သစ္ခ်ေတာအစပ္မွာ `မင္ဒယ္လ္စတန္း´ ေသဆံုးသြားခဲ့တာ။ ႏွင္းေတြ အ႐ူးအမူးက်ေနခဲ့တဲ့ အခ်ိန္ေပါ့။
ငါတို႔
ေနမင္းကို ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ၾကရာ
`ပီတာစဘတ္´ မွာ
တဖန္ျပန္လည္ဆံုေတြ႕ၾကစို႔ ...။
၁၉၂၀ ႏို၀င္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔စြဲနဲ႔ ေရးခဲ့တဲ့ `မင္ဒယ္လ္စတန္း´ရဲ႕ ကဗ်ာတပုဒ္ထဲမွာ သူ႔ဇနီးကို ရည္ရြယ္ၿပီးေရးခဲ့တဲ့ ကဗ်ာစာသားလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ ၄ ေယာက္စလံုးကိုပဲရည္ရြယ္ၿပီးေရးခဲ့တာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ အျခားတေယာက္ေယာက္ ကိုမ်ား ရည္ရြယ္ခဲ့ေလသလား။ ဘယ္လိုပဲ ရည္ၫႊန္းသည္ျဖစ္ေစ အခုေတာ့ သူတို႔ ၄ ေယာက္စလံုးအဖို႔ `ပီတာစဘတ္´မွာ ျပန္လည္ဆံုေတြ႔ၾကဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူးေပါ့ေလ။
အခုဆိုရင္ `ပက္စတာညက္´လည္း လူ႔ဘ၀ႀကီးကို စြန္႔ခြာသြားခဲ့ၿပီ။ ႏွင္းေတြ တဖြဲဖြဲက်ေနတဲ့အခ်ိန္။ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ အခန္းေအာင္းေနခဲ့တဲ့ `ပက္စတာညက္´ကို ၀ံပုေလြေတြက ေနေရာညပါ ေခ်ာင္းေျမာင္း ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတဲ့အခ်ိန္။ အင္မတန္တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္ေနတဲ့ အိမ္ကေလးတလံုးထဲမွာ `ပက္စတာညက္´ ေသဆံုးသြားခဲ့တာ။ `စိတ္ညစ္ညဴး ႐ႈပ္ေထြးစရာေကာင္းတဲ့ အခ်ိန္ေတြ နိဂံုးခ်ဳပ္ဖို႔ေကာင္းၿပီကြာ´လို႔ `ပက္စတာညက္´ ေျပာခဲ့ဖူးတယ္။ သူကေတာ့ `ငါ ... ႏွင္းေတြကို ခ်စ္တယ္ကြာ´တဲ့။ `ႏွင္းေတြကို ငါဘယ္ေလာက္ခ်စ္တယ္ဆိုတာ မင္းသိတယ္မို႔လား၊ ငါရဲ႕ ေဒါက္တာဇီးဗားဂိုး ၀တၳဳထဲမွာ ႏွင္းေတြက်ေနတဲ့အခ်ိန္ ကဗ်ာေတြ ထိုင္ေရးေနတဲ့ လူတေယာက္အေၾကာင္း ထည့္ေရးခဲ့တာ မင္းသိတယ္ မို႔လား´ဆိုတဲ့ သူ႔စကားေတြကို နားထဲမွာ ၾကားေနရတယ္။ ဒီလိုဆိုေတာ့လည္း `ပက္စတာညက္´အတြက္ စိတ္ေျဖၾကည့္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ သူ႔အဖို႔ ႏွင္းေတြ ဖြဲဖြဲဆုပ္ဆုပ္က်ေနတဲ့အခ်ိန္ လူ႔ဘ၀ႀကီးကို စြန္႔ခြာခြင့္ရခဲ့တယ္ေလ။
`စဗက္ထေရဗာ´ကလည္း ဒီလိုပါပဲ။ သတင္းဆိုးႀကီးၾကားလို႔ သူ႔ဆီကို ကမန္းကတန္းထြက္လာေတာ့ လမ္းမွာ ႏွင္းေတြ တေ၀ါေ၀ါက်လာေနလို႔ လမ္းေတြေတာင္မွ ပိတ္ဆို႔ကုန္ၾကရတာပဲ။ သူ႔အိမ္တံခါးကို တာ၀န္ရွိသူေတြက အတင္း႐ိုက္ခ်ဳိးၿပီးမွ ဖြင့္ခဲ့ၾကရတာလို႔ ဆိုတယ္။ `စဗက္ထေရဗာ´က သူ႔လည္တိုင္မွာ ႀကိဳးတေခ်ာင္းစြပ္ၿပီး လူ႔ဘ၀ကို ေက်ာခိုင္းသြားခဲ့တာ။ သူ႔ရဲ႕ လူ႔ဘ၀ေန႔ရက္မ်ားထဲက မဲေမွာင္တဲ့လမ္းမႀကီးေတြကို သူတို႔အားလံုးကို ေျပာျပလို႔ အားလံုးကပဲ ခံစားကြဲေၾကခဲ့ၾကရ တာပဲ။ အခုေလာက္အထိေတာ့ မျဖစ္တန္ရာေကာင္းပါဘူးဆိုၿပီး သူ႔ကို ၀ိုင္း၀န္းအားေပးႏွစ္သိမ့္ခဲ့ၾကရတာေပါ့။ သူကေတာ့ `မင္ဒယ္လ္စတန္း´တို႔၊ `ပက္စတာညက္´တို႔လို ေယာက်္ားသားမဟုတ္ေလေတာ့ ဘ၀ရဲ႕ အနက္ေရာင္ကတၱီပါကားလိပ္ ေတြကို ခြန္နဲ႔အားနဲ႔ မတြန္းဖယ္ႏိုင္ခဲ့ဟန္ တူပါရဲ႕။ မရဏတရားရဲ႕ လက္ယပ္ေခၚတဲ့အခ်ိန္ထိ ေစာင့္မေနေတာ့ပဲ သူကိုယ္တိုင္က မရဏတရားဆီ ခုန္ကူးသြားခဲ့တာ။ ဒီတုန္းကလည္း ႏွင္းေတြ … ႏွင္းေတြ …။ ႏွင္းေတြဟာ တကယ့္ကို ထူးထူးျခားျခား တပိုးတနင့္က်ေနခဲ့တဲ့ အခ်ိန္မွာေပါ့။
သူတို႔ ေလးေယာက္အေပၚမွာ ကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾသဇာအေညာင္းဆံုးပုဂၢိဳလ္ …။ `ဂူမီလက္´။ `ဂူမီလက္´ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ ထဲက စင္က်လာတဲ့ေသြးေတြဟာ ႏွင္းျပင္ေပၚမွာ ရဲရဲနီသြားေစခဲ့တယ္။ တန္းစီရပ္ေနတဲ့ အလုပ္သမား သေဘၤာသား၊
႐ံုး၀န္ထမ္း ၄၆ ဦးရဲ႕ ေသြးေတြဟာ ႏွင္းျပင္ေပၚမွာ စီးေမ်ာကုန္ၾကတယ္။ ေသနတ္သံေတြ စဲသြားတဲ့အခ်ိန္၊ ယမ္းခိုးေတြ တျဖည္းျဖည္းလြင့္ျပယ္သြားတဲ့အခါ `ဂူမီလက္´ရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ဟာ တျခား သက္မဲ့ခႏၶာကိုယ္မ်ားနဲ႔အတူ လက္တြန္းလွည္း ေပၚကို ေရာက္ေနခဲ့ၿပီ။ အက်ဥ္းသားတခ်ဳိ႕ဟာ ႏွင္းေတြ ဖြားဖြားရားရား က်ေနတဲ့ေအာက္မွာ လူေသအေလာင္းေတြ တင္ထားတဲ့ လက္တြန္းလွည္းေတြ တြန္းရင္း ႏွင္းေတြထဲကို တိုး၀င္ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ၾကတယ္။
အရာအားလံုး
မေန႔ကအတိုင္းပါပဲ
ပရမ္းပတာက်ေနတဲ့ႏွင္းေတြက
ထမင္းစားခန္း ျပတင္းေပါက္ေတြကို
႐ိုက္ပုတ္ထုႏွက္ေနေလရဲ႕ …။
ခန္းဆီးစကို အသာအယာဖယ္လိုက္ေတာ့ ႏွင္းေတြဟာ တကယ္ပဲ တံခါးအျပင္ဖက္မွာ တဖြဲဖြဲက်လာေနတာကို ေတြ႕လိုက္ရတယ္။ ႏွင္းေတြက်လာေနမလားဆိုၿပီး စိုး႐ြံ႕ထိတ္လန္႔ေနခဲ့တဲ့ သူ႔စိတ္ဟာ ခန္းဆီးစကိုဖယ္ၿပီး အျပင္ကိုၾကည့္ေတာ့ တကယ္ပဲ ႏွင္းေတြက်ေနတာကိုေတြ႔ၿပီး ထူးထူးျခားျခား စိတ္ေတြေျပာင္းလဲသြားရျပန္တယ္။ သူခ်စ္တဲ့၊ သူေလးစားတဲ့၊ ကြယ္လြန္သြားၾကၿပီျဖစ္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေလးဦးစလံုးဟာ ႏွင္းေတြကို ခ်စ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ႏွင္းေတြထဲမွာပဲ လဲေလ်ာင္းသြားႏိုင္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ဒီလိုေတြးမိတဲ့အခါ `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´အေနနဲ႔ ႏွင္းေတြကို ရဲရဲရင့္ရင့္ စိုက္ၾကည့္ႏိုင္လာခဲ့ပါတယ္။ ႏွင္းေတြထဲမွာ ထာ၀ရအိပ္စက္သြားၾကတဲ့ ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီးရဲ႕ ကဗ်ာဆရာ ေလးဦးအေၾကာင္းကိုေတြးၿပီး ႏွင္းေတြကို ရဲရဲရင့္ရင့္ ရင္ဆိုင္ဖို႔လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို သတိထားမိလာႏိုင္ခဲ့တယ္။ ႏွင္းေတြဆိုတာေလ …၊ အခန္းရဲ႕ အျပင္ဖက္မွာ တဖြဲ႔တႏြဲ႔သြန္က်ေနလိုက္တာ တေန႔လံုး တညလံုး။
(၂)
ဒါေပမယ့္
တနဂၤေႏြေန႔တေန႔ရဲ႕
မီးခိုးေရာင္ေန႔လည္ခင္း
နီဗာရဲ႕ ပင္လယ္တံခါး၀မွာရွိတဲ့
ခပ္ျမင့္ျမင့္ ခပ္မြဲမြဲအိမ္တလံုးထဲက
စကား၀ိုင္းတခုကို
ငါ … သတိရေနမိတယ္ …။
ကဗ်ာဆရာ `အလက္ဇႏၵားဘေလာ့´နဲ႕ စကား၀ိုင္းဖြဲ႔ထိုင္ခဲ့တဲ့ ေန႔လည္ခင္းတခုကို သူသတိရတယ္။ ဒီတုန္းက `အလက္ဇႏၵားဘေလာ့´ က `ေၾကာက္မက္ဖြယ္ႏွစ္ကာလမ်ား´ဆိုတဲ့စကားကို ဘာျပဳလို႔မ်ား ေျပာခဲ့တာပါလိမ့္။ လူေတြ အလြန္မတန္ စိတ္ဓာတ္တက္ႂကြလြန္းေနတဲ့အခ်ိန္ …၊ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးကိုမ်ား ဘာျပဳလို႔ `ဘေလာ့´က ဒီလိုၫႊန္းဆိုခဲ့ပါလိမ့္။ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္မတိုင္ခင္ ၀န္းက်င္ကာလမွာ ပေဒသရာဇ္စနစ္ရဲ႕ ၿပိဳလဲအက္ကြဲသံကို လူေတြက ေကာင္းခ်ီးေပးေနၾကတဲ့အခ်ိန္ …၊ ဘာေၾကာင့္မ်ား `ဘေလာ့´က ဒီလိုေျပာခဲ့တာပါလိမ့္။ ဟိုတုန္းက အၿမဲတမ္း ဒီလိုပဲ ေျဖမရတဲ့ ပုစၧာတခ်ဳိ႕ဟာ အခုေတာ့ သူ႔အဖို႔ နားလည္သလိုလိုရွိလာခဲ့ၿပီ။
သူ႔ရဲ႕ ပထမဦးဆံုးကဗ်ာစာအုပ္ `ညေနဆည္းဆာ´ထြက္ရွိတုန္းက ပါတီအာေဘာ္သတင္းစာႀကီးရဲ႕ ေဆာင္းပါးရွင္တဦးက `ဒီကဗ်ာစာအုပ္ဟာ ဓနရွင္အေတြးအေခၚမစင္တဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္´ျဖစ္တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ခဲ့တာကို ျပန္ၿပီးေတြးမိတယ္။ ေနာက္ ၂ ႏွစ္အၾကာမွာ `ႏွင္းဆီပြင့္မ်ား´ကဗ်ာစာအုပ္ ထပ္ၿပီးထုတ္တယ္။ `ငွက္ျဖဴအုပ္´ ကဗ်ာစာအုပ္ကိုေတာ့ ၁၉၁၇ ခုႏွစ္မွာ …။ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္ `ေဆးဖက္၀င္သစ္ပင္´ကဗ်ာစာအုပ္ ထုတ္ၿပီးကတည္းက `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ရဲ႕နာမည္ဟာ ဆိုဗီယက္ကမၻာ မွာ မေကာင္းဆိုး၀ါးတေကာင္လို ေက်ာ္ၾကားစျပဳပါၿပီ။ ၁၉၄၆ ၾသဂုတ္လထဲမွာ ပါတီအာေဘာ္ `ပရာဗဒါ´ သတင္းစာႀကီးမွာ ဆိုရင္ `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ ကို ပုဂၢိဳလ္ေရးအရပါ ဦးတည္တိုက္ခိုက္ေရးသားတဲ့ေဆာင္းပါးေတြ အဆက္မျပတ္ ပါရွိေနခဲ့ပါတယ္။
`ပရာဗဒါ´ သတင္းစာမွာပါရွိတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြဟာ ကဗ်ာစာအုပ္ကို ေ၀ဖန္တာနဲ႔မတူဘဲ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ ကိုယ္ေရးကိုယ္တာ ကိစၥေတြကိုပဲ ဖိၿပီးေရးခဲ့တာပါ။ ဒီတုန္းက ဒီေဆာင္းပါးေတြဟာ ေဆာင္းပါးရွင္တဦးရဲ႕ `ကေလာင္နာမည္´ကို အသံုးျပဳၿပီး ေရးခဲ့တာမွန္ေပမယ့္ ပုဂၢိဳလ္တဦးတေယာက္ထဲက ဒိုင္ခံေရးခဲ့တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ သိပါတယ္။ ပါတီရဲ႕ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး ဒါမွမဟုတ္ ေက-ဂ်ီ-ဘီရဲ႕ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရးဌာနကလူတခ်ဳိ႕ တလွည့္စီေရးခဲ့ၾကတဲ့ ေဆာင္းပါးေတြဆိုတာ သိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြဟာ အထက္ဆံုးကက်လာတဲ့ သေဘာထားအေပၚ မူတည္တယ္ဆိုတာ အစပထမေတာ့ မသိခဲ့ပါဘူး။
၁၉၂၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ သူ႔ကို ရက္အကန္႔အသတ္မရွိ ကဗ်ာေရးသားပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခြင့္ ပိတ္ပင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ၁၉၄၆ ခုရဲ႕ နံနက္ခင္းတခုမွာ သူ႔ဆီကို စာတိုက္ကတဆင့္ စာတေစာင္ေရာက္လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ စာအိတ္ကိုေဖာက္ၿပီး မဖတ္ခင္ ကတည္းက `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ရဲ႕ စိတ္ထဲမွာ တုန္လႈပ္ေခ်ာက္ခ်ားေနခဲ့ပါၿပီ။ စာအိတ္ေပၚမွာ `ဆိုဗီယက္ယူနီယံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ´ရဲ႕ တံဆိပ္ကို သူေတြ႔ရပါတယ္။
သီတင္းတပတ္လံုးလံုး
ဘယ္သူတဦးတေယာက္နဲ႔မွ
ငါ စကားမေျပာခဲ့။
ပင္လယ္ကမ္းစပ္က
ေက်ာက္တံုးတတံုးေပၚမွာပဲ
ငါထိုင္ခဲ့။
`အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ ရက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားထိ ဘယ္သူနဲ႔မွ စကားမေျပာျဖစ္ေတာ့ပါဘူး။ သူ႔ကို `ဆိုဗီယက္ယူနီယံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ´ရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္က ထုတ္ပယ္လိုက္တဲ့စာကို သူဖတ္ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ သူဟာ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့ပါတယ္။ သတင္းေထာက္တခ်ဳိ႕၊ ႏိုင္ငံျခားသားတခ်ဳိ႕၊ သူ႔အေပၚ စာနာသူတခ်ဳိ႕က သူ႔ကို စကားေျပာဖို႔၊ ႏွစ္သိမ့္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ သူကေတာ့ ဘယ္သူ႔ကိုမွ လက္ခံစကား မေျပာခဲ့ပါဘူး။ သူ႔အသိတရားထဲမွာက သူ႔ကို အားေပးႏွစ္သိမ့္ႏိုင္တဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ဆိုတာ ဒီကမၻာေပၚမွာ ေလးဦးထဲပဲရွိတာပဲ။ အဲဒီ ပုဂၢိဳလ္ေလးဦးက အခုဆိုရင္ လူ႔ဘ၀ကို စြန္႔ခြာသြားခဲ့ၾကၿပီ။
ေသနတ္ခ်င္းယွဥ္ပစ္ရတဲ့ပြဲ မဟုတ္ေလပဲ
လူသတ္ကြင္းတခုမဟုတ္ေလပဲ
စစ္ေျမျပင္မဟုတ္ေလပဲ
ေတာေျခာက္ကုန္းတခုရဲ႕ လမ္းကေလးေပၚမွာ …။
ထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီးသမွ် ကဗ်ာစာအုပ္အားလံုးအတြက္ သူ႔မွာတာ၀န္ရွိတယ္ဆိုတာ သူသိပါတယ္။ သူ႔ႏွလံုးသားကို ပံုတူကူးတဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြခ်ည္းပါပဲ။ ဒီကဗ်ာစာအုပ္ေတြဟာ လူေတြကို အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္အေပၚ မွာေတာ့ သူတာ၀န္မယူႏိုင္ပါဘူး။ ဒါဟာျဖင့္ တစံုတရာလြဲေခ်ာ္ေနျခင္းသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အသိကို လူေတြအားလံုး သိေအာင္ သူဘယ္လိုလုပ္ရပါ့။ ေ၀ခြဲလို႔မရႏိုင္တဲ့အျဖစ္က အခုဆိုရင္ သူဟာ က်င္းနဖူးထိပ္မွာ ရပ္မိတဲ့ လူတေယာက္လို ျဖစ္ခဲ့ၿပီဆိုတဲ့ အေျခအေနကို သူဘာျပဳလို႔ မကာကြယ္ႏိုင္ခဲ့တာလဲဆိုတဲ့ မျဖစ္ပါပဲ။
သူ႔ကို `ဆိုဗီယက္ယူနီယံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ´ရဲ႕ အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္က ထုတ္ပယ္တဲ့စာကို ဖတ္ရတဲ့အခ်ိန္ ေမာ္စကိုမွာ ႏွင္းေတြအ႐ူးအမူးက်ခဲ့ပါတယ္။
(၃)
ငါဟာ
႐ိုးသားစြာ
အသိဉာဏ္ႂကြယ္၀စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔
ေကာင္းကင္ႀကီးကိုၾကည့္ဖို႔
ဘုရားသခင္ထံ ဆုေတာင္းဖို႔
ငါ့ကိုငါ သင္ၾကားခဲ့တယ္။
ဘ၀တခုကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါ ျဖဴစင္႐ိုးသားျခင္း၊ အသိဉာဏ္ပညာႂကြယ္၀ျခင္းအျပင္ လြတ္လပ္မႈ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈဆိုတဲ့ အဂၤါရပ္ေတြနဲ႔လည္း ျပည့္၀ေစခ်င္ေပမယ့္ ဘာျပဳလို႔မ်ား လြတ္လပ္မႈေတြ ပါးလ်ားခဲ့ရပါလိမ့္။ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြ ေမွးမွိန္ခဲ့ရ ပါလိမ့္။ သူ႔အေနနဲ႔ `အိုစစ္မင္ဒယ္လ္စတန္း´ကို ေလးစားတာဟာ အမွားလား။ `စဗက္ထေရဗာ´ကို ခ်စ္ခင္မိတာ အမွားလား။ `ပက္စတာညက္´ကို ရဲေဘာ္ရဲဘက္လို သေဘာထားမိတာ အမွားလား။ `နီကိုလက္´ကို လက္ထပ္ခဲ့မိ တာေကာ အမွားလား။ သူတို႔ဟာ လူသားေတြကို ဆိုဗီယက္ ယူနီယံႀကီးထက္ ပိုၿပီးခ်စ္ျပခဲ့ၾကသူေတြ။ သူတို႔အားလံုး မေသဆံုးခင္ကဆိုရင္ သူတို႔နဲ႔အတူ သူလည္းပဲ ကမၻာႀကီးကို ခ်စ္ခဲ့တာပဲ။ လူေတြကို ခ်စ္ခဲ့တာပဲ။ တိုင္းျပည္ ႏိုင္ငံေတြ၊ ဥပေဒသေတြ၊ ထံုးတမ္းစဥ္လာေတြ၊ အသားအေရာင္ေတြ၊ ဘာသာစကားေတြထက္ပိုၿပိး လူေတြကို ခ်စ္မိတာဟာ အမွားတခု က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာလာခဲ့ရင္ …။ သူတို႔ ေလးဦးနဲ႔အတူ သူလည္းပဲ အတိအလင္း ကန္႔ကြက္ေနမိမွာပဲ။
အခုေတာ့ သူယံုၾကည္သလို၊ သူျမင္သလို ေျပာမိဆိုမိတဲ့အတြက္ ေပးထားရတဲ့ အရင္းအႏွီးကေတာ့ ႀကီးလွပါတယ္။
ငါမငိုေတာ့ဘူးလို႔
ငါ မင္းကို
ကတိေပးပါတယ္
ဒါေပမယ့္
ငါ့ႏွလံုးသားကေတာ့
ေက်ာက္တံုးတခုအျဖစ္ ေျပာင္းသြားေလရဲ႕ …။
`ေက်ာက္တံုးတခု´ကို ရင္ထဲမွာထည့္ၿပီး `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ လမ္းေလွ်ာက္ေနမိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာေတာ့
ဒီ `ေက်ာက္တံုးတခု´ကိုပဲ ဖက္တြယ္ထားရမလားပဲ။
ဒီတုန္းက `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အက်ဥ္းခံဘ၀နဲ႔ေနခဲ့ရတဲ့ သားျဖစ္သူအတြက္ ရတက္မေအးႏိုင္ ျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္။ တခါ သားတဦးကလည္း အမဲလိုက္ရင္းက မေမွ်ာ္လင့္ဘဲ ေသဆံုးသြားရတဲ့အခ်ိန္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ ႏွင္းေတြ ထန္ထန္ျပင္းျပင္း က်ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သားကေလးတေယာက္ ေသဆံုးသြားခဲ့ရတာ။
အရပ္ရွည္ေမ်ာေမ်ာမိန္းမ
မင္းရဲ႕ ဂ်စ္ပစီကေလးငယ္ ဘယ္မွာလဲ
မင္းရဲ႕ သားဦးေလး ဘယ္မွာလဲ
သူ႔သတင္းက ဘယ္လိုလဲ၊ မင္း ဘာေတြမွတ္မိလဲ
မိခင္တဦးရဲ႕ ကံၾကမၼာဆိုတာ
ေပ်ာ္႐ႊင္မႈရဲ႕ ႏွိပ္စက္ခန္းတခု …။
မင္းသိပါတယ္
သူ႔ကို အမဲလိုက္ရာက သူတို႔ေတြ႔လာခဲ့ၾကတာ
သူ႔အေလာင္းကို
၀က္သစ္ခ်ပင္ရဲ႕အနီးမွာ သူတို႔သြားေတြ႕ခဲ့ၾကတာ …။
ငါ
ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ ေနတတ္တဲ့ငွက္ကေလးကို
သစ္ပင္အိုႀကီးအနီးက
ေရတြင္း၀ိုင္းႀကီးရဲ႕ေဘးမွာ ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ၿပီ။
ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာသည့္တိုင္ သူကိုယ္တိုင္ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ရတဲ့ သူ႔ရင္ေသြးကေလးကို သူ႔မွာေမ့ေပ်ာက္လို႔ မရႏိုင္ခဲ့။ တခါ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅ ႏွစ္တိုင္တိုင္ (၁၉၂၅-၁၉၄၀) ေျမျမႇဳပ္ခံထားခဲ့ရတဲ့ သူ႔ကဗ်ာေတြကိုလည္း သူမေမ့ႏိုင္။
ဆိုဗီယက္ယူနီယံႀကီးရဲ႕ ေက်ာကုန္းေပၚမွာေတာ့ ႏွင္းေတြအဆမတန္ က်ၿပီးရင္း က်လာေနခဲ့ပါတယ္။
(၄)
၁၉၅၀ ခုရဲ႕ ႏွစ္ဦးကစၿပီး ေခါင္းေဆာင္ႀကီး `စတာလင္´ကို လက္ရွိဆိုဗီယက္ယူနီယံေခါင္းေဆာင္တခ်ဳိ႕က ေ၀ဖန္ျပစ္တင္ လာခဲ့ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၁၉၅၆ ခုႏွစ္ အႀကိမ္ႏွစ္ဆယ္ေျမာက္ ပါတီညီလာခံၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္`ခ႐ူးေရွာ့´က `စတာလင္´ကို အျပင္းအထန္ ေ၀ဖန္တိုက္ခိုက္လာခဲ့ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး`စတာလင္´ကို ေ၀ဖန္ျပစ္တင္တဲ့အသံေတြ ဆူညံလာတဲ့အခါ ဆိုဗီယက္ယူနီယံတခုလံုး အိပ္ေပ်ာ္ရာက လန္႔ႏိုးသလို ျဖစ္သြားရတာေပါ့။ ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ထီးရိပ္ ေအာက္က တိုင္းႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ဆိုရင္ ပိုၿပီး ေခ်ာက္ေခ်ာက္ခ်ားခ်ား ျဖစ္ကုန္ၾကရတာေပါ့။ ဒီအခါမွာေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေက်ာက္တံုးတခုကို ရင္ထဲမွာထည့္ၿပီး လမ္းေလွ်ာက္လာေနတဲ့ `အက္ခ္မာေတာ္ဗာ´ဟာ ေက်ာက္တံုးရဲ႕ အခ်က္ေပးသံကို စတင္ၿပီး ၾကားလိုက္ပါတယ္
။
ေႏြဦးနဲ႔ေဟမႏၲေတြ ျဖတ္ေက်ာ္သြားခဲ့ၾက
ဒါေပမယ့္လည္း
တခါတရံမွာ ငါဟာ
တခုေသာေႏြဦးကိုပဲ သတိတရျဖစ္ေနခဲ့မိ …။
သူ႔ရင္ထဲကေက်ာက္တံုးက သူ႔ကို တခုေသာေႏြဦးမွာပြင့္တဲ့ ပန္းေတြအေၾကာင္း ေျပာျပေနပါေပါ့လား။ ေဟမႏၲရဲ႕ ဖိစီးမႈ ေအာက္မွာ ပန္းေတြေႂကြခဲ့၊ သစ္ပင္ေတြေသခဲ့ရေပမယ့္ `ေႏြဦး´ ေရာက္လာၿပီဆိုရင္ေတာ့ သစ္ပင္ေတြ ျပန္ရွင္လာ တတ္တာ၊ ပန္းေတြျပန္ၿပီးပြင့္လာတတ္တာကို ေမ့မပစ္လိုက္ဖို႔ ေက်ာက္တံုးကပဲ သတိေပးလာခဲ့တာ။
ငါ … ႀကိဳးၾကာငွက္ကို ေမးၾကည့္တယ္
ငါ အသက္ရွင္လ်က္
ႏွစ္ေပါင္းဘယ္ေလာက္ ေနရဦးမလဲဆိုတာ။
ထင္း႐ွဴးးပင္ေတြရဲ႕ အဖ်ားေတြဟာ ယိမ္းထိုးလ်က္ရွိၾက
အ၀ါေရာင္ ႐ိုးတံေတြက ျမင္ခင္းေတြဆီကို အိက်ေနၾက
လန္းဆန္းတဲ့ ေတာလမ္းကေလးထဲမွာေတာ့ ဘာသံမွ်မၾကားၾကရ
ငါ … အိမ္ကို ျပန္လာေနၿပီ
ပူေလာင္တဲ့ ငါ့နဖူးျပင္ကို
ေအးျမတဲ့ေလက အသာအယာပြတ္တိုက္လ်က္။
သတင္းေထာက္ေတြ၊ မိတ္ေဆြေတြ၊ အိမ္အထိ၀န္းရံၿပီး လိုက္ပို႔မယ့္သူေတြကို သူက ထပ္ကာတလဲလဲ ေတာင္းပန္စကား ေျပာၿပီးမွ သူ႔အိမ္ကို သူတေယာက္ထဲပဲ ျပန္လာခဲ့တာ။ လမ္းမွာ ကားမစီးဘဲ တေယာက္ထဲ လမ္းေလွ်ာက္ၿပီးမွ ျပန္လာခဲ့တာ။
ၿပီးခဲ့တဲ့ တနာရီခန္႔ကဆိုရင္ `ဆိုဗီယက္ယူနီယံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢ´ရဲ႕ စည္းေ၀းခန္းမေဆာင္ႀကီးထဲမွာ သူ႔ကို ၀ိုင္း၀န္း ဂုဏ္ျပဳၿပီး တီးလိုက္တဲ့ လက္ခုပ္သံေတြဟာ ခန္းမႀကီးတခုလံုး ပြင့္ထြက္မတတ္ဆူညံေနခဲ့တာပဲ။
တကယ္ေတာ့ ဒီလိုအခ်ိန္မ်ဳိးမွာ သူ႔ခ်စ္သူကဗ်ာဆရာ `ဂူမီလက္´၊ သူ႔ရဲေဘာ္ကဗ်ာဆရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ `အိုစစ္မင္ဒယ္လ္ စတန္း´၊ `စဗက္ထေရဗာ´၊ `ပက္စတာညက္´တို႔ဟာ သူ႔ေဘးမွာ ၀ိုင္းထိုင္ၿပီး ေနသင့္တဲ့အခ်ိန္မ်ဳိးပါ။ အဲဒီ ေလးဦးထဲက တေယာက္ေယာက္ကသာ သူထိုင္ခြင့္ရတဲ့ `ဆိုဗီယက္ယူနီယံ စာေရးဆရာမ်ားသမဂၢဥကၠဌ´ ကုလားထိုင္မွာ ထိုင္ခြင့္ရွိ တာပါ။ အခုေတာ့ သူတို႔တေတြကိုယ္စား ဒီကုလားထိုင္ေပၚမွာ ထိုင္ခြင့္ရတာပဲဆိုတဲ့ စိတ္နဲ႔ပဲ လက္ခုပ္သံေတြကို တိတ္ဆိတ္စြာ နားေထာင္ေနခဲ့ရပါတယ္။
အခုေတာ့ `ေႏြဦး´က ေရာက္လာခဲ့ၿပီ။ သစ္ပင္ေတြလည္း ေပါက္လာခဲ့ၿပီ။ ပန္းေတြလည္း တဖန္ျပန္လည္ ပြင့္ဖူးလာေန ၾကၿပီ။ တခ်ိန္တုန္းက ႏွင္းထုႀကီးရဲ႕ေအာက္မွာ ဘ၀ေတြ ေက်ေက်နပ္နပ္ ယံုယံုၾကည္ၾကည္ ျမႇဳပ္ႏွံသြားခဲ့ၾကတဲ့ ကဗ်ာဆရာ ေတြရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ေပၚက ႏွင္းေတြလည္း အရည္ေပ်ာ္စျပဳပါၿပီ။
အခုေတာ့လည္း
ေသဆံုးသြားၾကၿပီးသူေတြနဲ႔
ျပည္ပေရာက္သူေတြေတာင္မွ
ငါ့ အိမ္ကေလးထဲကို လာေရာက္ၾကဖို႔ သေဘာတူခဲ့ၾကပါၿပီ။
ကေလးကို လက္တြဲဆြဲေခၚဦးေဆာင္ၿပီး ငါ့ဆီကို လာေနလ်က္
ငါ …
သူ႔ကို
အခ်ိန္အၾကာႀကီး မေတြ႔မျမင္ခဲ့ရၿပီပဲ …။ ။
ၿငိမ္းေ၀
ၿ
ကိုးကား။ ။ The Eyesight of Wasps (Psip Mandelshtam)
Selected Poems (Osip mandelshtam)
Selected Poems (Anna Akhmatova)
Women Poets
Selected Poems (Marina Tsvetayeva)
(က)
၁၉၉၂ ခု၊ ေမလ........။
ခန္ ့မွန္းရခက္သည့္တေနရာဆီက တစ္တီတူးျမည္သံၾကားရသည္။ က်ေနာ္တို ့ႏွစ္ေယာက္ေျပာ လက္စ စကားကို ရပ္ထားလိုက္ၾက၏။ ပတ္၀န္းက်င္ကို နားစြင့္ၾကရျပန္သည္။ က်ေနာ္တို ့ႏွင့္ ဆယ္ကိုက္မွ်အကြာတြင္ စစ္ေတာင္းျမစ္သည္ တည္ျငိမ္ေအးေဆးစြာ စီးဆင္းလ်က္ရွိ၏။ အေမွာင္ထုၾကီးအတြင္းမွ ေရစီးသံသဲ့သဲ့ကို ၾကားရသလိုရွိ၏။ ငါးပြက္သံကိုပင္ ၾကားလိုက္ရ၏။ ထို ့ ေနာက္ ပတ္၀န္းက်င္တခြင္လံုး အေမွာင္ထုၾကီးေအာက္၌ နစ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္ တိတ္ဆိတ္လ်က္ရွိ ေလသည္။
'' ဦးခင္ေမာင္၀င္းကိုရံုးထုတ္ရင္ လိုင္းကားကို ေခ်ာဆဲြျပီးမွ ေခၚလာတဲ့ကိစၥ၊ ရဲသားတ ေယာက္နဲ ့ ဒုလံုျခံဳေရးမွဴးတစ္ေယာက္ပဲ ပါလာတယ္ဆိုတဲ့ကိစၥက ေသခ်ာပါတယ္ေနာ္ဆရာေလး ''
'' ေသခ်ာတယ္၊ ေတာင္ငူရဲစခန္းမွာ က်ေနာ့္အသိရဲတစ္ေယာက္ကို မသိမသာေမးၾကည့္ ေတာ့လည္း ဒီအတိုင္းပဲေျပာတယ္၊ ရဲကတေယာက္ထဲမဟုတ္ဘူး၊ တခါတေလ ႏွစ္ေယာက္ ေလာက္လိုက္တယ္၊ ဒုလံုျခံဳေရးမွဴးနဲ ့ဆိုရင္သံုးေယာက္ေပါ့၊ ရံုးထုတ္တဲ့ေန ့က ဦးခင္ေမာင္၀င္းကို ေမးၾကည့္ေတာ့လည္း ဒီအတိုင္းပဲေျပာတယ္၊ ဒီအတြက္ေတာ့ေသခ်ာပါတယ္ ကိုဆန္းလင္း ''
'' ဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို ့ဖက္ကလူ ေျခာက္ေယာက္ေလာက္ပါမွ ျဖစ္မယ္ထင္တယ္ ဆရာေလးအေနနဲ ့ လူဘယ္ႏွစ္ေယာက္ေလာက္စဥ္းစားထားသလဲ ''
'' က်ေနာ့္ဆီကေတာ့ က်ေနာ္ပါနဲ ့မွ သံုးေယာက္ပဲရမယ္၊ တေယာက္က ကားေကာင္း ေကာင္းေမာင္းတတ္္တယ္၊ ကားဆရာကို လိုရမယ္ရဖယ္ခိုင္းျပီး ကိုယ္တိုင္ေမာင္းသင့္ရင္ေမာင္းရ မယ္ထင္တယ္၊ ဒီေတာ့ရဲႏွစ္ေယာက္၊ ဒုလံုျခံဳေရးမွဴးနဲ ့ကားဆရာကုိ ထိန္းဖို ့ဆိုရင္ စုစုေပါင္း ေျခာက္ေယာက္ရွိမွျဖစ္မယ္ ''
'' ဒါဆိုရင္ က်ေနာ့္ဖက္က သံုးေယာက္ေပါ့၊ အတိုႏွစ္လက္ယူခဲ့မယ္၊ က်န္တဲ့သူေတြက ဓါးေျမွာင္ေတြပဲ ယူခဲ့ေပါ့၊ ပါးစပ္ေတြ၊ မ်က္ေစ့ေတြ ပိတ္စည္းထားဖို ့ၾကိဳးနဲ ့ပိတ္စေတြလည္း လံုလံု ေလာက္ေလာက္ယူခဲ့ရမယ္၊ ေသနတ္ကို မျဖစ္ႏိုင္လြန္းမွပဲ အသံုးျပဳမယ္ ''
'' ဟုတ္တယ္၊ ေသနတ္ကိုေတာ့ မသံုးတာအေကာင္းဆံုးပဲ၊ ေသနတ္သံေပးလို ့ဘယ္နည္း နဲ ့မွ မျဖစ္ဘူး၊ ပထမက်ေနာ္တို ့သံုးေယာက္က ေတာင္ငူက ထြက္ထြက္ခ်င္း ခေပါင္းတံတားထိပ္ ကေနျပီးကားတားစီးမယ္၊ ကိုဆန္းလင္းတို ့က ဟုိဖက္တံထားထိပ္အဆင္းကေစာင့္၊ အေျခအေန မေပးရင္ က်ေနာ္တို ့ကဘာအခ်က္မွမျပပဲ ျငိမ္ျပီးေနမယ္၊ ခင္ဗ်ားတို ့အထဲက တေယာက္ပဲ တက္ လိုက္ခဲ့ေပါ့၊ ေရွ ့မွာွေတြ ့တဲ့ ရြာတန္းရွည္မွာ က်ေနာ္တို ့အားလံုးျပန္ဆင္းေနခဲ့မယ္၊ အေျခအေနေပး လို ့က်ေနာ္တို ့ကအခ်က္ျပရင္ ခင္ဗ်ားတို ့အားလံုး ကားေပၚတက္ျပီး၊ စီစဥ္ထားတဲ့အတိုိင္းလုပ္ၾက တာေပါ့ ''
'' ကားကို ခေပါင္းလမ္းဆံုအထိျပန္ေမာင္းျပီးမွ ထန္းတပင္ဖက္ကို ေမာင္းရမွာေပါ့ေနာ္''
'' ဟုတ္တယ္ကိုဆန္းလင္း၊ ထန္းတပင္အထိက်ေနာ္တို ့မသြားဘူး၊ လမ္းမွာ လမ္းခဲြတခုရွိ တယ္၊ အဲဒီကားလမ္းခဲြက စစ္ေတာင္းျမစ္နဲ ့အရမ္းနီးတဲ့အထိ ကပ္သြားတဲ့ေနရာရွိတယ္။ ေျခလ်င္ စမ္းေလ်ာက္ရင္ တမိနစ္ေလာက္နဲ ့စစ္ေတာင္းျမစ္ကမ္းေရာက္တယ္၊ ကိုဆန္းလင္းတို ့အဖဲြ ့က အဲဒီကမ္းပါးဟုိဖက္ကမ္းထိပ္ကေစာင့္ေပါ့၊ ဟုိဖက္မွာေတာ့ လွည္းလမ္းရွိတယ္မုိ ့လား၊ ထန္းတပင္ ကို ကြင္းျပီး ေတာင္ေျခအထိ ကိုဆန္လင္းတို ့တာ၀န္ေပါ့ ''
'' ကားဆရာနဲ ့ ရဲေတြၾကေတာ့ ဒီအတိုင္းၾကိဳးတုတ္ျပီး ထားခဲ့ၾကမလား ''
'' ဟုတ္တယ္၊ လမ္းေဘးမွာ ေတာရွိတယ္၊ ေတာစပ္အထိေမာင္း၀င္ျပီး သူတို ့ကိုထားခဲ့ရ မွာပဲ''
'' ဒါဆိုရင္ ကားကိုခေပါင္းတံတားအထိျပန္ေမာင္းတာရယ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ဟိုဖက္ကမ္း အထိကူးတာရယ္၊ စုစုေပါင္းအခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ယူရင္ရမလဲ ''
'' က်ေနာ္တို ့ေလ့က်င့္ခန္ ့မွန္းၾကည့္တာေတာ့ နာရီ၀က္ပဲ၊ အားလံုးအဆင္ေခ်ာရင္ နာရီ၀က္ထက္ကို မပိုဘူး၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ကလည္း အဲဒီေနရာမွာ ကိုဆန္းလင္းသိတဲ့အတိုင္းက်ဥ္း က်ဥ္းကေလးဗ် ''
'' တကယ္လို ့ဒီၾကားထဲ ခရီးသည္ေတြပါလာရင္ေကာဆရာေလး ''
'' အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ခရီးသည္က ခေပါင္းတံတားအလြန္ၾကမွပဲ ကားတားစီးတာမ်ား တယ္၊ က်ေနာ္တိုိ ့ေစာင့္စီးတဲ့ေနရာက ခရီးသည္အင္မတန္ပါးတဲ့ေနရာေတြပဲ၊ ဒါေၾကာင့္မို ့မသကာ ခရီးသည္ပါလာလို ့အဆင္မေျပဘူးထင္ရင္၊ ခင္ဗ်ားတို ့ကို က်ေနာ္တို ့အခ်က္မျပဘူး၊ အခ်က္မျပ လို ့ ခင္ဗ်ားတို ့ထဲက တေယာက္ပဲတက္စီးရင္လည္း သူ ့ဆီမွာ ေသနတ္ပါမလာေစနဲ ့ေပါ့''
'' ဒါဆိုရင္ဒီၾကားထဲမွာ ဆရာေလးတို ့ဖက္က ျပင္ဆင္စရာရွိတာ၊ ေလ့က်င့္စရာရွိတာ လုပ္ထားၾကေတာ့ေပါ့၊ က်ေနာ္တို ့ဖက္ကလည္း အားလံုးျပင္ဆင္ထားမယ္၊ ဒီတခါဦးခင္ေမာင္၀င္း ကို ရံုးထုတ္ရင္ ဆရာေလးဖြင့္ေျပာလိုက္၊ သူသေဘာတူရင္ ေနာက္တပါတ္ရံုးထုတ္တဲ့ေန ့၊ လုပ္ငန္းစၾကတာေပါ့''
'' ကဲကိုဆန္းလင္းတို ့လည္း ေတာင္ေျခအထိျပန္သြားရဦးမယ္၊ ဒီေလာက္ဆိုရင္ျပည့္စံုျပီ၊ ကိုဆန္းလင္းတို ့ျပန္ၾကေတာ့၊ ဒီတခါတနလၤာေန ့ရံုးထုတ္ရင္ ဦးခင္ေမာင္၀င္းကိုဖြင့္ေျပာမယ္၊ ျပီးေတာ့ ကိုဆန္းလင္းနဲ ့က်ေနာ္ထပ္ေတြ ့မယ္၊ အဲဒီၾကမွ အေသးစိပ္ထပ္ျပီး စဥ္းစားၾကတာေပါ့ ''
'' ဟုတ္ကဲ့ဆရာေလး၊ အေရးေတာ္ပံုေအာင္ပါေစ ''
ကိုဆန္းလင္းက ေလသံတိုးတိုးႏွင့္ လက္ဆဲြႏႈတ္ဆက္လိုက္သည့္တိုင္ က်ေနာ့္ရင္ထဲ၌ ႏႈတ္ဆက္သံမ်ား ပဲ့တင္ထပ္သြားခဲ့ရ၏။ စိတ္လႈပ္ရွားေနခဲ့သျဖင့္ က်ေနာ့္လက္မ်ားမွာ တုန္ရင္ လ်က္ရွိ၏။
က်ေနာ္တို ့ႏွင့္ မလွမ္းမကမ္းေသာင္ျပင္ေပၚက လူရိပ္တခ်ိဳ ့က်ေနာ္တို ့ႏွင့္နီးကပ္လာခဲ့ သည္။ ကိုဆန္းလင္းႏွင့္က်ေနာ္တို ့ႏွစ္ဦး ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ေနစဥ္ က်ေနာ္တို ့အတြက္ ကင္းေစာင့္ေပးေနခဲ့ၾကသည့္ လူငယ္(၆)ေယာက္ျဖစ္ၾက၏။ အေမွာင္ထုၾကီးေအာက္တြင္ ကိုဆန္း လင္းတို ့လူသိုက္ စစ္ေတာင္းျမစ္တဖက္ကမ္းသို ့ ေလွတစင္းျဖင့္ကူးၾက၏။
က်ေနာ္ႏွင့္ေသာင္ပုရြာသားလူငယ္ႏွစ္ေယာက္၊ ေသာင္ျပင္ေပၚလမ္းေလ်ာာက္လာစဥ္ `ကို ဆန္းလင္း ´ ႏွင့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခဲ့သည့္အခ်က္မ်ားကို က်ေနာ္ျပန္ေတြးေနမိသည္။
အုတ္တြင္းျမိဳ ့နယ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ '' ဦးခင္ေမာင္၀င္း'' ကို ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမသို ့ေခၚေဆာင္ပို ့ေဆာင္ေပးၾကရန္ က်ေနာ္ႏွင့္ ''ကိုဆန္လင္းတ'' တုိ ့တိုင္ပင္ညိွႏိႈင္းခဲ့ၾက ၏။
`ဦးခင္ေမာင္၀င္း´ မွာ အုတ္တြင္းျမိဳ ့၊ အမွတ္ (၂) မဲဆႏၵနယ္၊ ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္ စားလွယ္လည္းျဖစ္၏။ ဦးခင္ေမာင္၀င္းကုိ အစိုးရက ခ်ဲအမႈျဖင့္ အမႈဆင္မတရားဖမ္းဆီးကာ၊ ရံုး တင္ တရားစဲြဆိုထား၏။ ေတာင္ငူေထာင္တြင္ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားသည့္ ဦးခင္ေမာင္၀င္းကို အုတ္တြင္းျမိဳ ့တရားရံုးတြင္ ရံုးထုတ္စစ္ေဆးလ်က္ရွိ၏။ ရံုးထုတ္သည့္ေန ့ဆိုလ်င္ ဦးခင္ေမာင္၀င္း ကို မည္သူမဆို ခဏတျဖဳတ္ေတြ ့ဆံုစကားေျပာခြင့္ရ၏။ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကိုသံုးသပ္ကာ ဦးခင္ေမာင္၀င္းက သေဘာတူပါက ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမ၊ ဌာနခ်ဳပ္၊ အမ်ဳိးသားညႊန္ ့ေပါင္း အစိုးရ အဖဲြ ့ရွိရာသို ့ေခၚေဆာင္ပို ့ေပးၾကရန္၊ ကိုဆန္းလင္းႏွင့္က်ေနာ္သေဘာတူခဲ့ၾက၏။ အစီအစဥ္မ်ား ေရးဆဲြခဲ့ၾက၏။
ေသာင္ျပင္ေပၚတြင္ လမ္းေလွ်ာက္လာေနစဥ္၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္မွ အမွတ္ (၂၁၀) တပ္ရင္းမွဴး၊ တပ္မွဴးကေလး '' ကိုဆန္း္လင္း '' ကိုက်ေနာ္ေတြးေနမိသည္။ ကိုဆန္းလင္းႏွင့္ က်ေေနာ္က ၁၉၈၈၊ ၾသဂုတ္လ၊ ဒီမိုကေရစီအေရးေတာ္ပံုကာလအတြင္း္သိကြ်မ္းခဲ့ၾက၏။ သူက ေတာင္ငူျမိဳ ့ေရႊဆံေတာ္ဘုရားကုန္းေတာ္ေပၚတြင္ အေျခစိုက္သည့္ သပိတ္ေကာ္မတီ၀င္ျဖစ္၏။ က်ေနာ္ကအုတ္တြင္းျမိဳ ့နယ၊္ ေသာင္ပုရြာသပိတ္ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္၏။ အေရးေတာ္ပံုကာလအတြင္း စစ္ေတာင္းျမစ္အေရွ ့ဖက္ကမ္း၊ အေနာက္ဖက္ကမ္း၊ ေက်းရြာ(၁၁) ရြာ၏ သပိတ္စခန္းတြင္ ေဟာေျပာပဲြျပဳလုပ္ေသာအခါ ကိုဆန္းလင္းႏွင့္လူငယ္တခ်ဳိ ့ကို က်ေနာ္ကတကူးတကဖိတ္ၾကားျပီး တရားေဟာေစခဲ့၏။ ထိုစဥ္ကတည္းက ကိုဆန္းလင္းႏွင့္က်ေနာ္အလုပ္အတူတဲြျပီးလုပ္ခဲ့၏။ စက္တင္ဘာလအတြင္း စစ္တပ္ကအာဏာသိမ္းေသာအခါ ကိုဆန္းလင္းတေယာက္ လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးဖက္သို ့ကူးေျပာင္းသြားခဲ့၏။ ၁၉၉၁ ခု၊ ႏို၀င္ဘာလအတြင္း ကိုဆန္းလင္းႏွင့္ က်ေနာ္ ျပန္လည္အဆက္အသြယ္ရေသာအခါ ကိုဆန္းလင္းမွာ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္၏ တပ္မွဴးတဦးျဖစ္လာခဲ့၏။ သူက အုတ္တြင္းျမိဳ ့နယ္၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္တြင္ပါ၀င္ အလုပ္လုပ္ေနသည့္ ေက်ာင္းဆရာေဟာင္း က်ေနာ့္ကို လွဳိ ့၀ွက္ျပီး ဆက္သြယ္လာခဲ့၏။
အေမွာင္ထုၾကီးေအာက္တြင္ လမ္းေလွ်ာက္လာေနစဥ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္း ေသာင္ပုရြာအထိ စြန္ ့စားထိုးေဖါက္ေရာက္ရွိလာကာ က်ေနာ္ႏွင့္ေတြ ့ဆံုခဲ့သည့္ တပ္မွဴးကေလး ''ကိုဆန္းလင္း '' ကို က်ေနာ္ေလးစားမိသည္။ သူသည္ငယ္ရြယ္သူ ပညာတတ္လူငယ္တဦးျဖစ္၏။
က်ေနာ္တို ့လူသိုက္၊ ေသာင္ပုရြာကမ္းပါးေပၚေရာက္ေတာ့ အေမွာင္ထုၾကီးေအာက္တြင္ပင္ တိတ္ဆိတ္စြာ လူစုခဲြလိုက္ၾက၏။
(ခ)
၁၉၉၃ ခု၊ ေအာက္တိုဘာလ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္(လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ) ဌါနခ်ဳပ္ရံုး၊ မာနယ္ပေလာ။
''ဒီတုန္းက ဦးခင္ေမာင္၀င္းကုိ ေခၚလာႏိုင္ျပီး အမ်ိဳးသားညႊန္ ့ေပါင္းအစုိးရအဖဲြ ့နဲ ့ ဆက္ သြယ္မိသြားရင္ သူ ့သမုိင္းက တမ်ဳိးေျပာင္းသြားမယ္ ထင္တယ္ဗ်ာဆရာေလးရ''
မျပံဳးတျပံဳးမ်က္ႏွာႏွင့္က်ေနာ့္ကိုၾကည့္ရင္း ေမးလာသည့္ကိုဆန္းလင္းကို က်ေနာ္ကလည္း ခတ္ျပံဳးျပံဳးပင္ျပန္ၾကည့္မိသည္။
'' အဲဒါေတာ့ ခင္ဗ်ားလဲသိတဲ့အတိုင္းပဲေပါ့ဗ်ာ''
က်ေနာ္တို ့ႏွစ္ေယာက္အေတြးကိုယ္စီျဖင့္ အသံတိတ္သြားၾကျပန္သည္။ မယ္တုကီၡ စမ္းေခ်ာင္းထဲက ေရစီးသံမွာအသံပိုျပီး က်ယ္လာသည္ဟုထင္ရ၏။ ရဟန္းပ်ဳိသမဂၢကုန္းေတာ္ေပၚ ဆီက ေၾကးစည္ထုသံၾကားရသည္။ ရုံးေရွ ့ေျမကြက္လပ္ဆီက ရဲေဘာ္တခ်ဳိ ့စကားေျပာသံကိုၾကား ရသည္။
'' ေအးဗ်ာအခုေတာ့ သူ ့ခဗ်ာ ေထာင္ထဲမွာ ေနေနရေတာ့တာေပါ့ ''
'' ကိုဆန္းလင္းနဲ ့က်ေနာ္ေတြ ့ျပီး ေနာက္တပါတ္ရံုးထုတ္တဲ့ရက္ကို က်ေနာ္ေစာင့္ေနတာ၊ ဦးခင္ေမာင္၀င္းရဲ ့ မိသားစုေတာင္မွ ဦးခင္ေမာင္၀င္းကို စေနေန ့ၾကီး ရံုးထုတ္ျပီးေထာင္ဆယ္ႏွစ္ စီရင္ခ်က္ခ်တာေနာက္ရက္ေတြၾကမွ သိရတာဗ်၊ အရင္တုန္းကေတာ့ ရံုးထုတ္မယ့္ရက္ကို ၾကိဳျပီး သိတယ္၊ အခုဟာက ဘာမွၾကိဳမေျပာပဲ စေနေန ့ရံုးပိတ္ရက္မွာ ရံုးထုတ္ျပီး စီရင္ခ်က္ခ်လိုက္တာ ''
ထမင္းစားရံုဖက္က ၀ါးဆစ္ဗူးေခါက္သံၾကားရ၏။ ကိုဆန္းလင္းႏွင့္ထုိင္ျပီး စကားေျပာေန စဥ္ ဧည့္သည္စာရင္းေပးရန္က်ေနာ္ေတြးမိ၏။ စားဖိုမွဴးကိုေသာင္းလိႈင္ထံ ကိုဆန္းလင္းအတြက္ စာရင္းေပးရဦးမည္ျဖစ္သည္။
'' က်ေနာ္ထမင္းမစားေတာ့ပါဘူးဗ်ာ၊ ျပီးေတာ့မွ ဆရာေလးနဲ ့က်ေနာ္ထူးရာစိုး လၻက္ရည္ဆိုင္သြားၾကတာေပါ့၊ က်ေနာ္မေန ့ကတည္းက ငွက္ဖ်ားတက္ေနတာ၊ ထမင္းစားလို ့ မရေသးဘူးဗ်''
နားထင္နားရင္းမ်ား ခ်ဳိင့္၀င္ေနသည့္ ကိုဆန္းလင္း၏မ်က္ႏွာကို က်ေနာ္သတိျပဳမိသြား သည္။ က်ေနာ့္ထက္ (၁၀)ႏွစ္ေက်ာ္မွ်ငယ္ရြယ္သူျဖစ္သည့္တိုင္ ပင္ပမ္းဆင္းရဲလွသည့္ဒဏ္ကို ခံခဲ့ ရသျဖင့္ သူခမ်ာ ပိန္လွီႏြမ္းလ်လြန္းေနသည္။
'' ဆရာေလးလဲ အဲဒီကိစၥျပီးကတည္းက ဒီဖက္ကိုလာဖို ့စဥ္းစားခဲ့တာေနာ္''
'' ဟုတ္တယ္ဦးခင္ေမာင္၀င္းကိစၥလုပ္ျဖစ္ရင္ေတာ့ အဲဒီကတည္းက တခါထဲထြက္ဖို ့ပဲ၊ ဦးခင္ေမာင္၀င္းကိစၥမေအာင္ျမင္ေတာ့ အေျခအေနအရတလေလာက္ဆက္ေနရေသးတယ္၊ ဦးခင္ေမာင္ ၀င္းက စိတ္ဓါတ္မာတယ္ဗ်၊ ဒီကိစၥ သူ ့ကိုဖြင့္ေျပာျဖစ္ခဲ့ရင္ သူလည္းသေဘာတူမွာေသခ်ာတယ္၊ ေအးဗ်ာ ကံၾကမၼာကလည္း ကိုယ့္ဖက္မွာမရွိခဲ့ဘူးေလ''
က်ေနာ္ႏွင့္ကိုဆန္းလင္းတို ့စီစဥ္ၾကသည့္ '' ျပည္သူ ့လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္၊ ဦးခင္ ေမာင္၀င္း၊ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမသို ့ပို ့ေဆာင္ေရးစီမံခ်က္ '' မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္မရခဲ့ပါ။ ၁၉၉၁ ခု၊ ဧျပီလအတြင္း က်ေနာ္ႏွင့္ကိုဆန္းလင္းတို ့ေသာင္ပုရြာေသာင္ခံုေပၚတြင္ေတြ ့ဆံုခဲ့ၾကျပီး ေနာက္တပါတ္ စေနေန ့တြင္ `ဦးခင္ေမာင္၀င္း´ကုိ ရုတ္တရက္မည္သူကိုမွ်အသိမေပးပဲ ရံုးထုတ္ခဲ့ ၾက၏။ အုတ္တြင္းျမိဳ ့တရားရံုးက `ဦးခင္ေမာင္၀င္း´ကိုေထာင္ဆယ္ႏွစ္ခ်မွတ္ေၾကာင္း ေၾကျငာ၏။ ထို ့ုေနာက္ေတာင္ငူေထာင္သို ့ျပန္လည္ပို ့ေဆာင္လိုက္၏။ `ဦးခင္ေမာင္၀င္း´ကို လွဳိ ့၀ွက္ရံုးထုတ္ ကာ၊လွ်ပ္တပ်က္အတြင္း စီရင္ခ်က္ခ်ျပီး ေတာင္ငူေထာင္တြင္း သြင္းလိုက္ၾကသည့္ သေဘာပင္ျဖစ္ ေန၏။ ထိုေၾကာင့္ က်ေနာ္တို ့၏ စီမံကိန္းမွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ခြင့္မရခဲ့ေတာ့ပါ။
'' ဆရာေလးေကာဘယ္လိုလဲ ငွက္ဖ်ား ဖ်ားျပီးျပီမို ့လား ''
'' ဟုတ္တယ္၊ ဖ်ားျပီးျပီ၊ ေရာက္ျပီးတလေက်ာ္မွဖ်ားတာဗ်၊ ေဆးရံုေတာင္တက္လုိက္ရ ေသးတယ္၊ အခုေတာ့ အဆင္ေျပပါတယ္၊ အာတီစနိတ္ ရွိတယ္ေလဗ်ာ''
'' အဲဒီေဆးက ေစ်းၾကီးတယ္၊ က်ေနာ္တို ့ကဘယ္ေဆာင္ထားႏိုင္မွာလဲ၊ တကဒ္ကို ဘတ္ငါးဆယ္၊ ရဲေဘာ္ေတြအဖို ့ေတာ့ ကြီနင္းေပါ့ဆရာေလးရာ''
'' က်ေနာ္လည္းတခါဖ်ားရင္ တကဒ္ကုန္ေအာင္မစားဘူး၊ တ၀က္ပဲစားတယ္၊ သက္သာရင္ ရပ္ထားျပီး ေနာက္တခါဖ်ားမွေသာက္တယ္၊ ဒီမွာေတာ့ ရန္သူျပီးရင္ ဒုတိယအၾကီးဆံုးရန္သူဟာ ငွက္ဖ်ားပဲေပါ့ေနာ္ ''
ကိုဆန္းလင္းႏွင့္က်ေနာ္ရံုးခ်ဳပ္ေရွ ့ကြက္လပ္ဖက္ထြက္ခဲ့ၾကသည္။ ကိုဆန္းလင္းက ေျပာက္က်ား စစ္ေဘာင္းဘီအေဟာင္းကို၀တ္ဆင္ထား၏။ သံလြင္ျမစ္ကမ္းတြင္ တပ္စဲြထားသည့္ (၂၁၀) တပ္ရင္းမွတဆင့္ က်ေနာ့္ထံ အလည္လာသူကိုဆန္းလင္းကို က်ေနာ့္မွာ ဧည့္၀တ္မေက်ပြန္ ႏိုင္ဟုခံစားရသည္။
'' ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္း'' ကေလးထိ္ပ္တြင္ က်ေနာ္တို ့ႏွစ္ေယာက္မတိုင္ပင္ရပဲ ျပိဳင္တူရပ္လုိက္ၾက၏။ ေဘာေနာ္ေလးေတာင္ထိပ္ကိုလွမ္းျမင္ေနရသည္။ ရဟန္းပ်ဳိသမဂၢကုန္း ေတာ္ႏွင့္ ကုန္းေအာက္ကစာာေရးဆရာ`ႏိုင္၀င္းေဆြ´၏ တဲကေလးကိုလွမ္းေတြ ့ရသည္။ က်ေနာ္ တို ့သည္ `ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္း´ ဆိုင္းပုဒ္ကေလးေအာက္တြင္ ရပ္ေနမိၾက၏။
အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ ့ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ)၊ ဗဟုိဌာနခ်ဳပ္ရံုးေရွ ့မွတဆင့္ ေတာင္ေစာင္းအတိုင္း တိုက္ခတ္လာေနသည့္ ေလႏုေအးသည္` ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လမ္း´ ဆိုင္းပုဒ္ေအာက္တြင္ ရပ္ေနၾကသည့္ က်ေနာ္တို ့ႏွစ္ဦးအတြက္မူ မေအးျမႏိုင္ခဲ့ပါ။
(ဂ)
၂၀၀၉.... ခု၊ ေမလ(၃၀) ရက္။
'' ဒါဆိုရင္၊ ဦးခင္ေမာင္၀င္းက ေထာင္ကလြတ္ျပီေပါ့ေနာ္....ဘဘ ''
တူမေလး `ဇင္လဲ့ခင္´ ကို စကားျပန္မေျပာခင္ ေခတၱခဏမွ်က်ေနာ္ျငိမ္ျပီး စဥ္းစားေနမိေသးသည္။
'' ဦးခင္ေမာင္၀င္းက ေထာင္ထဲမွာ ဆယ္ႏွစ္နဲ ့ဆယ္ငါးရက္ေနခဲ့ရတယ္၊ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ထဲမွာ ေထာင္ကလြတ္တယ္ .... ဒါေပမယ့္''
'' ဒါေပမယ့္ဘာျဖစ္လဲ ဘဘ ''
'' ေထာင္ကလြတ္ျပီးအျပင္မွာ (၂) ႏွစ္ပဲေနခဲ့ရတယ္၊ တရားမ၀င္အဖဲြ ့အစည္းေတြနဲ ့ဆက္သြယ္တယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ ့အခုေထာင္ထဲျပန္ေရာက္ေနတယ္၊ ဒီတခါေတာ့ေထာင္ ( ၁၅) ႏွစ္ခ်လိုက္ၾကတယ္၊ သူ ..... အခုေထာင္ထဲမွာ ''
'' အို ........ျဖစ္မွျဖစ္ရေလဘဘရယ္ ''
စာၾကည့္တိုက္ထဲတြင္ စာအုပ္ငွားသူမရွိသျဖင့္ တိတ္ိဆိတ္လ်က္ရွိသည္။ က်ေနာ့္စာမူမ်ားကို ကြန္ျဖဴတာျဖင့္ စာရိုက္ေပးေနသည့္တူမေလး `ဇင္လဲ့ခင္´မွာ မည္သည့္စကားမွ်ဆက္မေျပာေတာ့ ပဲ တိတ္ဆိတ္သြားခဲ့၏။ သူထံက ကြန္ပ်ဴတာရိုက္သံတေဂ်ာက္ေဂ်ာက္ၾကားေနရသည္။
'' ေအာ္ ......... ျပီးေတာ့ တပ္ရင္းမွဴးကိုဆန္းလင္းဆိုတာေရာ၊ သူအခုဘယ္မွာလဲဘဘ၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ထဲမွာေကာရွိေသးရဲ ့့လား၊ ဘဘနဲ ့ေကာ အဆက္အသြယ္ရွိရဲ ့လား''
'' မာနယ္ပေလာမက်ခင္တုန္းကေတာ့ ကိုဆန္းလင္းနဲ ့ဘဘအဆက္အသြယ္ရွိပါတယ္၊ မာနယ္ပေလာက်ျပီးေတာ့ သူနဲ ့ဘဘအဆက္အသြယ္ျပတ္သြားတယ္၊ ေနာက္ေတာ့မွသူ ့သတင္း ကိုၾကားခဲ့ရတာ''
'' ဘယ္လို ........ဘာသတင္းလဲဘဘ၊ ကိုဆန္းလင္းက ဘာျဖစ္သြားလို ့လဲ''
'' သူ ့ကို ေရွ ့တန္းက ရြာတရြာမွာ ရန္သူက အရွင္ဖမ္းဆီးမိသြားတယ္တဲ့၊ သူက သူ ့မွာပါ လာတဲ့ေသနတ္နဲ ့ခုခံျပီး ေဖာက္ထြက္ရင္ လြတ္ႏိုင္ေပမယ့္ အိမ္ရွင္ေတြက သူ ့ကိုေတာင္းပန္ ေတာ့ အိမ္ရွင္ေတြရဲ ့အသက္ကိုငဲ့ျပီး ဒီအတိုင္းအဖမ္းခံသြားခဲ့တာတဲ့''
'' အို....... ျဖစ္မွျဖစ္ရေလ ဘဘရယ္ ....... ဒါျဖင့္ကိုဆန္းလင္းလည္းေထာင္ထဲမွာပဲလား ''
'' မဟုတ္ဘူးသမီး၊ ကိုဆန္းလင္းအဖမ္းခံရျပီး ျပည္တြင္းမွာရွိတဲ့ မိဘေတြေကာ ဒီဖက္ကတာ၀န္ရွိတဲ့သူေတြေကာ သူသတင္းကိုစံုစမ္းခဲ့ၾကတယ္၊ သူ ့သတင္းကေတာ္ေတာ္နဲ ့စံု စမ္းလို ့မရဘူးကြ၊ တခ်ဳိ ့ကလည္းကိုဆန္းလင္းတေယာက္ အႏွိပ္စက္ခံရလို ့စိတ္ေဖာက္ျပန္သြားျပီ၊ ေတာင္ငူက လမ္းေဘးမွာေတြ ့ခဲ့ရတယ္ဆိုတဲ့သတင္းလည္းၾကားလုိက္ရေသးတယ္၊ အခုေတာ့ သူက်ဆံုးသြားတာ ေသခ်ာျပီလို ့ေျပာႏိုင္ေလာက္ပါျပီ ''
'' ဘယ္လိုျဖစ္ျပီး ဆံုးသြားတာလဲဘဘရယ္
'' သူ ့ကို စစ္တပ္က ဖမ္းမိသြားတာမွန္တယ္၊ ဒါေပမယ့္ ရံုးတင္ျပီးတရားစဲြေထာင္ခ်တာမ်ဳိးမလုပ္ပဲ ေခ်ာၾကီးထဲထည့္လိုက္တယ္၊ အဲဒါေတာင္ေပၚေရွ ့တန္းတေနရာမွာပဲ အစာငတ္၊ ေရငတ္ထားျပီး ႏိွိပ္စက္လို ့ ေနာက္ဆံုးမွာ ေတာထဲေတာင္ထဲမွာပဲေသသြားရျပီလို ့ၾကားရတာပဲ၊ သူ ့မိဘေတြက လည္းဒီအတိုင္းပဲစံုစမ္းသိခဲ့ရတယ္တဲ့ေလ''
တူမေလး `ဇင္လဲ့ခင္´ ဆီက မည္သည့္အသံမွ်မၾကားရ။ က်ေနာ္ကလည္း ကိုဆန္းလင္းအေၾကာင္းကို ဆက္ျပီးေျပာမျပႏိုင္ေတာ့။
စာၾကည့္တိုက္ထဲတြင္ တူမေလး `ဇင္လဲ့ခင္´၏ကြန္ျဖဴတာရိုက္သံၾကားေနရ၏။ က်ေနာ္က စာၾကည့္တိုက္ေရွ ့တြင္ထြက္ျပီးရပ္သည္။ သစ္ခြပန္းျခံေဘးတြင္ရပ္ျပီး မြန္းၾကပ္လ်က္ရွိသည့္ရင္ကို ေပါ့ေစရန္ ေလကိုအားယူျပီး ရႈရွိက္ေနမိ၏။ ေခါင္းကိုအထက္ဖက္သို ့ေမာ့ကာ သက္ျပင္းတခ်က္ ခ်မိသည္။
အျပာေရာင္ေကာင္းကင္ထဲတြင္ အျဖဴေရာင္ငွက္တအုပ္၊ အေရွ ့ဖက္သို ့ဦးတည္ျပီး ပ်ံသန္း သြားေနၾကသည္ကို က်ေနာ္ေငးၾကည့္ေနမိ၏။ ။
ျငိမ္းေ၀
(က)
တံတားကိုျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ၿပီးကာမွ
တမ္းတတတ္တဲ့ရင္ဟာ
တခြင္လံုး မိုးသားေတြျပည့္လို႔ ......။
(ေဖာ္ေ၀းရဲ. နံနက္ခင္း ေခ်ာက္ကမ္းပါး... ကဗ်ာမွ)
၁၉၉၂-ခု၊ ဇြန္လ(၂၀)ရက္...။
ေတာငွက္ေပ်ာရြက္ကို အမိုးအကာလုပ္ထားသည့္တဲကေလးေပၚတြင္ က်ေနာ္တေယာက္တည္းရွိ ေနသည္။ ေၾကာေအာက္တြင္ ပုဆိုးတစ္ထည္ကိုခင္းၿပီးလဲေလ်ာင္းလ်က္။ လြယ္အိပ္ကိုေခါင္းခုလုပ္၏။ ေၾကာ ေအာက္မွ မညီမညာ၀ါးၾကမ္းခင္းမွာ ခိုးလိုးခုလုျဖစ္ေန၏။ တံုးလံုး လွဲလိုက္စဥ္က အေနရ ထိုင္ရသက္ေတာင့္ သက္သာမရွိသည့္စိတ္မွာ လေရာင္မ်ားကိုျမင္ေတာ့ ယူပစ္လိုက္သလိုေပ်ာက္သြားရ၏။ တဲအမိုးေတာငွက္ ေပ်ာရြက္အဖ်ားေပၚတြင္ လေရာင္မ်ားလိမ္းက်ံလ်က္.....။
လေရာင္မ်ားကိုျမင္ေတာ့ စိတ္ေမာလူေမာျဖစ္ေနျခင္းမွာ ေလ်ာ့က်သြားေန၏။ ယုတ္စြအဆံုး တဆစ္ ဆစ္ကိုက္ခဲနာက်င္ေနေသာခႏၡာကိုယ္သည္ပင္ တေျဖးေျဖးေျပေလ်ာ့သက္သာသြားရ၏။ ကြဲပ်က္လ်က္ရွိ သည့္ငွက္ေပ်ာရြက္ လက္ ၾကားမ်ားမွတဆင့္ လေရာင္မ်ားသည္ က်ေနာ့္ခႏၡာကိုယ္ေပၚ ပဆစ္အိမ္ဖြဲ႔ ေနၾကေပၿပီ။
ေရွ.ဆက္ရမည့္ခရီးမွာ မႉန္၀ါးလ်က္ရွိေနသည္။ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္မွ တပ္ရင္း(၂၁၀)၊ တပ္ရင္း မႉး `ကိုဆန္းလင္း´ကို ရုတ္တရက္မေတြ႔ႏိုင္ေတာ့သည္မွာေသခ်ာ၏။ ထို႔ျပင္`ကိုဆန္းလင္း´ဆီ စက္ျဖင့္အ ေၾကာင္းၾကားဖို႔ဆိုသည္မွာပင္ လြယ္ကူဟန္မတူ။ တပ္မဟာ(၂) KNLA တပ္ခြဲမႉး`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´က ကတိ ေပးထားသည့္တိုင္`ကိုဆန္းလင္း´ႏွင့္ လူခ်င္းေတြ႔ႏိုင္ဖို႔မွာမလြယ္ကူမွန္း က်ေနာ္သိလာရ၏။
`တပ္မဟာမႉးဆီကို က်ေနာ္စက္နဲ႔အခုပဲအေၾကာင္းၾကားၿပီးပါၿပီ၊ တပ္မဟာမွဴးက စီစဥ္ေပးပါ့မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္၊ တပ္မဟာမွဴးဆီက အေၾကာင္းၾကားတာနဲ႔တၿပိဳင္နက္ ဆရာတို႔ ခရီးထြက္ရမယ္ထင္တယ္၊ ဒီၾကားထဲ ဒီမွာပဲ နားနားေနေန ခဏေနေပါ့ ေနရထိုင္ရ စားရေသာက္ရတာေတာ့ နည္းနည္းအားနည္းမယ္ ထင္တယ္´
`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´ႏွင့္က်ေနာ္ သည္စခန္းကိုေရာက္ေရာက္ခ်င္းေျပာခဲ့ၾကသည့္စကား။ ရြာမွထြက္လာ စဥ္တုန္းက စဥ္းစားထားခဲ့သည္မ်ားမွာ အဆင္မေျပခ်င္ေတာ့။ တိတ္ပုရြာကိုေရာက္ေတာ့`ကိုဆန္းလင္း´မွာ ေနာက္တန္းသို႔ျပန္သြားသည္မွာ (၃)လခန္႔ရွိၿပီဟုဆို၏။ တိတ္ပုရြာသူႀကီးက KNLA မွ`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´ ႏွင့္ေတြ႔ေပးမည္ဆို၏။ က်ေနာ္ ေခါင္းၿငိမ့္လိုက္ရ၏။ က်ေနာ္ႏွင့္အတူလိုက္ပါလာသည့္ တရြာတည္း သား`ေမာင္ႀကိဳင္´မွာ`ကိုဆန္းလင္း´ႏွင့္ လူခ်င္း ေတြ႔ဆံုဖို႔မလြယ္ကူမွန္းသိကတည္းကမ်က္ေစ့မ်က္ႏွာ ပ်က္ေနခဲ့၏။
`ဆရာေလး....ကိုဆန္းလင္းနဲ႔မေတြ႔ပဲျဖစ္ပါ့မလား၊ ဗိုလ္ေက်ာ့ေမနဲ႔ ဆရာေလးကလည္းလူခ်င္း ေတြ႔ဖူးခဲ့ တာမဟုတ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ကို ကူညီပါ့မလား´
`ဒါကေတာ့ ေျပာၾကည့္ရမွာေပါ့ကြာ ကိုဆန္းလင္းကလည္း ငါ့ဆီကိုအေၾကာင္းၾကားဖို႔၊ ငါကလည္း သူ႔ဆီကိုႀကိဳေျပာထားဖို႔က လြယ္တာမွမဟုတ္တာပဲကြာ၊ ဒီေရာက္လာမွေတာ့ အဆင္ေျပသလိုဆက္လုပ္ရမွာ ပဲ´
တိတ္ပုရြာသူႀကီးအိမ္ကို ကရင္စစ္သားေလးတေယာက္ ေသနတ္လြယ္ၿပီး ေရာက္လာေတာ့`ေမာင္ ႀကိဳင္´ကို သူႀကီးအိမ္တြင္ထားရစ္ခဲ့ကာ`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´ရွိရာသို႔က်ေနာ္လိုက္ခဲ့ရ၏။
တဲတလံုးေပၚတြင္ လူသံုးေယာက္ကၾကမ္းျပင္ေပၚတြင္ထိုင္လ်က္။ လူတေယာက္က စစ္ပခက္တလံုး ေပၚတြင္အိပ္လ်က္။ တဲေပၚကို က်ေနာ္တက္ေတာ့ ပခက္ထဲမွလူက ပခက္ေပၚမွဆင္းၿပီး က်ေနာ့္ကို ႀကိဳဆို ႏႉတ္ဆက္၏။`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´၏ ႀကိဳဆိုႏႉတ္ဆက္စကားႏွင့္္ ့ေလသံကိုၾကားရလ်င္က်ေနာ့္မွ စိုးရိမ္စိတ္မ်ား ကင္းစင္ပေပ်ာက္သလိုျဖစ္ရ၏။
`လာပါဆရာေလး....၊ ဆရာေလးတို႔ကို က်ေနာ္လာေတြ႔မလို႔ပါပဲ၊ ဒီမွာတျခားရြာကဧည့္သည္ေတြ ေရာက္လာတာနဲ႔ ရဲေဘာ္တေယာက္ကို အေခၚခိုင္းလိုက္ရတာပါ။ ထိုင္ပါ... ဆရာေလး...´
`က်ေနာ္... ဆရာေလးကို လူခ်င္းမေတြ႔ဖူးေပမယ့္ နာမည္ကိုေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္၊ ကိုဆန္း လင္းက ဆရာေလးအေၾကာင္း ခဏခဏေျပာျပထားတာပါ၊ ကိုဆန္းလင္းကေတာ့ ေနာက္တန္းကို ရုတ္တရက္ ျပန္သြားရတယ္ဆရာေလး၊ အခု... ဆရာေလးတို႔အလည္လာတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ကိုဆန္းလင္း နဲ႕ေတြ႔မွရမယ့္ကိစၥလား၊ က်ေနာ္ ဘာအကူအညီေပးရမလဲ၊ ေျပာပါ´
က်ေနာ္က ရြာတြင္တြဲဖက္ အ.လ.ကေက်ာင္းဆရာျဖစ္ၿပီး၊`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´က က်ေနာ့္ကို´ကိုဆန္း လင္း´ေခၚသလို`ဆရာေလး´ဟုပင္ ေခၚေ၀ၚေျပာဆိုသည္ကိုၾကားရေတာ့ က်ေနာ့္မွာ အားရွိသြားရ၏။ စိုးရိမ္ စိတ္မွာ အနည္းငယ္ေလ်ာ့ရ၏။
က်ေနာ္က`မာနယ္ပေလာ´သို႔အၿပီးအပိုင္ထြက္ခြါလာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း`ကိုဆန္းလင္း´ႏွင့္အျမန္ဆံုး ဆက္သြယ္ခ်င္ေၾကာင္းရွင္းျပရ၏။ ရွင္းျပေနရင္းက`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´၏မ်က္လံုးမ်ားကိုလည္း ္ အဓိပၸါယ္ ေဖာ္ရ၏။ အကဲခတ္ေနခဲ့ရ၏။
အသားျဖဴျဖဴ၊ အရပ္မနိမ့္မျမင့္။ ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာလြန္းသည့္ ကရင္ေတာ္လွန္ေရးစစ္ဗိုလ္တစ္ဦး။ သူ သည္ အရပ္သားအ၀တ္အစား ၫွိဳးၫွိဳးႏြမ္းႏြမ္းကို ပင္၀တ္ဆင္ထား၏၊ ဆံပင္မ်ားမွာရက္ေပါင္းၾကာျမင့္စြာ မၿဖီးမသင္ပဲထားခဲ့ဟန္တူ၏။ တေခါင္းလံုး မညီမညာေတာထလ်က္ရွိ၏။
`ဒါဆိုရင္ ဒီလိုလုပ္ပါဆရာေလး၊ ဆရာေလးတို႔ႏွစ္ေယာက္၊ ဒီကေန႔ပဲက်ေနာ့္စခန္းကိုလိုက္ခဲ့ပါ။ စခန္းေရာက္ရင္ တပ္မဟာမွဴးဆီစက္နဲ့အေၾကာင္းၾကားေပးပါ့မယ္၊ ကိုဆန္းလင္းဆီကိုေရာ ေပါ့၊ ၿပီးေတာ့မွ တိုင္ပင္ၿပီးဆက္လုပ္ၾကတာေပါ့´
သည္လိုႏွင့္ပင္ က်ေနာ္ႏွင့္ ေမာင္ႀကိဳင္တို႔ႏွစ္ေယာက္ ဗိုလ္ေက်ာ့ေမတို႔တပ္ဖြဲႏွင့္အတူ အမည္မသိ ေတာတြင္း္ စခန္းတခုသို႔လိုက္လာခဲ့ၾကရ၏။ သည္စခန္းကို ဘယ္လိုေခၚသလဲ။ ဗိုလ္ေက်ာ့ေမရဲ႕တပ္ခြဲအမွတ္၊ မေမးသင့္ဘူးထင္သျဖင့္ မေမးပဲေနလိုက္၏။
တညေနခရီးလမ္းေလွ်ာက္လာၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ၏တပ္ခြဲစခန္းခ်ရာေနရာသို႔ ခ်ဥ္းကပ္လာခဲ့ ၾကသည္။ ေတာင္ေစာင္းတခု၏ထိပ္တြင္ ေတာငွက္ေပ်ာရြက္အမိုးအကာလုပ္ထားသည့္ ယာယီတဲကေလးတစ္ လံုးစႏွစ္လံုးစကိုေတြ႔ရ၏။ တမနက္ခင္းလံုးမိုးတဖြဲဖြဲရြာခ်ထားသျဖင့္ ေတာတြင္းစခန္းကေလးမွာ မိုးေရမ်ား ျဖင့္စိုရႊဲလ်က္ရွိေန၏။
ေရာက္ေရာက္ခ်င္းပင္ က်ေနာ္ႏွင့္ေမာင္ႀကိဳင္အတြက္ ေနရာထိုင္ခင္းစီစဥ္ေပး၏။ က်ေနာ္က`ဗိုလ္ ေက်ာ့ေမ´၏တဲႏွင့္အနီးဆံုးတဲ(က်ေနာ့္အတြက္ မူလပိုင္ရွင္ကရင္စစ္သားေလးႏွစ္ေယာက္က ေနရာဖယ္ေပး ခဲ့ရသည္ဟုေနာက္မွသိရ၏)တြင္ေနရမည္ျဖစ္ၿပီး`ေမာင္ႀကိဳင္´ကမူ ရဲေဘာ္မ်ားစုေ၀းတဲထိုးထားရာေနရာတြင္ ရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္အတူ လိုက္ေနရမည္ဆို၏။ က်ေနာ္က`ေမာင္ႀကိဳင္´၏ အားငယ္သိမ္ငယ္ေနသည့္မ်က္ႏွာ ၾကည့္ကာ၊ ေမာင္ႀကိုင္ႏွင့္ပင္အတူတူလိုက္ေနရန္ေျပာၾကည့္ေသး၏။ ဗိုလ္ေက်ာ့ေမက လက္မခံပါ။ သူႏွင့္ က်ေနာ္အလြယ္တကူစကားေျပာလို႔ရႏိုင္ရန္ စီစဥ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေမာင္ႀကိဳင္အတြက္ မစိုးရိမ္ရန္ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္းပဲရွင္းျပခဲ့၏။
ေမာင္ႀကိဳင္သည္ ေသနတ္လြယ္ထားသည့္ကရင္စစ္သားေလး၏ေနာက္မွ ေခါင္းင႔ံုၿပီးလိုက္ပါသြားခဲ့ ရ၏။ ေျခလွမ္းႏွစ္လွမ္းသံုးလွမ္းသြားၿပီးမွ က်ေနာ့္ကိုေခါင္းတခ်က္ငဲ့ၿပီးၾကည့္၏။ က်ေနာ္က ၿပံဳးျပအားေပးႏွစ္သိမ့္ လိုက္ရ၏။
မိုးခ်ဳပ္ကာနီးေတာ့`ဗိုလ္ေက်ာ့ေမ´က က်ေနာ့တဲေပၚလာထိုင္ကာ နာရီ၀က္ခန္႔စကားေျပာ ေလသည္။ ညစာဟင္းမေကာင္းသည့္အတြက္ စိတ္မေကာင္းေၾကာင္း၊ ဇရပ္ႀကီး၊ ကင္ပြန္းၿခံဳရြာမ်ား တြင္ နအဖစစ္တပ္မ်ားပိုၿပီးအင္အားတိုးခ်ဲ.ခ်ထားလာေနေၾကာင္း၊ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္က`ကိုဆန္းလင္း´ မွာတပ္ရင္းမွဴးတစ္ဦးျဖစ္ၿပီး၊သူကမူတပ္ခြဲမွဴးအဆင့္သာရွိပါေၾကာင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးဌါနခ်ဳပ္ `မာနယ္ပေလာ´ကို သူမေရာက္ဖူး ေသးသည့္အေၾကာင္း၊ `မာနယ္ပေလာ´ မွာ စိတ္၀င္စားဖို႔ေကာင္းေၾကာင္း၊ ရန္သူ႔တပ္က ဒဏ္ရာရစစ္ဗိုလ္တဦးကို ဖမ္းမိစဥ္၊´သူ႔ကိုမေသခင္ မာနယ္ပေလာကို ေရာက္ေအာင္ဖို႔ေပးေစခ်င္´တယ္ ဟုေျပာၿပီး ေသဆံုးသြားခဲ့ဖူးေၾကာင္း... ေလေအးေအး... အသံတိုးတိုးႏွင့္ သူခ်ည္းပဲစကားေတြေျပာသြားခဲ့၏။ က်ေနာ္တို႔ကိုလည္း `မာနယ္ပေလာ´ကို သြားမည္ဆို၍ ဂုဏ္ယူပါေၾကာင္း ေျပာ၏။ ၿပီးေတာ့ ခရီးပမ္းလာသျဖင့္ က်ေနာ့္ကို ေႏွာက္ယွက္သလိုမျဖစ္ေစရန္ဟုဆိုကာ ညဥ္႔နက္ ေအာင္မေနပဲ သူ႔တဲဆီျပန္သြားခဲ့၏။
တဲေပၚတြင္ က်ေနာ္တေယာက္တည္းရွိသည့္အခါ အထီးက်န္ျခင္း ဧကဒုကၡမွာ ရုတ္တရက္က်ေနာ္ ဆီ၀င္ပူးလိုက္၏။ အထူးသျဖင့္ ေရွ႕ဆက္ရမည့္လမ္းက မထင္မရွား၀ိုးတ၀ါးျဖစ္ေနသည့္အခါ ဧကဒုကၡမွာ က်ေနာ့္ကို ပိုၿပီးကိုင္လွဳပ္လိုက္၏။
ေနာက္တပါတ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြထဲမွရသည့္ က်ေနာ္ ေရးေပးထားခဲ့သည့္ စာတ ေစာင္ကို ဖတ္ကာ `မေဒ၀ီ´သည္ ငုိေကြ်းေကာင္းငိုေကၽြးေနေလမလား။ ဒါမွမဟုတ္ အက်ိဳးအေၾကာင္း ေ၀ ကြဲမသိတတ္နိဳင္ေသးသည့္ လူမမယ္သား(၃) ေယာက္၏ေရွ႕တြင္ ေႄကြျပဳန္းေတာ့မည့္ ႏွလံုးသားကို ဟန္ေဆာင္အၿပဳံးျဖင့္ ဖုံးကြယ္ကာ က်ေနာ့္စာကိုဖတ္ေနေလမလား။ ငယ္ရြယ္ႏူနယ္လြန္းသည့္ လူမမယ္သား (၃)ေယာက္ကို က်ေနာ္တို႔၏ အပူမီးမ်ား မဟပ္မိေစရန္ `မေဒ၀ီ´ဘယ္လိုမ်ား ျပင္ဆင္ထားေလမလဲ။
တဲေပါက္၀၀ါးၾကမ္းခင္းတြင္ ထံုးစံအတိုင္း ေျခေထာက္ႏွစ္ဖက္တြဲေလာင္းခ်ကာ၊ သူအင္မတန္ ႏွစ္သက္သည့္ သီခ်င္းတပုဒ္ကို အသံမထြက္ပဲဆိုၿငီးသည့္`မေဒ၀ီ´ကို က်ေနာ္ျမင္ေနရသည္။ သီခ်င္းသံမ်ား မွာ စစ္ေတာင္းျမစ္ကိုေက်ာ္ကာ၊ ဇရပ္ႀကီး၊ ခင္ပြန္းၿခံဳ၊လွည္းလမ္းကူးရြာကေလးမ်ား ကိုေက်ာ္ကာ ေတာင္ေျခ ေတာစပ္သို႔ေရာက္လာၾက၏။ မၾကာမီွ တိတ္ပုရြာကေလးဆီေရာက္လာေတာ့မည္။ ထို႔ေနာက္ က်ေနာ္ေခတၱတည္းခို လဲေလ်ာင္းလ်က္ရွိရာ ငွက္ေပ်ာရြက္ တဲကေလးဆီေရာက္လာေပေတာ့မည္။
သတိရလို႔ ကိုယ့္ခႏၶာကို္ယ္ေပၚ ကိုယ္ျပန္ၾကည့္ေတာ့ လေရာင္မ်ား ဘယ္ဆီေျခေထာက္ေပါက္ကုန္ ၾကၿပီမသိ။ ဟိုး... ခတ္ေ၀းေ၀းမွ မိုးၿခိမ္းသံသဲ့သဲ့ကို ၾကားရသည္၊ တိမ္မဲမ်ား ရုတ္တရက္က်ေနာ္တို႔ အေပၚျဖက္ေက်ာ္သြားၾက၏။ မဲေမွာင္တိတ္ဆိတ္လ်က္ရွိေသာ ေတာအုပ္အတြင္းက အမ်ိဳးအမည္မသိနိဳင္ သည့္ တိရဆၧန္တခ်ိဳ႕ ေအာ္ျမည္သံကိုၾကားရသည္။
က်ေနာ္ ခန္႔မွန္းၾကည့္သည္။ က်န္္ေနရစ္ခဲ့သည့္ က်ေနာ့္ မိသားစုကေတာ့ က်ေနာ့္ကို စြန္႕လႊတ္ နိဳင္ဖို႔ရာ ေသာကႏွင့္မ်က္ရည္မ်ား ကိုရင္းကာ အခ်ိန္မည္မွ်ၾကာ ေအာင္ကုစားယူၾကရမည္နည္း။ က်ေနာ္မ သိနိဳင္ပါ။
ေသခ်ာသည္ကေတာ့ ေနာက္တြင္က်န္ေနရစ္ခဲ့သည့္ က်ေနာ္ ေလွ်ာက္လွမ္းလာခဲ့ရာလမ္းေပၚတြင္ မူ မိုးေတြရြာေနသည္ကိုူ က်ေနာ္အလိုလိုသိေန၏။ ။
(ေမလအတြင္းတုန္းက မဇၥ်ိမမွာ တင္ခဲ့တဲ့ စာမူျဖစ္ပါတယ္)
ျငိမ္းေ၀
