ISOLATION

ေၾကြ

25.7.08 ေန႔က ဆရာမ ေဒၚေမၿငိမ္းနဲ႔ က်ေနာ္ ဇင္းမယ္ၿမိဳ႕က စားေသာက္ဆိုင္တဆိုင္မွာ ထိုင္ျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စားရင္းေသာက္ရင္းက ပုဂၢိဳလ္ေရးကိစၥတခ်ဳိ႕ကိုလည္း ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူကလည္း သူ႔ “လယ္သမားႀကီး” အေၾကာင္းေျပာသလို က်ေနာ္ကလည္း က်ေနာ့္ “ခ်စ္သူ” အေၾကာင္း ေျပာမိတယ္။
ေနာက္တေန႔ ေနရပ္ကိုျပန္ေတာ့ ကားေပၚမွာ က်ေနာ့္ခ်စ္သူအေၾကာင္း အေတြးမွ်င္တန္းရျပန္ေရာ...။ ဒီကေန႔က်ေတာ့ ခ်စ္သူနဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ ဒီ၀တၳဳတိုေလးကို ပို႔စ္အသစ္တင္မိျပန္တယ္။
ဒီ၀တၳဳတိုေလးဟာ၊ ၁၉၉၂-ခု က်ေနာ္ မာနယ္ပေလာကို ေရာက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္း ပထမဆံုးေရးခဲ့တဲ့ ၀တၳဳတိုေလးပါ။ “ေဒါင္းတမာန္” စာေစာင္မွာ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ပန္းခ်ီဆရာေလး “ေစာငို” က သ႐ုပ္ေဖာ္ပံု ဆြဲေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီတုန္းက ဒီ၀ထၳဳေလးကိုဖတ္ရတဲ့ က်ေနာ့္ခ်စ္ရဲေဘာ္တခ်ဳိ႕က က်ေနာ့္ခ်စ္သူကို အသိအမွတ္ျပဳၾက ပါတယ္။ အခုလည္း က်ေနာ္ ၀ထၳဳေလးအေပၚ ခ်စ္မိတ္ေဆြ စာဖတ္သူမ်ားက ဘယ္လိုမ်ား ေျပာလာၾကဦးမလဲ ...။
မိတ္ေဆြေတြအားလံုး ဒီ၀ထၳဳေလးကို လာေရာက္ဖတ္႐ွဳၾကတဲ့အတြက္ ေက်းဇူး ...။


(က)
စက္ေလွသံႏွင့္အတူ မပီိမသေရာေထြးၿပီး ၾကားေနရတဲ့ ဓါတ္စက္ထဲက ေမာင့္အသံကို ငါ ဂ႐ုစိုက္ၿပီး နားေထာင္ေနမိတယ္။ နာရီပိုင္းအတြင္း ျဖစ္သြားခဲ့ရတဲ့ ကိုယ့္အျဖစ္ကိုပင္ ေမ့ထားလိုက္ၿပီး ေမာင့္အသံကို စကားလံုးတလံုးမက်န္ ၾကားလိုက္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနမိတယ္။ တကယ္ေတာ့ စက္ေလွသံ ဘယ္ေလာက္ပဲ ဆူဆူ ေလတိုးသံ ဘယ္ေလာက္ပဲျပင္းျပင္း ေမာင့္အသံကို ငါ ေကာင္းေကာင္းမွတ္မိတာေပါ့။ ၾကည့္စမ္းပါဦး ငါကလည္း ေမာင္စကားေျပာေနတဲ့အခ်ိန္က်မွ အခ်ိန္ကုိက္ၿပီး ေရာက္လာသလိုပါပဲလား။
စက္ေလွနံရံကိုေက်ာ္တဲ့အထိ လွဲေနရာက အသာထၿပီး မ်က္လံုးကိုဖြင့္ၾကည့္ေတာ့ စက္ေလွဟာ ေသာင္တန္းရြာထိပ္ကို ေရာက္ေနၿပီ။ သရက္ေတာရြာေကြ႕ကို ဦးတည္ေနၿပီ။ ေမာင့္အသံကလည္း အခုမွပဲ ပိုၿပီး ျပတ္ျပတ္သားသား ၾကားလာေနရတယ္။
“ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ အနာဂါတ္ကို ပိုင္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ သမိုင္းကို အသိရိွရိွနဲ႔ ဖန္တီးေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ဒီလိုအခြင့္အေရးႀကီး ကၽြန္ေတာ္တို႔လက္ထဲရဘို႔ဆိုတာ လူ႔သမိုင္းမွာ ရေတာင့္ရခဲ ႀကံဳႀကိဳက္မႈႀကီးပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ... ”

(ခ)
“အဲဒီလို စင္ေပၚမွာစကားေျပာေနတုန္းမွာေတာင္မွ မ ကို ေမာင္ သတိရမိေအာင္ရလိုက္ေသးတယ္”
အခုလို ေမာင့္စကားကိုၾကားေတာ့ မုန္႔ေၾကာ္ေနတဲ့ ငါ့လက္ေတြဟာ လမ္းတ၀က္တပ်က္မွာတြင္ ရပ္သြားရတယ္။ ေမာင့္ကို မ်က္ေစ့ေမွးၿပီး ၾကည့္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ စိတ္လြတ္ကိုယ္လြတ္ ရယ္ခ်လိုက္မိတယ္။
ေမာင္စကားေျပာခဲ့တဲ့ ေန႔ဆိုတာ စစ္ေတာင္းျမစ္ေဘး ေက်းရြာေတြအားလံုး စုေပါင္းၿပီးဆႏၵျပပြဲႀကီး က်င္းပတဲ့ေန႔၊ အဲဒီေန႔မွာပဲ ငါေဆး႐ံုတက္ခဲ့ရတယ္။ ႐ုတ္တရက္ မူးေမ့လဲက်သြားတဲ့ ငါ့ကို အိမ္နီးနားခ်င္းေတြက စက္ေလွေပၚထမ္းတင္ခဲ့ၾကၿပီး ကၽြဲပြဲၿမိဳ႕ ေဆးခန္းကို ပို႔ေပးခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေသာင္တန္းရြာထိပ္ကို ေရာက္ေတာ့ ငါ သတိျပန္ရလာခဲ့ၿပီ။ ပထမဆံုးေခါင္းထဲကို၀င္လာတဲ့ အသိကေတာ့ စက္ေလွသံထဲမွာေရာၿပီး ၾကားလိုက္ရတဲ့ ေမာင့္ရဲ႕ ဓါတ္စက္နဲ႔စကားေျပာသံပဲ။
“ဘာလုပ္မလို႔လဲ၊ မ်က္စိမွိတ္ၿပီး အသာကေလး ငါ့ကိုေဖးၿပီးမွီထား၊ တျခားဘာမွ ေတြးမေနနဲ႔၊ ကေလးေတြအတြက္လည္း မပူနဲ႔၊ အားလံုးစီစဥ္ေပးထားခဲ့တယ္၊ သက္သာေအာင္သာေန”
မတင္ရီရဲ႕ ခႏၶာကိုယ္ကို လက္နဲ႔အားယူၿပီး ေခါင္းေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကည့္တယ္။
“မထနဲ႔ေလ၊ ေသာင္တန္းရြာထိပ္ကိုေတာင္ ေရာက္ေနၿပီ၊ မၾကားဘူးဘား နင့္ေယာကၤ်ားအသံ၊ လူေတြ ကေတာ့ အမ်ားႀကီးပဲဟ၊ အလံေတြ တလူလူနဲ႔”
စက္ေလွထဲမွာ အသာျပန္လွဲေနယင္း နားကိုစြင့္ထားမိတယ္။ ေကာင္းကင္ျပာျပာႀကီး ... ။ ၿပီးေတာ့ ေမာင့္ရဲ႕ ဓါတ္စက္ထဲကအသံ။ ဓါတ္စက္ထဲက ေမာင့္အသံဟာ စစ္ေတာင္းျမစ္ေပၚ ျဖတ္ေက်ာ္သြားေနခဲ့တယ္။
“မ ရဲ႕ စာကိုဖတ္ရေတာ့ ေမာင္ေလ နပိုလီယံေျပာခဲ့တဲ့ စကားတခ်ဳိ႕ကို ခ်က္ခ်င္းသတိရသြားတယ္။ အဲ ... ဘာတဲ့၊ မင္းကသာခ်စ္တယ္ဆိုတဲ့ စကားတခြန္းကို လူႀကံဳနဲ႔မွာလိုက္စမ္းပါ။ ငါ အခုတိုက္ေနတဲ့ စစ္ပြဲႀကီးတခု လံုးကို ပစ္ခ်ထားခဲ့ၿပီး မင္းဆီကို ငါခ်က္ခ်င္းျပန္လာခဲ့မယ္ ...” တဲ့။
ေနာင္အခါ အခုလိုေျပာျပခဲ့တဲ့ေမာင္ဟာ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ရြာက ေကာင္ေလးေတြက အကို႔မိန္းမ ေဆး႐ံုတက္ရတာ သံုးရက္ေတာင္ရွိေနၿပီဆိုၿပီး ေဆး႐ံုေပၚက ငါေရးေပးလိုက္တဲ့ စာကိုျပေတာ့ ေမာင္ဟာ ငါ့စာကိုဖတ္ၾကည့္ၿပီး ေခါင္းတခ်က္ေမာ့ထား၊ မ်က္စိကို ပိတ္ထားခဲ့သတဲ့။ ဒါပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ သူ႔အလုပ္ေတြကို ဆက္လုပ္ေနခဲ့တာပါပဲ။
ေမာင့္ဆီကို ေရးပို႔လိုက္တဲ့ စာထဲမွာ ဆႏၵျပပြဲကိုေပးထားခဲ့ ကတိအတိုင္း ကိုယ္တိုင္မတက္ေရာက္ႏိုင္ခဲ့တာ ေမာင့္အေနနဲ႔ နားလည္ခြင့္လႊတ္ဖို႔ေရးခဲ့မိတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီဆႏၵျပပြဲကို တက္ႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ရက္ေလာက္ ကတည္းက အလုပ္ေတြဖိၿပီးလုပ္ထားခဲ့ရတာပဲ။ အခုလို မေမွ်ာ္လင့္ပဲ လြဲသြားရေတာ့ ေမာင့္ဆီကို စာနဲ႔ပဲ ေတာင္းပန္ရေတာ့တာေပါ့။

(ဂ)
“အလုပ္ထြက္တာကေတာ့ လြယ္ပါတယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေမာင္တို႔ ေတာ္ေတာ္႐ုန္းကန္ရမယ့္ သေဘာ ရိွတယ္၊ မ ေျပာတဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါ့မလားကြာ၊ မ က အလုပ္ၾကမ္းလုပ္လို႔ မရဘူး၊ ေစ်းေတာင္းေခါင္းေပၚတင္ရတယ္ ဆိုတာ မလြယ္ဘူး၊ ၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး ...”
ငါ့မ်က္ႏွာကိုၾကည့္ၿပီး ေမာင္ဟာ ေျပာလက္စ စကားကို ရပ္ပစ္လိုက္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ႐ုတ္တရက္ မိႈင္က်သြားတဲ့ မ်က္လံုးေတြနဲ႔ ငါ့ကို စိုက္ၾကည့္ေနတယ္။ မ်က္မွန္ကိုင္းကို လက္တဖက္နဲ႔ ပင့္တင္ရင္း မ်က္ႏွာလႊဲသြားတဲ့အခါ သူ႔ဆီက သက္ျပင္းခ်သံကို ငါ ၾကားလိုက္ရတယ္။ မၾကာပါဘူး သူ႔သားအႀကီးကိုေခၚၿပီး ေနာင္ခ်ဳိအင္းစပ္ကို ကန္စြန္းရြက္ ခူးဖို႔ ဆင္းခ်သြားေလရဲ႕။
ဒီတုန္းက ေမာင္ဟာ ႏွစ္ရက္ေလာက္ ေငးေငးငိုင္ငိုင္ျဖစ္သြားခဲ့တယ္။ ငါ နားလည္ရမွာေပါ့၊ သူ႔ချမာ ေတာ္ေတာ္ထိသြားခဲ့တာပဲ။
ေမာင္အလုပ္ကထြက္ၿပီး ျပန္လာတဲ့ ညေနက လူႀကံဳနဲ႔မွာလိုက္လို႔ ေရာက္လာတဲ့ ေစ်းေတာင္းအသစ္ ကို ခါးေစာင္းတင္ၿပီး ေမာင့္ကို ရြာထိပ္မွာ ငါကိုယ္တိုင္ ထြက္ႀကိဳခဲ့တယ္ေလ။ ဒီတုန္းက ေမာင့္မ်က္လံုးေတြ ရီေ၀ေ၀ မိႈင္းေနေလရဲ႕။

(ဃ)
ေသာင္တန္းရြာထိပ္က စာသင္ေက်ာင္းေပၚမွာ မဲေပးမည့္သူေတြ ျပည့္ၾကပ္ေနတယ္။ ငါကေတာ့ မဲေပးၿပီးေပမယ့္ ေမာင့့္ကို ေစာင့္ေနရေသးတယ္၊ မဲလာေပးၾကတဲ့ သူေတြကလည္း ေမာင့္ကိုပဲ ေမးေနတယ္။ လူတိုင္းလိုလုိ ခေမာက္ကိုယ္စီေဆာင္းၿပီး မဲေပးဖို႔လာေနတဲ့ ျမင္ကြင္းကို ေမာင္ျမင္ေစခ်င္စမ္းပါဘိ။
ေမာင္ဟာ ရြာနဲ႔ေ၀းတဲ့ အုပ္တြင္းၿမိဳ႕မွာ ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းက ေရြးေကာက္ပြဲကိစၥေတြအတြက္ အိမ္မျပန္ႏိုင္ တာ တလေက်ာ္သြားခဲ့ၿပီပဲ။ ဒီေန႔ေတာ့ မဲေပးဖို႔ ျပန္လာႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားမယ္လို႔ လူႀကံဳနဲ႔ၾကားရေပမယ့္ ေန ေခါင္းေပၚတက္လာတဲ့ အထိေတာ့ ေရာက္မလာေသးဘူးေလ။
ေခါင္းေပၚက ခေမာက္ကို လက္နဲ႔ေဖးကိုင္ၿပီး စာသင္ေက်ာင္းေရွ႕က နတ္စင္ေရွ႕မ်က္ခင္းအစပ္မွာ သြားထုိင္ေနမိတယ္။ အေရွ႕ဖက္က ရွမ္း႐ိုးမေတာင္တန္းႀကီးေတြကို လွမ္းေမွ်ာ္ၾကည့္ေနမိတယ္။ ထို္င္ေနယင္းက ေမာင့္အေၾကာင္းေတြ ေတြးမိျပန္တယ္။ တခါတုန္းက ေမာင့္ကို ငါက ကဗ်ာတပုဒ္ ရြတ္ျပမိတယ္။

“က်မနဲ႔ေမာင္
ကေလးေတြအတြက္
ဖိနပ္တရံ လို႔ ယူဆရေအာင္ ...”

ေမာင္ဟာ အစေတာ့ ငါ့ကို တအံ့တၾသနဲ႔ေမာ့ၾကည့္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ ခပ္တိုးတိုးရယ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါ့နားထဲမွာေတာ့ ေမာင့္ရယ္သံေတြ ဆူညံျမည္ဟိန္းသြားတယ္လို႔ ခံစားလိုက္ရတယ္။
“ဒါ ရယ္စရာလားေမာင္”
“မဟုတ္ဘူး၊ မဟုတ္ဘူး ဒီလိုမဟုတ္ဘူး၊ ေမာင္ရယ္တာ ဒီလိုမဟုတ္ဘူး”
ေမာင့္ရဲ႕ ေျဖရွင္းတဲ့ စကားသံေတြဟာ တုန္ရင္အက္ကြဲေနၾကတယ္။ ငါကလည္း တခါတေလ ေမာင့္ အေပၚမွာ နားလည္ဖို႔ ေမ့တတ္တယ္။ ေမာင့္ကို နားလည္ရမယ္။ တစကၠန္႔ေလးေတာင္မွ ေမ့လို႔မရတဲ့ နားလည္မႈ မ်ဳိးနဲ႔ သိေနရမယ္။ အထူးသျဖင့္ ကဗ်ာ ... ။
ဒီလိုနဲ႔ ေမာင္နဲ႔အတူ ထင္းေခြၾကတာ၊ မနက္အေစာႀကီးထၿပီး မုန္႔ႀကိတ္ၾကတာ၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ကမ္းပါးလမ္းမွာ စကားေတြ ေဖာင္ေလာက္ေအာင္ေျပာရင္း ရြာျပန္လာၾကတာ၊ တခါတေလ ဖိနပ္ တရံတည္းကို သူအရင္စီးမယ္၊ ငါ အရင္စီးမယ္ဆိုၿပီး သားသံုးေယာက္ရန္ျဖစ္ၿပီး လုစီးေနၾကေတာ့ ေမာင္က မၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ၿပီး ေငးေနခဲ့တာ၊ တေနကုန္ ရြာစဥ္ေလွ်ာက္ ေစ်းေရာင္းရာက ျပန္လာတဲ့ ငါ့ကို ရြာထိပ္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအထြက္ ေရသိမ္ေလးေပၚက ထုိင္ၿပီး တေယာက္တည္းစာထုိင္ဖတ္ရင္း ငါ့ကို ေစာင့္ႀကိဳေနတာ၊ ညက်ေတာ့ ကေလးေတြအိပ္ေပ်ာ္သြားတဲ့အခ်ိန္ ငါ့က မုန္႔နယ္ၿပီးတဲ့အခ်ိန္ သူစာေရးေနတဲ့ ေရနံဆီမီးခြက္ ေဘးမွာသြားထိုင္ရင္း သူ႔ကဗ်ာတခ်ဳိ႕ကို တိတ္ဆိတ္စြာဖတ္ေနခဲ့တာ။
“ကဲ ...၊ စာရင္းလုပ္ေတာ့မလား၊ ရၿပီေလ၊ ေမာင္ေရးေပးမွာေပါ့၊ ကိုင္းေျပာေတာ့ အဆင္သင့္ပဲ”
ငါက က်စ္က်စ္ပါ ေအာင္လိပ္ၿပီး ကိုင္ထားတဲ့ စာရင္းစာရြက္ကိုထုတ္ၿပီး ေမာင့္ကို ဖတ္ျပလိုက္တယ္။ ေမာင္က သူ႔စာရြက္ေတြကို ေဘးဖယ္ၿပီး စာရင္းလိုက္ေရးဖို႔ ျပင္တယ္။
“မုန္႔ႀကိတ္ဆံုငွားခက ငါးဆယ္၊ မနက္ျဖန္ေစ်းလူႀကံဳမွာရမယ့္ပစၥည္း ... အဲ ထန္းလ်က္က တပိႆာ ဆိုေတာ့ ႏွစ္ဆယ့္ငါးက်ယ္၊ ဆားတထုပ္က သံုးက်ပ္၊ ဆီ ငါးက်ပ္သားက ... ”
“ေနပါအံုး မရဲ႕၊ မင္းစာရင္းက ရိွတဲ့ေငြထက္ ေက်ာ္ေနၿပီမို႔လား”
ငါက ေမာင့္ကို ၿပံဳးၾကည့္ၿပီးမွ “ဒါ ဆန္းသလားေမာင္ရဲ႕၊ က်န္တာ အေၾကြးေပါ့၊ ယူေနၾကပဲဟာ၊ ရပါတယ္၊ ဒါေတာင္မွ ကင္းေၾကးက ေလးဆယ္၊ ေခ်ာေၾကးက ငါးဆယ္၊ စာသင္ေက်ာင္း အိမ္သာေဆာက္တာ ထည့္ရမွာက တရာ့တစိပ္၊ အုတ္တြင္း စပါးငါးကန္ လူကိုယ္တိုင္လိုက္တူး မေပးႏိုင္လို႔ လူငွါးထည့္ဖို႔ ေခ်းထား ခဲ့တာက တစ္ရာ့ရွစ္ဆယ္၊ ၿပီးေတာ့ ... ”
အဲဒီညက စာရင္းေရးၿပီးတဲ့အခါ ငါက ကဗ်ာတပုဒ္ကို ရြတ္ျပမိခဲ့တယ္။ ဒါကို ေမာင္က တအံ့တၾသနဲ႔ နားေထာင္ၿပီး ခပ္တိုးတိုးေလး ရယ္ေမာခဲ့တာ၊ အစကေတာ့ ဒါဟာ ငါ့ကိုေလွာင္တာပဲဆိုၿပီး ငါက စိတ္ဆိုးခဲ့တာ။ ေနာက္ေတာ့မွ ေမာင့္ရဲ႕ရယ္သံအဆံုးက မသိမသာေလး တုန္ရင္ေနတဲ့ အသံကို ဂ႐ုျပဳမိၿပီး ေမာင့္ကို သနားသြား ခဲ့တာ ... ။
ငါ့ရဲ႕အေတြးေတြဟာ လူတေယာက္ ငါ့ေဘးမွာ လာရပ္ေတာ့မွ တပိုင္းတစနဲ႔ ျပတ္ေတာက္သြားရတယ္။ ေမာ့ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ဖ်င္နီတိုက္ပံုအကၤ်ီ၀တ္ၿပီး ရပ္ေနတဲ့ ေမာင့္ကို ေတြ႕ရတယ္ေလ၊ ေမာင္က ငါ့လက္ထဲက ခေမာက္ကိုယူၿပီး ငါ့ေခါင္းေပၚ ေဆာင္းေပးလိုက္တယ္။ ငါက ေမာင္နဲ႔ယွဥ္ၿပီး ရပ္ေနလိုက္တယ္။

(င)
ထာ၀ရ ... ။ ဟုတ္တယ္ ... ။ ထာ၀ရ ...။
ဒီစကားလံုး သံုးလံုးရဲ႕ ေနာက္မွာ ဘယ္လိုစကားမ်ဳိးပဲ ဆက္ဆက္လိုခ်င္တာ ျဖည့္လို႔ရတယ္ဆိုေတာ့ သိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ငါ့အဖို႔ေတာ့ ျဖည့္သင့္ဆက္သင့္တဲ့အရာေတြကို ျဖည့္ႏိုင္ရမယ့္ သတၱိေတြ ရိွေနရမယ္လို႔ ေမာင္ေျပာဖူးတာေတြးေတာ့ ငါ့ေခါင္းဟာ အလုိလို ေမာ့သြားရတယ္။ ထာ၀ရ ...။ ထာ၀ရ ... ။ ထာ၀ရ ... ဆိုတဲ့ စကားသံေတြ စစ္ေတာင္းျမစ္ႀကီးကို ေက်ာ္ၿပီး၊ လိႈင္းေတြလို တလိမ့္လိမ့္ေ၀းသြားေနတဲ့ အေရွ႕႐ိုးမေတာင္တန္း ႀကီး ေတြကို ေက်ာ္ၿပီး ေမာင့္ဆီကို ေရာက္တဲ့အထိ ေအာ္ဟစ္ ပစ္လိုက္ခ်င္တယ္။
“ကဲ လုပ္ေတာ့ေလ၊ ကေလးေတြကို ဒီေလာက္ေနာက္ဆံတင္းမေနနဲ႔၊ သူတို႔လည္း ေနတတ္သေလာက္ ျဖစ္ေနၿပီပဲဟာ၊ ကိုယ့္ေရာဂါက မျပလို႔မွမရပဲ၊ ေရာ့ တင္လိႈင္တို႔လင္မယားဆီက ေခ်းလာတဲ့ ပိုက္ဆံတရာ၊ ကိုင္း ထပါ၊ စက္ေလွလာေတာ့မယ္။ ျဖည္းျဖည္းေလွ်ာက္ေနာ္၊ ငါ ေခ်ာင္းထဲဆင္းႏွင့္မယ္”
မေအးေငြရဲ႕ ေက်ာျပင္ကို ၾကည့္ယင္းက လက္ထဲက ပိုက္ဆံတရာကို က်စ္က်စ္ပါေအာင္ ဆုပ္ညႇစ္ေနမိ ျပန္တယ္။ ၿပီးေတာ့ အိမ္ေပါက္၀ ထရံေဘးမွာ ႀကံဳ႕ႀကံဳ႕ကေလးထိုင္ေနတဲ့ သားႀကီးကို ငါ လွမ္းၾကည့္လိုက္တယ္။ သားႀကီးဟာ ငါ့ကို မ်က္လံုးေတြ ၀ိုင္းေနေအာင္ ေမာ့ၾကည့္ေနတယ္။
ေမာင့္ကိုငါ ရင္နာခ်င္လိုက္တာ။ ေမာင့္ကိုငါ မုန္းပစ္လိုက္ခ်င္တာ၊ ငါ့ဘ၀မွာ တခါမွ မျမင္ဖူး၊ မေတြ႕ဖူး၊ မၾကားဖူးေသးတဲ့ လူတေယာက္အျဖစ္မ်ဳိးနဲ႔ ေမာင့္ကိုငါ ရိွေနေစခ်င္လိုက္တာ။ ဒါေပမယ့္ ဆႏၵေတြ ျပည့္၀လာမယ့္ေန႔ဟာ ငါ့ဘ၀အဖို႔ ဘာအဓိပၸါယ္ရိွေတာ့မွာလဲ၊ အသက္ရွင္ရပ္တည္လို႔ေကာ ရႏိုင္ေတာ့မွာလား ...။
“ေမေမ ေဆး႐ံုတက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ညီေလးေတြကို ဂ႐ုစိုက္ေနာ္ ဒီကေန႔ သားႀကီး ေက်ာင္းမတက္ရေတာ့ဘူးေပါ့၊ ေမေမ ေဆး႐ံုမွာၾကာရင္ ႏွစ္ရက္သံုးရက္ပါ၊ ညက်ေတာ့ အိမ္ေရွ႕အိမ္က မင္းအေဖာ္ေတြကိုေခၚၿပီးအိပ္ေနာ္၊ ေမေမမွာထားေပးခဲ့မယ္။ အိုးထဲမွာ ဆန္ႏွစ္ရက္စာ မေလာက္ရင္ ေဒၚေလး မေထြးဆီမွာ သြားေတာင္း၊ ေျပာထားၿပီးၿပီ၊ မီးဂ႐ုစိုက္ေနာ္၊ ငါးပိလည္း သံုးရက္စာ ရိွေသးတယ္၊ ပိုက္ဆံလည္း တဆယ္ ေပးခဲ့မယ္”
သားႀကီးရဲ႕ အသက္ဟာ ဆယ့္တစ္ႏွစ္ပဲ ရိွေသးတာပဲ။ အငယ္ဆံုးက ေျခာက္ႏွစ္။ ဒါေပမယ့္ သားႀကီးရဲ႕ မ်က္လံုးေတြထဲမွာ အရြယ္နဲ႔မမွ်ေအာင္ ေတြးခဲ့ေခၚခဲ့ရလြန္းလို႔ ငါေျပာတဲ့ စကားတခ်ဳိ႕ကို နားလည္ႏိုင္စြမ္းရိွ ေနတာ ငါ ေတြ႕ေနရတယ္။
ေမေမ့ကိုလည္း၊ ေမ့ေမ့ကို ယံုစမ္းပါသားရယ္၊ ေဖေဖ့အေပၚ ေမေမက ယံုၾကည္ထားသလို ေမ့ေမ့အေပၚ မွာလည္း မင္းတို႔ ယံုၾကည္လိုက္စမ္းပါ။ ေမေမ အခု ေသြးေတြ အန္ေနေပမယ့္ မေသေစရပါဘူး။ ေမေမေသလို႔ လည္း မျဖစ္ေသးဘူး။ ေသလည္း မေသခ်င္ေသးဘူး။ ေမေမ့အတြက္ ေဖေဖဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မေသသလို သားတို႔အတြက္ ေမေမဟာ ဘယ္ေတာ့မွ မေသေစရဘူး ...
ရင္ထဲမွာပဲ ေျပာေနမိတဲ့ စကားေတြပါ။ ဒါေတြက်ေတာ့ သားႀကီးနားလည္လိမ့္မယ္ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ တကယ္ေတာ့လည္း အခုလို မီးလ်ံတမွ်ပူေလာင္လွတဲ့ စကားလံုးေတြဟာ ကေလးေတြနဲ႔ ဘယ္လိုမွ မသက္ဆိုင္ ဘူး မဟုတ္လား။
အခုေတာ့ မုန္႔ႀကိတ္ဆံုနံေဘးမွာ၊ ေနာင္ခ်ဳိအင္းထဲက ထင္းေခြၾကတဲ့ေနရာ၊ ရြာထိပ္က ေရသိမ္ကေလး၊ စစ္ေတာင္းျမစ္ကမ္းနဖူးက လူသြားလမ္းကေလး ...၊ အဲဒီ ေနရာေလးေတြဟာ ငါ့အဖို႔ေတာ့ တန္ဖိုးႀကီးမားလွတဲ့ လြမ္းဘြဲ႕ေနရာေလးေတြ ျဖစ္ေနရၿပီေပါ့။
ကိစၥမရိွပါဘူးေလ ...၊ ဟို အေ၀းႀကီးက အေရွ႕႐ိုးမ ေတာင္တန္းႀကီးေတြရဲ႕ေနာက္မွာ ေမာင္တေယာက္ ရိွေနေသးတာပဲမို႔လား ...။


ၿငိမ္းေ၀

တ႐ုတ္ကဗ်ာနယ္ပယ္ထဲက ေတာ္လွန္ေရး

ေဟမႏၱ ... ။ ၁၉၇၈-ခု ။
ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕တခုလံုး ႏွင္းေတြဖုံးေနလ်က္။ ၿမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ ဆင္ေျခဖံုးတေနရာ။ လူဦးေရ အနည္းငယ္သာေနထိုင္တဲ့ ရြာကေလးတရြာ။ ညစ္ပတ္ေနာက္က်ိေနတဲ့ ေခ်ာင္းကေလးတခုကိုေက်ာ္ၿပီး ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ နယ္နိမိတ္ထဲက သံ႐ံုးရပ္ကြက္ဆီ လွမ္းျမင္ေနရတဲ့ေနရာ ... ။ ဒီရြာကေလးဟာ စုိက္ပ်ဳိးေရး ရြာကေလးတရြာဆိုေပမယ့္ တိတ္ဆိတ္မႈေတာ့ မရိွလွပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးရဲ႕ မ်က္ကြယ္ျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာတေနရာသေဘာေတာ့ ေဆာင္ပါတယ္။


ျပတင္းေပါက္ေတြမွာ ေဟာင္းႏြမ္းလွတဲ့ ခန္းဆီးပိတ္စေတြ တပ္ထားတဲ့ တဲကေလးတလံုး။ အဲဒီ တဲကေလးထဲမွာ လူငယ္ခုႏွစ္ေယာက္ဟာ ခေနာ္နီခေနာ္နဲ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ပံုႏွိပ္စက္တလံုးကို ၀ိုင္းထုိင္ေနၾကပါတယ္။ အဲဒီခုႏွစ္ေယာက္ထဲက လူငယ္တေယာက္ဟာ က်ေနာ္ပဲေပါ့။ သံုးရက္နဲ႔သံုးညရိွတဲ့အခါ “ယေန႔” လို႔ အမည္ေပး ထားတဲ့ စာေစာင္တခုကို က်ေနာ္တို႔တေတြ ေအာင္ျမင္စြာ ထုတ္ေ၀လိုက္ႏိုင္ၾကပါေတာ့တယ္။ ဒါဟာျဖင့္ ၁၉၄၉-ခုႏွစ္ ... ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အာဏာရလာၿပီးေနာက္ပိုင္း တရုတ္ျပည္မွာ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ တရားမ၀င္ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀လိုက္တဲ့ စာေစာင္ပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔တေတြ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးထဲက စားေသာက္ဆိုင္ တဆိုင္ဆီ စက္ဘီးကိုယ္စီ စီးၿပီး သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အရက္ခြက္ကိုယ္စီကိုင္ေျမႇာက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈ အသီးအပြင့္အတြက္ တိတ္ဆိတ္စြာပဲ ဂုဏ္ျပဳပြဲ က်င္းပလိုက္ၾကပါတယ္။
ေနာက္တေန႔ၾကေတာ့ က်ေနာ္နဲ႔ တျခားသူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္၊ ၿမိဳ႕ေတာ္ႀကီးထဲ ၀င္လာၾကၿပီး “ယေန႔” ဂ်ာနယ္စာရြက္ေတြကို နံရံေတြမွာ လိုက္ကပ္ၾကပါတယ္။ ပုလိပ္ေတြ မ်က္ေစ့လည္ေအာင္ဆိုၿပီး က်ေနာ္တို႔ စက္ဘီးနံပါတ္ျပားေတြကိုလည္း တေယာက္နဲ႔တေယာက္လဲၿပီး စီးၾကရပါတယ္။ ၁၉၇၈-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလ (၂၃) ရက္ ေန႔ ေလာက္ၾကေတာ့ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ထဲက အစိုးရ႐ံုးေတြ၊ မဂၢဇင္းတိုက္ေတြ၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္း၀န္းအတြင္းနဲ႔ တီယံအာမင္ ယင္ျပင္မွာ၊ “ယေန႔” ဂ်ာနယ္ကို လူေတြ ဖတ္ခြင့္ရခဲ့ၾကပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ျဖန္႔ေ၀တဲ့ “ယေန႔” ဂ်ာနယ္ အေပၚ လူေတြက ဘယ္လိုသေဘာထားနဲ႔ တုန္႕ျပန္ၾကသလဲဆိုတာကို သိခ်င္ေတာ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ၊ လူစည္ကားတဲ့ ေနရာေတြမွာ လူအုပ္ထဲေရာၿပီး၊ စာေစာင္ေတြ ေ၀ၾကပါတယ္။ လူေတြဟာ အႏွစ္(၃၀) အတြင္း၊ အခုလို ကဗ်ာ ေဆာင္းပါး၊ ၀တၳဳေတြကို တခါမွ မဖတ္ခဲ့ရ၊ မေတြ႕ခဲ့ရလို႔ က်ေနာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထား တာထက္ ပိုၿပီး အားတက္သေရာ ယူၾက၊ ေတာင္းၾက ဖတ္ၾကတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
“ယေန႔” ဂ်ာနယ္ ျဖစ္လာဖို႔အတြက္ အဓိက မူလတြန္းအားကေတာ့ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၁၉၆၀ခုႏွစ္အလြန္တုန္းက ျဖစ္ခဲ့တာလို႔ပဲ ဆိုရပါလိမ့္မယ္။ ေမာ္စီတံုးရဲ႕ မဟာပစၥည္းမဲ့ ေတာ္လွန္ေရးကာလတုန္းကပါ။ ဆင္းရဲနဲ႔ အလယ္ အလတ္တန္းစားလယ္သမား လူတန္းစားရဲ႕ အကူအညီနဲ႔ ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ဆိုၿပီး အထက္တန္း ေက်ာင္းသားေတြကို တျပည္လံုးအႏွံ႔ ေစလႊတ္လိုက္တဲ့အခ်ိန္။ ေမာ္စီတံုးရဲ႕အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ အတိုက္အခံေတြကို အသံတိတ္သြားေစဖို႔၊ ပုန္ကန္ျခားနားခ်င္သူေတြကို ေခ်မႈန္းပစ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ပါပဲ။ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း၊ အျမင့္ပိုင္းကက်လာတဲ့ တပ္နီလူငယ္ေတြကို တြန္းအားတခုေပးတဲ့အေနနဲ႔၊ သူတို႔တေတြ ... လူ႕အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ တင္ေနတဲ့အေၾကြးကို ဆပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ဆိုၿပီး ေမာ္စီတံုးရဲ႕ ေ၀ါဟာရ အရေျပာရရင္ “ျပည္သူ႔ဘံုအဖြဲ႕” ထဲက ေက်းလက္ဘ၀ တကယ့္လက္ေတြ႕နဲ႕ သူတို႔ရဲ႕ ယူဆခ်က္ေတြ၊ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြ ဘယ္ေလာက္အထိ ကြာဟေနသလဲဆိုတာ သိဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ေက်းလက္ေတြကို ပို႔လိုက္တာပါ။ ဒီတပ္နီလူငယ္ေတြဟာ အမွန္တရားရွာဖို႔အတြက္ စာအုပ္ေတြဆီ တခါျပန္လာၾကရတာလဲ ရိွပါတယ္။ သူတို႔စိတ္ထဲက ရွဳပ္ေထြးမွားယြင္းေနတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြကိုလည္း ဖြင့္ဟ ေရးသားေစပါတယ္။ ေဆာင္းရာသီ ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္တိုင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းေတြ စတဲ့ အခ်ိန္တိုင္း၊ တခ်ဳိ႕တပ္နီလူငယ္ေတြဟာ “ေဘဂ်င္း” ကို ျပန္လာၿပီး စာအုပ္ေတြလဲၾက၊ သာမန္လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေတြးခ်င္ လုပ္ခ်င္တဲ့ အုပ္စုေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾက ရပါတယ္။
ဒီတုန္းက ၊ က်ေနာ္က အသက္ႏွစ္ဆယ္။ “ရီွဆီ” ရဲ႕ ကဗ်ာေတြကို ဖတ္ရတဲ့အခါ က်ေနာ္ ဘယ္ေလာက္အထိ စိတ္လႈပ္ရွားခဲ့ရတယ္ဆိုတာကို အခုထက္ထိ က်ေနာ္ မေမ့ႏိုင္ဘူး။ “ရွီဆီ” ဆိုတာက စာေပ နယ္ပယ္မွာ “လက္ေခ်ာင္းကေလးမ်ားရဲ႕ထိပ္” ဆုိတဲ့ နာမည္နဲ႔ ထင္ရွားတဲ့ ကဗ်ာဆရာပါပဲ။ “ရွီဆီ” ဟာ ၁၉၆၇- ခုႏွစ္မွာ စာေတြ စတင္ၿပီး ေရးပါတယ္။ သူဟာ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္း (၃၀) ေက်ာ္ အၾကာမွာ ေပၚေပါက္လာမယ့္ “ကဗ်ာသစ္လႈပ္ရွားမႈ” ကို အုပ္ျမစ္ခ်သူတဦးပါပဲ။ သူ႔ကဗ်ာေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ကို ႏိုင္ငံေရးအရ ႐ိုက္သြင္းမႈေတြ နဲ႔ ကင္းျပတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ လတ္ဆတ္သစ္လြင္တဲ့ နိမိတ္ပံုေတြ၊ သူ႕ကဗ်ာေတြရဲ႕ ရြတ္ဖတ္လို႔ေကာင္းလွတဲ့ နရီ အနိမ့္ အျမင့္ေတြဟာ လူငယ္ေတြကို ယစ္မူးေစေတာ့တာေပါ့။ လူငယ္ေတြဟာ သူ႔ကဗ်ာေတြကို လက္ေရးနဲ႔ ကူးၿပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖန္႔ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာင္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာၾကာမွ “လက္ေခ်ာင္းကေလးမ်ားရဲ႕ထိပ္” နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႕ခြင့္ရပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္ၾကေတာ့ သူဟာ စိတ္ေ၀ဒနာရွင္တဦးျဖစ္ေနခဲ့ပါၿပီ။ သူဟာ သူ႔ရဲ႕ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ေတြကို သူ႔အိမ္နဲ႔ ေဆး႐ံု၊ ေခါက္တုန္႔ ေခါက္ျပန္ကူးရင္း ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ရပါတယ္။
အဲဒီ “လက္ေခ်ာင္းကေလးမ်ားရဲ႕ထိပ္” ရဲ႕ စာေတြကိုဖတ္ၿပီး က်ေနာ္ဟာ ကဗ်ာေရးတဲ့အလုပ္ကို တိုးျမႇင့္ၿပီးလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္းက က်ေနာ္က ေဆာက္လုပ္ေရးအလုပ္သမားပါ။ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕နဲ႔ မိုင္ႏွစ္ရာ ေလာက္ ေ၀းတဲ့ လွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရး စက္႐ံုတ႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ဟာ ေတာ္ေတာ့ကို အထီးက်န္ဆန္စြာေနခဲ့ရပါတယ္။ အခုလို အထီးက်န္ဆန္တဲ့အခါ က်ေနာ့္စိတ္ကို ထြက္ေပါက္ေပးႏိုင္ဖို႔ တစံုတခုေတာ့ လိုအပ္လာတာေပါ့။ ဒီတုန္းက ကဗ်ာဆရာတေယာက္အေနနဲ႔ “ေမာ္စီတံုး” ရဲ႕ ၾသဇာေတြက က်ေနာ့္အေပၚ ရိွခဲ့တယ္။ ေမာ္စီတံုးေရးတဲ့ ကဗ်ာပံုစံျဖစ္တဲ့ တ႐ုတ္ေရွးေဟာင္းကဗ်ာေရးနည္းကို က်ေနာ္ယူခဲ့ တယ္။ လူတိုင္းလိုလိုပဲ ေမာ္စီတံုးရဲ႕ ကဗ်ာတခ်ဳိ႕ကို တုပၿပီး ေရးခဲ့ၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ က်ေနာ္လည္းပဲ ေရွးဟန္နဲ႔ ကဗ်ာေတြေရးတာပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း ပိုၿပီး ႐ွဳပ္ေထြးခက္ခဲလာေနတဲ့ ခံစားခ်က္ေတြ၊ ဘ၀အလြမ္း အေမာေတြ၊ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ခြဲခြါေနရသူရဲ႕ ခံစားခ်က္ေတြကို ေဖာ္ျပႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ေတာ့ ဒီပံုစံခြက္ ကဗ်ာေရးဖြဲ႕နည္းဟာ မလံုေလာက္ေတာ့ဘူးဆိုတာကို က်ေနာ္ ခ်က္ခ်င္းသိလာခဲ့တယ္။ အဲဒီ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ကြက္အတြင္း အေဆာင္တခုမွာ က်ေနာ္ဟာ တျခားလူ ဒါဇင္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႔ အတူေနခဲ့ပါတယ္။ သန္းေခါင္ ေက်ာ္ သန္းေခါင္လြဲအခ်ိန္ၾကေတာ့ အိပ္ေပ်ာ္လို႔ ေဟာက္တဲ့ အသံအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ၿခံရံၿပီး စားပြဲတင္မီးအိမ္တခု ေအာက္မွာ၊ က်ေနာ္ကဗ်ာေတြေရး၊ စာေတြ ဖတ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒိေနာက္ပိုင္းမွာ အေပ်ာ္တမ္း ဓါတ္ပံု႐ိုက္အလုပ္ ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး၊ ၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရးအဖြဲ႔တဖြဲ႕ကို အဲဒီေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ကြက္ထဲမွာပဲ ဖြဲ႕ၾကပါတယ္။ ဓါတ္ပံု အေမွာင္ခန္းတခုကိုလည္း ဖန္တီးခြင့္ရလာခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခန္းထဲမွာပဲ က်ေနာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ေလ့လာမႈကို အေကာင္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ လ အနည္းငယ္အၾကာမွာေတာ့ က်ေနာ္ဟာ ၀တၳဳလတ္တပုဒ္ေရးၿပီး ခဲ့ၿပီး၊ ကဗ်ာအေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း စီစစ္တည္းျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီတုန္းမွာပဲ က်ေနာ္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္း “ေရွာ္ယီဖန္” အဖမ္းခံရပါတယ္။ သူဟာ ေျမေအာက္စာေပလုပ္ငန္း ေတြကို စုစည္းရသူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕စာရြက္စာတန္းေတြကို ပုလိပ္က အေသအခ်ာစစ္ေဆးတဲ့အခါ က်ေနာ့္ရဲ႕ ၀တၳဳနဲ႔ ကဗ်ာေတြကိုလည္း ေတြ႕သြားၾကပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ က်ေနာ့္ကို မူလအလုပ္ေဟာင္းျဖစ္တဲ့ အလုပ္သမား ၾကီးၾကပ္ေရးအလုပ္ကို ျပန္လုပ္ဖို႔ အမိန္႕ခ်လိုက္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကတည္းက က်ေနာ္ဟာ အခ်ိန္မေရြး အဖမ္း ခံရႏိုင္တဲ့ အေျခအေနအတြက္ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စတင္ၿပီး ျပင္ဆင္ထားခဲ့ပါတယ္။ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္အခ်ိန္ေတြမွာ ကားဘီးလိမ့္သံၾကားရရင္ က်ေနာ္က အိပ္ယာထဲက အထိတ္တလန္႔နဲ႔ အိပ္မရႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ပုလိပ္ေတြဟာ က်ေနာ့္ ကဗ်ာေတြကို ေခါင္းစဥ္တပ္ စြပ္စြဲဖို႔အတြက္ အဲသေလာက္အထိ နားမလည္ၾကပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ စာေပသုေတသန ဌာနကို အကူအညီေတာင္းၾကပါတယ္။ စာေပသုေတသနဌာနကလည္း သူတို႔ကို ကူညီၾကပါတယ္။ အဲဒီအကူ အညီေၾကာင့္ပဲ က်ေနာ္ဟာ အဖမ္းခံရမယ့္ေဘးက လြတ္ခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ့္ကဗ်ာေတြဟာ အေနာက္တိုင္း ကဗ်ာေတြကို ကူးခ်ထားတာသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ စာေပသုေတသနဌာနအႀကံေပးေတြရဲ႕ ေကာက္ခ်က္က က်ေနာ့္ကို ကယ္လိုက္တာပါ။
အဲဒီအခ်ိန္ အဲဒီကာလကေတာ့ တနည္းအားျဖင့္ စာအုပ္ေတြ ေျမျမႇဳပ္သၿဂိဳလ္ခံရတဲ့ ကာလပါပဲ။ စာအုပ္ ေတြဟာ လူေတြရဲ႕ျမင္ကြင္းေနာက္ကြယ္မွာပဲ ရိွခဲ့ရပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ ပိတ္ထားတဲ့စာၾကည့္တုိက္ေတြထဲ ၀င္ၿပီး စာအုပ္ေတြခိုးတာမ်ဳိး၊ စာအုပ္အေဟာင္းဆိုင္ေတြထဲမွာ ေစ့ေစ့ေပါက္ေပါက္ ဆန္ကာခ်ၿပီး စာအုပ္ရွာရ တာမ်ဳိး၊ တျခား က်ေနာ္တို႔လို စာအုပ္ေတြကို ေတာနင္းၿပီး ရွာေဖြေနၾကတဲ့ သူေတြဆီက ငွါးဖတ္ရတာမ်ဳိး ...။ ဒီၤလိုနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ၾကားမွာ ဒီတုန္းက “ေပါရွဳ” ဆိုတဲ့ ေ၀ါဟာရစကားလံုး (လွည့္ပတ္ေျပးေနေသာစာအုပ္) အသစ္တခု တိုးလာခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္ေကာင္းတအုပ္ေတြ႕ဖို႔ဆိုရင္ သင္ဟာ ေနရာအႏွံ႔ေျပးရပါလိမ့္မယ္။ ဇြဲလည္း ေကာင္းရပါလိမ့္မယ္။ ညိႇညႇိႏႈိင္းႏႈိင္းလုပ္တတ္ရမယ္။ ကတိတည္ရမယ္။ အျပန္အလွန္အေပးအယူရိွရပါ လိမ့္မယ္ ...။
လူငယ္တဦးအဖို႔ အေၾကာင္းအရာတခုကို ဖတ္ၿပီဆိုရင္ သူ႔ဘ၀အတြက္ တစံုတခုေတာ့ ရကိုရရပါလိမ့္ မယ္။ ပထမေတာ့ က်ေနာ္တို႔ဟာ စာအစံုဖတ္ရင္းနဲ႔ အေျခအတင္ျငင္းခုန္ဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ေကာင္း သန္ပါလိမ့္မယ္၊ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ဟာ ေရြးခ်ယ္စီစစ္လာတတ္ၾကရမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဟာ “အ၀ါ ေရာင္ အဖံုးဖံုးထားတဲ့စာအုပ္ေတြ” အေပၚမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ႏွလံုးသားကို တည္ေဆာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ ေတြဟာ အတြဲေပါင္းတရာရိွတဲ့ စာေပဆိုင္ရာစာအုပ္ေတြပါပဲ။ ဒီစာအုပ္ေတြဟာ ဥေရာပ ေခတ္ေပၚစာေပ၊ ဆိုဗီယက္ယူနီယံနဲ႔ အေရွ႕ဥေရာပ “ႏွင္းခဲေပ်ာ္ခ်ိန္” ကာလ စာေပအေၾကာင္းအရာေတြကို စုစည္းတဲ့ စာအုပ္ေတြပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ဒီစာအုပ္ေတြဟာ အဆင့္ျမင့္တာ၀န္ရိွသူေတြသာ ဖတ္ခြင့္ရတဲ့ ကန္႔သတ္ထားတဲ့ စာအုပ္ေတြပါ။ ၿပီးေတာ့ ေစာင္ေရ အင္မတန္နည္းစြာ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ၿပီး၊ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ကန္႔သတ္ထားတာပါ။
“ေဘဂ်င္း” မွာ ရိွတဲ့ သာမာန္လြတ္လပ္လပ္ေနခ်င္ေတြးခ်င္သူေတြၾကားထဲမွာေတာ့ ေလးနက္တဲ့ အေၾကာင္းအရာ ရတနာသိုက္ကို လိုက္လံရွာေဖြတဲ့သူေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရပါတယ္။ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ စာအုပ္ခ်င္းလဲဖတ္၊ ငွါးဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္ျပည့္ စီစဥ္ေပးေနတဲ့ အဖြဲ႕တဖြဲ႕ဟာဆိုရင္ တခါတရံမွာ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ ညိႇႏိႈင္းေဆြးေႏြးဖို႔ ရက္အနည္းငယ္ ယူရတာမ်ဳိး၊ နာရီသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔တကြ၊ စာအုပ္ေတြ ဖလွယ္ၿပီးဖတ္ၾကဖို႔ အခ်ိန္ဇယား ဆြဲတာမ်ဳိးေတြအထိ လုပ္ၾကပါတယ္။
ေျမေအာက္စာေရးဆရာေတြအဖို႔၊ ဒီ “အ၀ါေရာင္အဖံုးနဲ႔စာအုပ္ေတြ” ဟာ စိတ္ဓါတ္ေရးရာအရ ခိုလႈံလို႔ရတဲ့ တခုတည္းေသာ ျမင္ကြင္းအသစ္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီစာေပပံုသဏၭန္ဟာျဖင့္ တရား၀င္တည္ရိွ ေနတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္သ႐ုပ္မွန္စာေပနဲ႔ အေျခခံက အစ ကြဲျပားမႈရိွတယ္ဆိုတဲ့ နမူနာကိုေတာ့ ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါကို အဲဒီအခါတုန္းက “ဘာသာျပန္စတိုင္” လို႔ ေခၚခဲ့ၾကပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ေတာ့ တ႐ုတ္စာေရးဆရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ၁၉၄၀-ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း အထင္ရွားဆံုး ကဗ်ာဆရာေတြ အပါအ၀င္ျဖစ္တဲ့ “မူဒန္” ၊ “ယြမ္ေဂရွား” ၊ “ခ်န္ဇင္ ဂေရာင္း” ၊ “ဇန္မင္း” နဲ႔ ေနာက္ပိုင္းမွာ “သစ္ရြက္ ကိုးရြက္စာေပအုပ္စု” အျဖစ္ ထင္ရွားလာသူေတြ၊ ၿပီးေတာ့ ၁၉၄၈-ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ... သူတို႔တေတြက က်ေနာ္တို႔အတြက္ ေပးႏုိင္ခဲ့တာေတြကေတာ့၊ ႏိုင္ငံေရး အသစ္လမ္းညႊန္ခ်က္ရဲ႕ ေအာက္မွာ တီထြင္စမ္းသပ္ေရးဖြဲ႕ၾကဖို႔။ ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံရပ္ျခားစာေပေတြကို သုေတသန ျပဳၾကဖို႔၊ ဘာသာျပန္ၾကဖို႔ တြန္းအားေပးခဲ့ၾကတာေတြပါပဲ။ အဲဒီ “တ႐ုတ္ဘာသာျပန္စတိုင္” ဟာ က်ေနာ္တို႔ မ်ဳိးဆက္ကို ေမြးဖြားေပးလုိက္ၿပီး၊ တီထြင္ဖန္တီးမႈရိွတဲ့ စိတ္ကူးစိတ္သန္းေတြကို ေဖာ္ျပႏိုင္တဲ့၊ ပို႕ေဆာင္ေရးယာဥ္တခုသေဘာေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ (စာေပယာဥ္တခု သေဘာေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။)
၁၉၇၈-ခုႏွစ္ ေႏြဦးမွာ၊ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီထိပ္ပိုင္း အာဏာလြန္ဆဲြမႈတခုအျဖစ္၊ ယာယီအားျဖင့္ ယဥ္ေက်း မႈ နယ္ပယ္မွာ ျပန္လည္ လန္းဆန္းေရးကာလဆိုတာ ေပၚလာခဲ့ပါတယ္။ ေျမေအာက္မွာပဲ ထုတ္ေ၀ခဲ့ရတဲ့ စာေစာင္ေတြ၊ ဥပမာအားျဖင့္ “ယေန႔” လို စာေစာင္ေတြဟာ၊ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းပဲ ထုတ္ေ၀လာႏုိင္ၾကပါတယ္။ တျခား တရားမ၀င္အႏုပညာလုပ္ငန္းေတြ၊ ဓါတ္ပံုပညာနယ္ပယ္အဆံုး လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာ အလုပ္လုပ္လာႏိုင္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာတာေတြဟာ တရား၀င္ ေရးသားထားတဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ေတြ၊ ေရးသားခ်က္ေတြကို အဓိက စိန္ေခၚတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြအေနနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြၾကားမွာ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
“ယေန႔” စာေစာင္မွာ၊ အထူးသျဖင့္ ကဗ်ာေတြကို ဦးစားေပးအမ်ားဆံုးေဖာ္ျပၿပီး၊ “ေမာင္စီ” ၊ “ဂူခ်န္” ၊ “ေဒါေဒါ” ၊ “႐ွဳတင္း” ၊ “ယန္လီ” ၊ “ေယာင္လန္” ၊ “ဇန္ဟီ” တို႔ရဲ႕ စာေပေတြနဲ႔ တျခား အဓိကက်တဲ့ ကဗ်ာဆရာ ေတြရဲ႕ စာေပလက္ရာေတြ၊ ကဗ်ာေတြကို မိတ္ဆက္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္းက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ပံုႏွိပ္စက္က အင္မတန္ေရွးက်တဲ့ စက္ႀကီးျဖစ္ၿပီး၊ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အယ္ဒီတာ႐ံုးခန္းဆိုတာကလည္း မိသားစုလက္မႈလုပ္ငန္း လုပ္တဲ့ အခန္းတခန္းထက္ နည္းနည္းပဲ က်ယ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ (၂) ႏွစ္ အတြင္း၊ မဂၢဇင္း (၉) ခု နဲ႔ စာအုပ္ (၄) အုပ္ကို ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ၾကပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ဟာ တျခား စာေပလႈပ္ရွားမႈ တခ်ဳိ႕ကိုလည္း စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါေသးတယ္။ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားထုအတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စာေပလုပ္ငန္းေတြကို လစဥ္ပံုမွန္ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈေတြ လုပ္ပါတယ္။ ၁၉၇၉-ခု၊ ေႏြဦးမွာေတာ့ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕၊ ယူေယာင္တန္ပန္းၿခံထဲမွာ ကဗ်ာရြတ္ပြဲတခုကို က်ေနာ္တို႔ စီစဥ္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ ေနာင္တခ်ိန္မွာ ထင္ရွားတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဒါ႐ိုက္တာျဖစ္လာမယ့္ “ခ်န္ေကြ႕” လည္း ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္္းက သူက “ေဘဂ်င္း” ႐ုပ္႐ွင္အကယ္ဒမီေက်ာင္းက ေက်ာင္းသားတေယာက္ပဲ ရိွပါေသးတယ္။ ပုလိပ္ေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ကို နီးနီးကပ္ကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ၾကပါတယ္။ အမွန္စင္စစ္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ကဗ်ာရြတ္သံ စာေၾကာင္း တေၾကာင္းခ်င္းစီကို၊ လူတေထာင္ေလာက္က ထိုင္ၿပီး စိတ္ပါလက္ပါ နားေထာင္ခဲ့ၾကတဲ့ကိစၥဟာ ပုလိပ္ေတြ အတြက္ ပေဟဠိတပုဒ္ ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ပေစ ... ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ဒီမိုကေရစီနဲ႔တကြ အဲဒီ တိုေတာင္းလွတဲ့ ခဏပန္းအေျခအေနဟာ အလွ်င္အျမန္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့ရပါတယ္။ “တိန႔္ေရွာင္ပင္” ဟာ “ေ၀ဂ်င္ရွန္း” နဲ႔ တျခား ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွား တက္ၾကြသူေတြကို ဖမ္းဆီးဖို႔ ခ်က္ခ်င္းပဲ အမိန္႔ေပးပါေတာ့တယ္။ “ယေန႔” စာေစာင္ကို ၁၉၈၀-ခု၊ ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ ပိတ္ပစ္ဖို႔ အမိန္႔ထုတ္ခံရတဲ့အခ်ိန္ အာဏာပိုင္ေတြက က်ေနာ့္အေပၚ သံသယ ရိွခဲ့ၾကပါတယ္။ “ယေန႔” စာေစာင္နဲ႔ က်ေနာ္ ပါ၀င္ပါတ္သက္ခဲ့မႈအေပၚ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္လည္ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ဖို႔ ဖိအားေပးၾကပါတယ္။ က်ေနာ္ဟာ “ဇင္းေဒါ” မွာ အေပ်ာ္ခရီးထြက္ေနရာက ခ်က္ခ်င္းျပန္လာခဲ့ၿပီး အဲသလို ကိုယ့္ကိုယ္ကို ျပန္လည္ေ၀ဖန္ေရး လုပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ အလုပ္ကို မလုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါရဲ႕ အက်ဳိးသက္ ေရာက္မႈကေတာ့ က်ေနာ္ဟာ ရာထူးခ်ထားခံရတဲ့အက်ဳိးပါပဲ။ တညေနခင္းမွာေတာ့ က်ေနာ့္လိုပဲ ရာထူးခ်ထားခံရတဲ့ က်ေနာ့္ရဲ႕သူငယ္ခ်င္းတေယာက္က၊ က်ေနာ္ဟာ အဖမ္းခံရမယ့္ စာရင္းထဲမွာ ပါေနတဲ့ အေၾကာင္း ဒီစာရင္းကို သူ႔အေနနဲ႔ ဌာနတြင္း လွ်ဳိ႕၀ွက္အစီရင္ခံစာထဲမွာ ဖတ္ခဲ့ရတဲ့အေၾကာင္း ေျပာလာခဲ့ပါ တယ္။ က်ေနာ္ လြတ္ႏို္င္ပါဦးမလား ... ။ က်ေနာ့္ဇနီးနဲ႔ က်ေနာ္ဟာ ညဥ့္နက္သန္းေခါင္တိုင္သည္အထိ စကားေျပာခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ေတာ့ ဒီအတိုင္းပဲဆက္ၿပီ ေနသြားရင္း အေသအခ်ာေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႔ကိုပဲ ဆံုးျဖတ္ လိုက္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ေရွ႕ကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ အခ်ိန္ေတာ္ေတာ္ၾကာ ေနာက္တႀကိမ္ ထပ္ၿပီး ျဖစ္လာခဲ့ျပန္ပါတယ္။ ဒီတခါမွာေတာ့ က်ေနာ္ဟာ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ ကံအားေလ်ာ္စြာ အသက္ရွင္ ရပ္တည္လို႔ ရႏိုင္ျပန္ၿပီလို႔ပဲ ခံစားမိျပန္ပါတယ္။
“ယေန႔” စာေစာင္ကေတာ့၊ အပိတ္ခံလုိက္ရပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီစာေစာင္ထဲက ကဗ်ာေတြကေတာ့ တရား၀င္ထုတ္ေ၀ခြင့္ရတဲ့ မဂၢဇင္းေတြထဲက ေယဘုယ် ေခါင္းစဥ္တခုျဖစ္တဲ့ “မရွင္းလင္းေသာ ကဗ်ာမ်ား” ေခါင္းစဥ္ရဲ႕ေအာက္မွာ စတင္ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပေနၾကၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံနဲ႔အ၀ွမ္း ျငင္းခုန္ေဆြးေႏြးၾကရတဲ့ “အဲဒီ မရွင္းလင္းတဲ့ ကဗ်ာေတြ” ဟာ ႏွစ္မ်ားစြာၾကာတဲ့အထိ အျပင္းအထန္ ပ်ံံ႕ႏွ႔႔ံခဲ့ပါတယ္။ လူငယ္ စာဖတ္သရိႆဒ္ ဟာ တရား၀င္ဘာသာေဗဒနဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ အေျခအေနအတြင္းမွာပဲ အသက္ရွဴလို႔ရတဲ့ ေလအသစ္ကို ေတြ႕သြားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ဆြဲေဆာင္ ဖမ္းစားမႈေၾကာင့္ပဲ လူတိုင္းလိုလိုဟာ ကဗ်ာေရးဖြဲ႕တဲ့အလုပ္ကို စိတ္၀င္ စားလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ကဗ်ာကလပ္ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ပူးေပါင္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ကဗ်ာေတြ စုေပါင္း ထုတ္ေ၀ၾက ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ကဗ်ာေတြဟာ စာမ်က္ႏွာတခုရဲ႕ု ေဘးမွာရိွတဲ့ ကြက္လပ္မာဂ်င္ထဲကို တြန္းပို႔ျခင္း ေနာက္တႀကိမ္ ႀကံဳရျပန္ပါတယ္။

ဒီလိုျဖစ္ခဲ့ ႀကံဳခဲ့သည့္တိုင္ “ယေန႔” စာေစာင္ဟာ ကဗ်ာဆရာ မ်ဳိးဆက္သစ္တခုရဲ႕အေပၚမွာ သူ႔ကိုယ္သူ တိမ္တိုက္တခုလို ဆြဲခ်ိပ္ထားႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ “တတိယမ်ဳိးဆက္” လို႔ ေခၚတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြဟာလည္း “ယေန႔ဂ်ာနယ္ ကဗ်ာဆရာေတြ” နဲ႔ မတူကြဲျပားျခားနားလာခဲ့ရျပန္ပါတယ္။ ဘာျပဳလို႕လည္းဆိုေတာ့ သူတို႔ဟာ ယဥ္ေက်းမႈ ေတာ္လွန္ေရး ေနာက္ၾကမွ ႀကီးျပင္းလာၾကတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြ ျဖစ္လို႔ပါပဲ။ သူတို႔ဟာ ေကာင္းမြန္တဲ့ ပညာေရးနဲ႔ ေပ်ာ္ေမြ႕ေနၾကပါၿပီ။ ဒီအထဲက ပမာဏတခ်ဳိ႕အတြက္ေတာ့ သူတို႔ဟာ သမိုင္းရဲ႕ ေလးပင္တဲ့ တာ၀န္ေတြပိၿပီး လဲက်သြားႏိုင္ပါေသးတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဒီကေန႔ရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္အမွန္ေတြကို ပိုၿပီး တိုက္ရိုက္ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ ၾကပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အဓိကနဲ႔ သာမညထဲက မိတ္ဖက္ အသံေတြကို ေရြးၿပီး ေရးႏိုင္သားႏိုင္ၾကပါတယ္။ ဒီလို အေရးပါတဲ့ ကဗ်ာဆရာ အုပ္စုထဲမွာ “ေဘဟြာ” ၊ “ဇန္ေဇာင္” ၊ “ဆီခြ်န္” ၊ “ေဟြေယာင္ဂ်န္ဂိီ” ၊ “ေဆာင္လင္” ၊ “ေဇေယာင္မင္း” ၊ “ဟန္ေဒါင္” ၊ “ဇန္းဇန္” တို႔ ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ အမ်ားစုဟာ “ဇီခြ်န္” ျပည္နယ္က ျဖစ္ၾကပါ တယ္။ အမ်ားစုဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ သူငယ္ခ်င္းမိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဟာ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မတူညီတဲ့ ကြ်မ္းက်င္မႈေတြကို ဖလွယ္ၾကဖို႔ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို ေတြ႕လာၾကပါတယ္။
တီယံအာမင္ယင္ျပင္ေပၚမွာ ေသနတ္သံေတြၾကားရၿပီးတဲ့ ေနာက္တႏွစ္၊ ၁၉၉၀-ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ကဗ်ာဆရာအုပ္စုတစုဟာ ေနာ္ေ၀းႏိုင္ငံ “ေအာ္စလို” ၿမိဳ႕မွာ ဆံုၾကပါတယ္။ “ယေန႔” စာေစာင္ကို ျပန္လည္လန္းဆန္း ေအာင္ လုပ္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္က စလို႔ ျပန္ၿပီး ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀လာလိုက္တာ ဒီကေန႔အထိပါပဲ။ “ယေန႔” စာေစာင္ ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္းႏွစ္ဆယ္သမိုင္း ...၊ သူ႔ရဲ႕ ေမြးဖြားျခင္းမွသည္ ေသဆံုးျခင္း၊ တခါ ... သူ႔ရဲ႕ ျပန္လည္ေမြးဖြားျခင္း ...၊ ဒါေတြဟာ ေခတ္ၿပိဳင္ တရုတ္ကဗ်ာရဲ႕ ႏိူးၾကားတက္ၾကြျခင္း လကၡဏာေတြလို႔ပဲ ဆိုရပါ လိမ့္မယ္။ ။



( “THE POETRY OF OUR WORLD” စာအုပ္မွ၊ တရုတ္ကဗ်ာဆရာ “BEI DAO” ရဲ႕ “HOW THE REVOLUTION OCCURRED IN CHINESE POETRY” ေဆာင္းပါးကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုပါတယ္။)

ၿငိမ္းေ၀

ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း

၁၉၉၅-ခုႏွစ္က ထင္မိသည္။
က်ေနာ္ႏွင့္ အျခား စာေရးသူ (၃) ဦး တို႔ ေခတ္ၿပိဳင္အြန္လိုင္းမဂၢဇင္းတြင္ “စာအုပ္အေတြး၊ စာအုပ္အေရး” က႑ကို တလွည့္စီ တာ၀န္ယူၿပီး ေရးၾကရန္ သေဘာတူခဲ့ၾက၏။
ဒီက႑အတြက္ “ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း” ေဆာင္းပါးကို က်ေနာ္ ေရးခဲ့၏။ ကဗ်ာဆရာႀကီး “တင္မိုး” ရဲ႕ ကဗ်ာမ်ားထဲက က်ေနာ္ အႏွစ္သက္ဆံုး ကဗ်ာတပုဒ္ျဖစ္တဲ့ “ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း” ကဗ်ာကို လြမ္းသထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။


(၁)
သကၠရာဇ္၂၀၀၇ခု၊ ဧျပီလ(၂၆)ရက္၊ႏို ့ဖိုးဒုကၡသည္စခန္း၊ ထုိင္းႏိုင္္ငံ။
က်ေနာ့္ေဘးတြင္ ကဗ်ာဆရာ (ကို)ခင္လြန္း ထိုင္ေနသည္။ က်ေနာ္ႏွင့္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္တန္းတြင္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ (၆၀၁)တပ္ရင္းမွ ရဲေဘာ္မ်ားတန္းစီျပီး ထိုင္ေနၾက၏။ စာသင္ခန္းတခု ထဲတြင္ လူသံုးဆယ္ခန္ ့၀ိုင္းစုျပီး ထိုင္ေနၾကသည္။
“သူ ့ကို ငါးရက္လံုးလံုး တကိုယ္လံုးဓါးနဲ့မႊန္းျပီး၊ ႏွိပ္စက္တာ၊ သူဘာတခြန္းမွ ဖြင့္မေျပာဘူး။ (၆၀၁)နဲ ့ဆက္သြယ္အလုပ္လုပ္တဲ့သူေတြ၊ (၆၀၁)ရဲ ့အေျခအေန၊ မကဒတရဲ ့ အေျခအေန သူဘာတခြန္းမွ ဖြင့္မေျပာပဲ တင္းခံထားခဲ့တာ ငါးရက္ေစ့တဲ့ေန ့ၾကမွသူ ့ဒဏ္ရာေတြထဲကို က်ည္ဆံေတြထဲက ယမ္းေတြထည့္သိပ္ျပီး မီးရိႈ ့ျပီး ႏွိပ္စက္ ၊ စစ္ေဆးခံရင္း သူက်ဆံုးသြားခဲ့တာ-------”
က်ေနာ့္နားထဲတြင္ “မီးရိႈ ့ျပီးႏွိပ္စက္၊ စစ္ေဆးခံရင္း သူက်ဆံုးသြားခဲ့တာ----”ဟူသည့္စကားသံမ်ား ပဲ့တင္ထပ္မွ်ၾကားေနခဲ့ရ၏။ က်ေနာ့္နားစည္၏ နံရံတခုလံုး ပဲ့တင္သံမ်ား ဟိန္းဟိန္းညံလွ်က္ရွိ၏။
“က်ေနာ္တို ့ဒီကေန ့က်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားက က်ဆံုးခဲ့ရတဲ့ က်ေနာ္တို ့မကဒတ
တပ္ရင္း (၆၀၁)က၊ က်ေနာ္တို ့ရဲ ့တပ္ရင္းမႉးလည္းျဖစ္၊ ကဗ်ာဆရာ ကိုတုိက္ေမာင္း အပါအ၀င္ တျခား(၆၀၁)က က်ဆံုးခဲ့ၾကရတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကို သတိရဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ့ က်င္းပတဲ့ အခမ္းအနားပါ။ ဒီကေန ့ဟာ ကိုတိုက္ေမာင္းက်ဆံုးတဲ့ (၁၂)ႏွစ္ျပည့္ေျမာက္တဲ့
ေန ့ပါပဲ-----”
က်ေနာ့္နားထဲတြင္ အမ်ိဳးအမည္ ခြဲျခားရခက္သည့္ အသံမ်ားကို ၾကားလာရျပန္ သည္။ အခမ္းအနားအစီအစဥ္အရ လူတခိ်ဳ ့ထရပ္ျပီး စကားေျပာသြားၾက၏။ လူတခိ်ဳ ့က ကဗ်ာေတြရြတ္ဆိုသြားၾက၏။ က်ေနာ့္နားထဲတြင္မူ ဘာတခုကိုမွ် သဲကြဲေအာင္္ မၾကားႏိုင္ပဲ
ျဖစ္ေန၏။
အသံတခ်ိဳ ့မွာ က်ေနာ့္နားထဲ၌ မိုးခ်ိမ္းသံမ်ားလို ၾကားလာရ၏။ ေသနတ္သံမ်ား၊ သစ္ရြက္ေလတိုးသံမ်ား၊ ေအာ္ဟစ္ေျပးလႊားသံမ်ား။ ျပီးေတာ့ စမ္းေခ်ာင္းထဲက ေရစီး သံမ်ား-----။ ျပီးေတာ့ ငိုရိႈက္သံမ်ား------။
( ၂)
”“ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း” ကဗ်ာေခါင္းစဥ္ရဲ ့အဓိပါယ္ကို ရွင္းျပေပးႏိုင္ မယ္ဆိုရင္ ရွင္းျပေပးေစခ်င္ပါတယ္------”
၁၉၈၄ခု ေဇယ်၀တီျမိဳ ့စာဆိုေတာ္ေန ့အခမ္းအနားတြင္ ကဗ်ာ၀ါသနာရွင္ လူငယ္တဦးက ကဗ်ာဆရာႀကီး”တင္မိုး“ကုိ ေမးခဲ့သည့္ ေမးခြန္းတခုပင္ျဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ကဗ်ာဆရာႀကီး ”တင္မိုး”က စင္ျမင့္ေပၚကတဆင့္ အခုလို တိုတ္ိုတုတ္တုတ္ပင္ ရွႈင္းျပခဲ့ေလသည္။
”ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ ဆိုတာ ရဲရင့္ျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ စြန္ ့လႊတ္အ နစ္နာခံျခင္း၊ ဆန္းသစ္လန္းဆန္းျခင္းဆိုတဲ့ အယူအဆအေပၚ ယံုၾကည္သက္၀င္ျပီး အဲ့ဒီယံု
ၾကည္သက္၀င္မႈအတိုင္း ေနထိုင္က်င့္ၾကံႏိုင္္ၾကတဲ့ သူေတြကို တင္စားထားတဲ့ အမည္ပါပဲ၊
ေနာင္-----(၄)ႏွစ္ခန္ ့ရွိေသာအခါ “ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚအိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ ကဗ်ာ ေခါင္းစည္း ၏အဓိပါယ္ကို ေမးျမန္းခဲ့သည့္ ထိုလူငယ္သည္ ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္သို ့ေရာက္လာ ခဲ့၏။ျမန္မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး တပ္ဖြဲ ့၀င္တဦးျဖစ္ လာခဲ့၏။
၁၉၉၂ခု၊ ဇြန္လ အတြင္း “မာနယ္ပေလာ” သို ့က်ေနာ္ ေရာက္ရွိ လာသည့္အခါ ေဇယ်၀တီျမိဳ ့စာဆိုေတာ္ေန႔အခမ္္းအနားတြင္“ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚအိပ္ေပ်ာ္ျခင္း” ကဗ်ာေခါင္းစည္း ၏ အဓိပါယ္ကို ေမးျမန္းခဲ့သူ၊ ယင္းလူငယ္ ႏွင့္မေမွ်ာ္လင့္ပဲ ျပန္လည္ ေတြ ့ဆံုရ၏။ ထုိစဥ္က သူႏွင့့္က်ေနာ္ တေနရာစီခြဲျပီး ေနၾကရသျဖင့္ စာေၾကာင္းေပေၾကာင္း စကားအားရေအာင္ ေျပာခြင့္မရႏိုင္ခဲ့ၾက။ သို ့ေသာ္-----မွတ္မွတ္ရရ သူ ့ကိုက်ေနာ္က စာအုပ္တအုပ္ လက္ေဆာင္ေပးခဲ့၏၊ ကဗ်ာဆရာ ႀကီး”တင္မိုး” ၏ ”ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ ကဗ်ာစာအုပ္ျဖစ္ေလသည္။
( ၃)
ညရိပ္ခို၍
ႏုပ်ိဳဆန္းတင့္၊ ႏွင္းဆီပြင့္မည္။

ႏွင္းႏွင့္ဆြတ္လိမ္း၊ ည ပိန္းပိန္းမွာ
အစိမ္းေရာင္္ၾကား ၊ ဖြံ ့ထြားထြားႏွင့္
ကားကားစြင့္စြင့္ ၊ ပြင့္လိမ့္ႏွင္းဆီ
ရဲရဲနီ။

က်ေနာ္က ”ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ကဗ်ာထဲက ကဗ်ာတပိုင္းတစကို ျပန္ေတြးေနမိသည္။

ညယံ၌ပင္၊ ပန္ဆင္လိုက
ပန္ႏိုင္ၾက၏
ဘ၀ႏွင္းဆီ ရဲရဲနီ------။

က်ေနာ္ႏွင့္မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ထိုင္ရင္း အခမ္းအနား တက္ေရာက္လာၾကသူ တဦး
ခ်င္းအေနႏွင့္ မည္ကဲ့သို ့ခံစားေနၾကရသနည္း။ သူတို ့ဘာေတြေတြးေနၾကသနည္း။ သူတို ့
ဘယ္လို ရင္ခုန္ ေနၾကသနည္း။ က်ေနာ္ကမူ (၆၀၁)တပ္ရင္းက က်ဆံုးခဲ့ၾကသည့္ ရဲေဘာ္
တခိ်ဳ ့အေၾကာင္းနားေထာင္ရင္း ”ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚအိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ ကဗ်ာထဲက စာသားတခ်ိဳ ့ ကိုသာ ေတြးေနမိျပန္သည္။

အေမွာင္ၾကား၌
၀ိုး၀ါးပ်ံကူး ၊ ပိုးစုန္းႀကဴးတို ့
စူးစူးစမ္းစမ္း ၊ မအိပ္တမ္းလွ်င္
လမ္းသစ္ရွာၾက၊ တီထြင္ၾက။

က်ေနာ့္ေဘးတြင္ ထိုင္ေနသည့္ ကဗ်ာဆရာ (ကို)ခင္လြန္းကို က်ေနာ္လွည့္ၾကည့္
သည္။သူသည္လည္း ေခါင္းကိုေမာ့လွ်က္၊ ေဟာေျပာခ်က္မ်ားကို နားစြင့္လွ်က္။ သို ့ေသာ္
က်ေနာ္သိသည္။ သူ ့ႏွလံုးသားထဲ၌ သူရဲေကာင္းတို ့၏ ရင္ခုန္သံမ်ား ဟိန္းဟိန္းညံလွ်က္
ရွိေနေပလိမ့္မည္။



( ၄)
စာသင္ေက်ာင္း ကေလးေပၚက အဆင္းတြင္ လူတေယာက္က က်ေနာ့္ေဘးနား
သို ့လာျပီးရပ္လိုက္၏။ က်ေနာ္ကေမာ့မၾကည့္ပဲႏွင့္ ေဘးတြင္လာရပ္သူကို ခန္ ့မွန္းျပီး သိ
ႏွင့္သည္။ ထုိ ့ေၾကာင့္ေခါင္းကို ေမာ့မၾကည့္ပဲ အသာရပ္ေနလိုက္သည္။
“ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္သြားၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကိ္ုိ က်ေနာ္ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ပါ
ဘူးဆရာရယ္၊ က်ေနာ္ဘယ္ေရာက္ေရာက္ေပါ့ ၊ ဘယ္မွာပဲေနေနေပါ့၊ ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္သြားၾကတဲ့ သူေတြကို က်ေနာ္တို ့ေလးစားၾကရမွာပဲေပါ့၊ ဟုတ္တယ္မို ့လား ဆရာ“
ေျပာေျပာဆိုဆို သူႏွင့္ က်ေနာ္ လူသြားလမ္းဆံုေလးတြင္ လမ္းခြဲလိုက္ၾက၏။ က်
ေနာ့္ကို ႏႈတ္ဆက္ ထြက္ခြာသြားသူ၏ ေက်ာျပင္ကို က်ေနာ္ ေငးၾကည့္ေနမိျပန္သည္။ သူသည္ကား လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၂၃)ႏွစ္က “ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း“ ကဗ်ာေခါင္း
စဥ္၏ အဓိပါယ္ကို ကဗ်ာဆရာၾကီးတင္မိုးအား ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့သည့္ လူငယ္ျဖစ္ေနသည္ကို က်ေနာ္ေတြ ့ရေလသည္။
လူသြားလမ္းဆံုေဘးတြင္ ေျခလွမ္းတလွမ္းခ်င္းလွမ္း လာရင္းက၊ ”ႏွင္းဆီပြင့္ေပၚ အိပ္ေပ်ာ္ျခင္း “ ကဗ်ာထဲက ကဗ်ာတပိုဒ္ကို က်ေနာ္ရြတ္ဆိုေနမိျပန္ေလသည္။ ။




အိုဘဲ့ဘယ္---------အိုဘဲ့ မႏွင္းဆီ
သင္သည္ ဘယ္ မွာနည္း။

အျပိဳင္း အရိုင္း ၊ ႏွင္းဆီ ကိုင္းတို ့
၀ိုင္း၀ိုင္း လည္မွ်၊ ဆူးခၽြန္ ထလ်က္
ျမႏွင္းဆီေတြ ၊ သည္မွာေလ ဟု
ေသာင္ေျခ တလႊား ၊ ေက်ာင္းနား တခ်ိဳ ့
ျမိဳ ့ေပၚ ရြာေပၚ ၊ ေတာင္ေပၚမက်န္
ဖူးတံ စီစီ ၊ ဦးေခါင္းခ်ီလ်က္
နီလ်က္ ရဲလ်က္ ၊ တခဲနက္ပင္
လက္ႏွင့္ ေခၽြလည္း၊ ေခၽြ၍ မႏိုင္
လိႈ္င္၍ မဆံုး ၊ ဤေတာင္ကုန္းမွာ
အားလံုး ႏွင္းဆီ ႏွင္းဆီတကား ။ ။


(ဒီေဆာင္းပါးကို ေခတ္ၿပိဳင္အြန္လိုင္းမဂၢဇင္းတြင္ ေမာင္ဖူးတင့္ ကေလာင္အမည္ႏွင့္ ေရးခဲ့ပါသည္။)

ေကာင္းကင္ရင္ကြဲ

(၁)

၁၉၉၄ ခု၊ မတ္လ ၁၁ ရက္။

ေညာင္းညာမႈကို ေျဖေလွ်ာ့သည့္အေနႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ကို အနည္းငယ္လႈပ္ရွားလိုက္သည့္အခါ က်ေနာ့္ ခႏၶာကိုယ္ေပၚက လေရာင္မ်ားမွာ ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္ကုန္ၾကရ၏။ လေရာင္တခ်ဳိ႕မွာ ခႏၶာကိုယ္ေပၚမွတဆင့္ ေဘးတြင္ရွိသည့္ သစ္႐ြက္ေျခာက္ မ်ားေပၚ ခုန္ခ်သြားၾက၏။ လေရာင္တြင္ လက္ကို မ ကာ နာရီၾကည့္ေတာ့ ညဥ့္ (၁၁) နာရီ ထိုးကာနီးၿပီ။ က်ေနာ့္မွာ အိပ္မေပ်ာ္ႏိုင္ေသး။


အိပ္ယာမ၀င္ခင္က တပ္မဟာမႉး (ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေက်ာ္လင္း) ႏွင့္ က်ေနာ္ စကားထိုင္ေျပာသည္မ်ားကို ျပန္ေတြးေနခဲ့မိသည္။ မနက္ျဖန္မနက္တြင္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာကို ခရီးထြက္ရလိမ့္မည္ဟု တပ္မဟာမႉးက ေျပာခဲ့၏။ က်ေနာ့္ႏွင့္အတူ အေဖာ္အျဖစ္ တပ္ၾကပ္ႀကီး ဖားေတး (ထိုစဥ္က တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးမွာ ဗိုလ္အဆင့္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း လူတိုင္းက သူ႔ကို တပ္ၾကပ္ႀကီး ဟု ေခၚေနၾကေသး၏) ကို ထည့္ေပး လိုက္မည္ဟု စီစဥ္ေပးေလသည္။ က်ေနာ္က တပ္မဟာမႉး စီစဥ္ေပးသည့္ ခရီးစဥ္ကို ရက္အနည္းငယ္ ေ႐ႊ႕ခ်င္သည္ဟု ေျပာရန္ စဥ္းစားေသး၏။ သို႔ေသာ္ ပါးစပ္ကမူ ေျပာမထြက္ခဲ့။

တပ္မဟာ (၁) တပ္မဟာမႉးဗိုလ္မႉးေက်ာ္လင္း ေခတၱစခန္းခ်ေနသည့္ ယာယီေျပာက္က်ားစခန္းကို က်ေနာ္ ေရာက္လာေတာ့ ေန၀င္စျပဳၿပီျဖစ္သည္။ မိဆိုင္းေက်ာက္ေတာင္၏ ခါးလည္မရွိတရွိေနရာ ျဖစ္သျဖင့္ ေျပာက္က်ားစခန္းမွာ ေတာအုပ္ထဲ
ျမဳပ္၀င္ေပ်ာက္ကြယ္လ်က္ရွိ၏။ အနားယူၿပီး ထမင္းစားၿပီးသည့္အခါ က်ေနာ္ႏွင့္ တပ္မဟာမွဴးတို႔ စကားထိုင္ေျပာၾက၏။ ထိုစဥ္မွာပင္ တပ္မဟာမႉးက က်ေနာ့္ကို မနက္ျဖန္ ခရီးထြက္ဖို႔ ေျပာလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေျပာက္က်ားစခန္းတြင္ တညပင္ မအိပ္ရေသးခင္ ေနာက္တေန႔တြင္ ခရီးထြက္ရမည္ဟု ဆိုေသာအခါ က်ေနာ့္မွာ အံ့အားသင့္သြားရ၏။ ထို႔အျပင္ အခက္အခဲ တခုႏွင့္လည္း ႀကံဳရေတာ့၏။

တပ္မဟာမႉး၏ ေျပာက္က်ားစခန္းသို႔ က်ေနာ္ ေရာက္မလာခင္ကတည္းက တပ္မဟာမႉးထံ ႀကိဳတင္သတင္း ပို႔ထားခဲ့ၿပီျဖစ္ သည္။ ေကာ့ကရိတ္၊ ဖာပြန္၊ ေႏြရာသီသံုးကားလမ္းတေလွ်ာက္တြင္၊ နအဖစစ္တပ္မ်ားက ေဒသခံကရင္႐ြာသားမ်ားကို “လူသားမိုင္းရွင္းကိရိယာ”မ်ားအျဖစ္ အဓမၼသံုးေနျခင္းသတင္းကို ရယူရန္ ခရီးထြက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ႀကိဳတင္သတင္း ပို႔ထားခဲ့၏။ ယခုကဲ့သို႔ ေတာ္လွန္ေရးဌာနခ်ဳပ္ႀကီးမွ အသံလႊင့္ဌာန သတင္းေထာက္တဦး ေရွ႕တန္းသို႔ဆင္းလာမည့္ကိစၥ ႀကိဳတင္ၿပီးသိထားရသျဖင့္ တပ္မဟာမႉးအပါအ၀င္ ရဲေဘာ္မ်ားအားလံုးမွာ က်ေနာ့္ကိုလႈိက္လွဲစြာႀကိဳဆိုခဲ့ၾက၏။ လိုအပ္သလို အစြမ္းကုန္ အကူအညီေပးရန္ စိတ္အားတက္ႂကြလ်က္ရွိၾက၏။ သို႔ေသာ္ ခရီးေရာက္မဆိုက္ ေနာက္တေန႔မနက္မွာပင္ ခရီး ထြက္မွျဖစ္မည္ဟု တပ္မဟာမႉးက စီစဥ္လိုက္ေသာအခါမူ က်ေနာ့္မွာ အခက္အခဲတခုႏွင့္ ရင္ဆိုင္ ရေတာ့၏။ အမ်ားနည္းတူ တက္ႂကြလ်က္ရွိသည့္ က်ေနာ့္စိတ္မွာ တုံ႔ကနဲ တန္႔သြားရ၏။

တပ္မဟာမႉး၏ ယာယီေျပာက္က်ားစခန္းသို႔ အလာလမ္းတြင္ က်ေနာ္စဥ္းစားလာခဲ့သည့္ အစီအစဥ္မွာ ပ်က္မလိုျဖစ္သြား ရ၏။ မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္မွ ထြက္ခြာစဥ္က က်ေနာ့္တြင္ ‘ဖလင္’တလိပ္မွ် ပါမလာခဲ့။ ယုတ္စြအဆံုး ‘ကင္မရာ’ကိုပင္ မယူလာႏိုင္ခဲ့။ မိမိရရွိထားသည့္သတင္းကို လက္လြတ္မခံႏိုင္သျဖင့္သာ ခရီးစရိတ္ ေငြဘတ္ ၃၅၀ ကို တာ၀န္ခံျဖစ္သူထံမွ ထုတ္ယူလ်က္ လူႀကံဳႏွင့္ ေရွ႕တန္းသို႔ ဆင္းခ်ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ကင္မရာကိုမူ မဲပလိ႐ြာက ႐ြာငွားေက်ာင္းဆရာေလး ကိုခ်စ္ႏိုင္ထံမွ အက်ဳိးအေၾကာင္းေျပာျပၿပီး ငွားလာခဲ့ရ၏။ မိသားစုအေပ်ာ္တမ္း႐ိုက္ အလိုအေလ်ာက္ အနီးေ၀း ခ်ိန္ၿပီး ျဖစ္သည့္ ကင္မရာကေလးကို က်ေနာ္ ငွားလာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ လိုအပ္ေနေသးသည့္ ဖလင္ကိုမူ တပ္မဟာမႉးႏွင့္ ေတြ႔လွ်င္ပဲျဖစ္ျဖစ္ နယ္ေျမတာ၀န္ခံတဦးဦးႏွင့္ ေတြ႔လွ်င္ပဲျဖစ္ျဖစ္ အကူအညီေတာင္းကာ ကမၼေမာင္းသို႔ လူလႊတ္ၿပီး
၀ယ္ခုိင္း မည္ဟု စဥ္းစားထားခဲ့၏။ သို႔ႏွင့္ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာေလးကို ပိုက္ခါ ေျပာက္က်ားစခန္းကို က်ေနာ္ ေရာက္လာခဲ့၏။ စခန္းသို႔ ေရာက္လွ်င္ေရာက္ခ်င္း ရဲေဘာ္ေလးႏွစ္ဦးက အမွတ္တရဓာတ္ပံု႐ိုက္ေပးဖို႔ ေျပာသည့္အခါ က်ေနာ့္မွာ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာကေလးကို ယုတၱိရွိရွိကိုင္ကာ စိတ္မသက္မသာႏွင့္ ခလုတ္ႏွိပ္ၿပီး ႐ိုက္ေပးခဲ့ရ၏။ ဓာတ္ခဲထည့္ထားသျဖင့္ မီး၀င္းကနဲ လက္သြားၿပီးေနာက္ ေက်နပ္ၾကည္ႏူး ေနၾကသည့္ ရဲေဘာ္ေလးႏွစ္ဦးကိုၾကည့္ကာ က်ေနာ့္မွာ မ်က္ႏွာမထားတတ္ေအာင္ ျဖစ္ေနေသး၏။ ခရီးေရာက္မဆိုက္ ဖလင္မပါသည့္ကိစၥကို ဖြင့္မေျပာျပလိုသျဖင့္သာ ရဲေဘာ္ႏွစ္ဦး စိတ္ခ်မ္းသာေအာင္ ခလုတ္ႏွိပ္ေပးခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္တေန႔တြင္မွ ကမၼေမာင္းသို႔ လူလႊတ္ၿပီး
ဖလင္၀ယ္ၿပီးကာမွ ထိုရဲေဘာ္ေလး ႏွစ္ေယာက္ကို စိတ္ေက်နပ္ေအာင္ ထပ္႐ိုက္ေပးဖို႔ စဥ္းစားထားခဲ့၏။

ထမင္းစားၿပီးသည့္ေနာက္ တပ္မဟာမႉးႏွင့္ စကားထိုင္ေျပာေနစဥ္ မနက္ျဖန္မနက္ ခရီးထြက္ရမည္ဟု သိရေသာအခါ က်ေနာ့္မွာ အခက္အခဲႏွင့္ ထပ္ၿပီးႀကံဳရျပန္ေတာ့သည္။ တပ္မဟာမႉး၏စကားမ်ားကို နားေထာင္ေနေပသည့္ က်ေနာ့္စိတ္က ကမၼေမာင္းသို႔ လူလႊတ္ၿပီး ဖလင္၀ယ္ခိုင္းရမည့္ကိစၥကိုသာ ေတြးေနမိ၏။ ကမၼေမာင္းသို႔လူလႊတ္ၿပီး ဖလင္၀ယ္ခိုင္းၿပီးေနာက္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသို႔ လိုက္ပို႔ရန္ေျပာမည္ဟု စဥ္းစားေသာ္လည္း ထိုစိတ္ကူးမွာ လက္ေတြ႔တြင္ မျဖစ္ႏိုင္သည္ကို က်ေနာ္ သိလာရ၏။ ကမၼေမာင္းသို႔ လူတေယာက္ေစလႊတ္ၿပီး ဖလင္အ၀ယ္ခိုင္းကာ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသို႔ ဖလင္လိုက္ပို႔လွ်င္ လမ္းတြင္ မလြဲမေသြ တညအိပ္ရလိမ့္မည္ဆိုသည္ကို ရဲေဘာ္ကေလးမ်ားေျပာထားသျဖင့္ က်ေနာ္ သိထားၿပီးျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သဘက္ခါမနက္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသို႔ ဆင္းခ်လာမည့္နအဖစစ္ကားတန္းမဆင္းခင္ အခ်ိန္မီွ ဖလင္ေရာက္လာ ႏိုင္ဖို႔ဆိုသည္မွာ ဘယ္နည္းႏွင့္မွ်မျဖစ္ႏိုင္သည္ကို က်ေနာ္ ေတြးမိလာရ၏။ ဒီအခက္အခဲေၾကာင့္ ေနာက္အပတ္ ကားတန္းအဆင္းအတက္ က်မွ ဓာတ္ပံုသြား႐ိုက္မည္ဟု ဆိုကာ ခရီးထြက္မည့္ရက္ကို စဥ္းစားေနစဥ္ တပ္မဟာမႉးက မနက္ျဖန္မနက္တြင္ ခရီး မထြက္ဘဲ ေနလို႔မျဖစ္ဟု ဆက္ေျပာလာခဲ့၏။

သည္တႀကိမ္ ကားတန္းအဆင္းမွာ သည္ရာသီ သည္ႏွစ္အတြက္ ေနာက္ဆံုး ဆင္းခ်လာသည့္ ကားတန္း ျဖစ္ဖို႔မ်ားသည္ဟု ဆိုသျဖင့္ ခရီးထြက္မည့္ရက္ကို ေရႊ႕လို႔မျဖစ္ေတာ့ေၾကာင္း က်ေနာ္ ေတြးမိ၏။ က်ေနာ့္အခက္အခဲကိုဖြင့္ေျပာၿပီး ခရီးထြက္ဖို႔ အစီအစဥ္ကို ဖ်က္ဖို႔ဆိုသည္မွာလည္း မျဖစ္ႏိုင္။ ေတာ္လွန္ေရး ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္ႀကီးမွ ဆင္းခ်လာသည့္ သတင္းေထာက္ တဦးတြင္ ဖလင္တလိပ္မွ် ပါမလာႏိုင္ခဲ့သည္ကို အမွန္အတိုင္း ဖြင့္ေျပာသည့္တိုင္ တပ္မဟာမႉးအဖို႔ ယံုရခက္ခက္ ရွိလိမ့္မည္ ကို က်ေနာ္ေတြး၏။ ထို႔ျပင္ လူသားမိုင္းရွင္းကိရိယာအျဖစ္ အဓမၼေစခိုင္းေနျခင္းသတင္းကို စြန္႔စြန္႔စားစား သြားေရာက္ကာ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ယူလိမ့္မည္ဟူေသာ သတင္းေၾကာင့္ တက္ႂကြလွ်က္ရွိသည့္ တပ္မဟာမႉးအပါအ၀င္ ရဲေဘာ္မ်ား၏စိတ္ကို ကိုယ့္ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္ေၾကာင့္ အေႏွာက္အယွက္ မျဖစ္ေစခ်င္ေတာ့။ ထို႔ေၾကာင့္ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာကိုပိုက္ကာ မနက္ျဖန္ မနက္တြင္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသို႔ က်ေနာ္ခရီးထြက္ရေတာ့မည္။ အစီအစဥ္အတိုင္း လက္ခံမည့္အေၾကာင္း တပ္မဟာမႉးကို ကတိေပးလိုက္ရ၏။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ … သတင္းေထာက္တဦးအဖို႔ ကင္မရာ (သို႔မဟုတ္) ဖလင္မရွိသည့္တိုင္ မ်က္ေစ့ျဖင့္ ျမင္သမွ်ကိုပင္ သတင္းတပုဒ္ျဖစ္ေအာင္ေရးရင္လည္း ရတာပါပဲဟု ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အားေပးကာ တပ္မဟာမႉးေရွ႕မွ ထျပန္လာခဲ့ရ၏။



(၂)

၁၉၉၄ ခု၊ မတ္လ ၁၃ရက္ နံနက္ ၈း၀၀ နာရီ …။

က်ေနာ္တို႔ပုန္းေအာင္းေနရာ ေတာင္ကမူေလး၏ေျခရင္းတြင္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထဲက ထြက္လာသည့္ ကားလမ္းကို ျမင္ေနရ၏။ မၾကာခင္ ႐ြာထိပ္မွ လူသံမ်ားၾကားရသလိုရွိကာ လူႏွစ္ဆယ္အစိတ္မွ် ရွိမည္ထင္ ရသည့္ လူအုပ္ကို ေတြ႔လာရ၏။ တံျမက္စည္းကိုယ္စီကိုင္ၿပီး ကားလမ္းမေပၚ တံျမက္လွည္းရင္း ေလွ်ာက္လာ ေနသည့္ လူအုပ္မွာ ေတာင္ကမူေလး၏ ေျခရင္းသို႔ ေရာက္လာၾက၏။ က်ေနာ့္မွာ ေၾကကြဲတုန္လႈပ္ဖို႔ ေကာင္းလွသည့္ ျမင္ကြင္းကို ၾကည့္ကာ အသက္မ႐ႉႏိုင္ေအာင္ ၿငိမ္ေနမိ၏။

“ဆရာႀကီး … ဆရာႀကီး၊ ႐ိုက္ေလဗ်ာ”

ေဘးတြင္ကပ္ထိုင္ေနသည့္ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတး၏ သတိေပးစကားေၾကာင့္ က်ေနာ့္ခႏၶာကိုယ္မွာ က်င္စက္ႏွင့္ တို႔လိုက္ သလို တြန္႔သြားရ၏။ ထိုအခါက်မွ သတိရကာ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာေလးကို လြယ္အိတ္ထဲမွထုတ္လွ်က္ ဟန္ပါပါခ်ိန္ လိုက္ရ၏။ က်ေနာ္တို႔ေရွ႕တြင္ အသက္အ႐ြယ္ႀကီးရင့္သူ အဖြားအို တခ်ဳိ႕ႏွင့္ ကေလးငယ္တခ်ဳိ႕သာပါသည့္လူအုပ္မွာ တံျမက္စည္း ကိုယ္စီလွည္းကာ လမ္းေလွ်ာက္ေနၾက၏။ လမ္းေဘးႏွစ္ဖက္တြင္မူ ဂ်ီ ၃ ေသနတ္အသင့္ကိုင္ကာ ေစာင့္ၾကပ္ လိုက္ပါသည့္ နအဖစစ္သားတခ်ဳိ႕ ကိုလည္း ေတြ႔ရ၏။ က်ေနာ္က မ်က္ေစ့မွိတ္ တံေတြးၿမိဳခ်ကာ ကင္မရာခလုတ္ကို တခ်က္ခ်င္း ႏွိပ္္ေနခဲ့မိ၏။ မီးပြင့္ေရွ႕တြင္ လက္ျဖင့္ ပိတ္ကာထားသျဖင့္ မီးေရာင္မလက္ေသာ္လည္း ကင္မရာေမာင္း က်သံကို အတိုင္းသားၾကားေနရ၏။ ဆယ္ႀကိမ္ ဆယ့္ငါးႀကိမ္မွ် ခလုတ္ကို ႏွိပ္ၿပီးေသာအခါ ကင္မရာေလးကို လြယ္အိတ္ထဲ သို႔ ျပန္ထည့္ထားလိုက္၏။ ေဘးတြင္ပုန္းကြယ္ထိုင္ေနၾကသည့္ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးႏွင့္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသား ၂ ဦးဆီ မသိမသာလွည့္ၾကည့္ေတာ့ ေက်နပ္ဂုဏ္ယူလွ်က္ရွိသည့္ လူသံုးဦး၏ မ်က္ႏွာမ်ားကို အထင္အရွားေတြ႔လိုက္ရေလသည္။

(၃)

ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထဲက လူတေယာက္ထြက္လာကာ က်ေနာ္တို႔ ပုန္းေအာင္းေနရာေတာင္ကုန္းကို ေမာ့ၾကည့္ေန၏။ ၿပီးေတာ့မွ ေတာင္ကုန္းေပၚတက္လာေလသည္။ ထိုသူမွာ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသူႀကီး ဦးေအာင္ေမာင္းျဖစ္ေၾကာင္း တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးက ေျပာျပ၏။

“ဘယ္မလဲေဟ့ … ဓာတ္ပံုဆရာ၊ ဓာတ္ပံုဆရာ ဘယ္မလဲ”

က်ေနာ္ႏွင့္ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးတို႔က ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသူႀကီး ဦးေအာင္ေမာင္းေရွ႕တြင္ သြားရပ္လိုက္၏။

“က်ေနာ္ပါပဲ ဦးေလး … ဘာကိစၥရွိလို႔လဲ”

“ခင္ဗ်ားတို႔ ဒီမွာေစာင့္ၿပီး ဓာတ္ပံု႐ိုက္ရင္ ကားတန္းမဆင္းခင္ ႀကိဳၿပီးလမ္းရွင္းတဲ့ ကင္းနဲ႔ တည့္တည့္တိုးမွာပဲ။ အဲဒါ ပစ္လား ခတ္လားျဖစ္ရင္ တ႐ြာလံုးမီးတင္႐ိႈ႕ခံရမွာ ေသခ်ာတယ္။ ဒီလိုလုပ္ ကားတန္းဆင္းတာ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ခ်င္ရင္ က်ဳပ္နဲ႔လိုက္ခဲ့။ ႐ြာထဲက ကားလမ္းေဘးအိမ္မွာ က်ဳပ္ပို႔ထားမယ္။ အနီးကပ္ခိုးၿပီး ႀကိဳက္သလိုသာ႐ိုက္စမ္း။ ဒီမွာေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ေစာင့္႐ိုက္ လို႔မျဖစ္ဘူး”

က်ေနာ္တို႔အားလံုး အပ္က်သံၾကားရမတတ္ ၿငိမ္ခ်က္သားေကာင္းေနခဲ့၏။ က်ေနာ္က တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးကို ၾကည့္သည္။ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးကလည္း က်ေနာ့္ကို ၾကည့္ေန၏။

“ဘယ္လိုလဲ တပ္ၾကပ္ႀကီး”

“ဆရာႀကီးသေဘာပဲ၊ က်ေနာ္ေတာ့ မေျပာတတ္ဘူး”

က်ေနာ္၏အေမးကို တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးက မယုတ္မလြန္ အႀကံေပး၏။

“႐ြာထဲမွာ နအဖစစ္သားေတြ ရွိမလားမသိဘူး သူႀကီး”

“ဟား … ရွိတာေပါ့၊ ႐ြာထိပ္က တပ္ခြဲအျပင္ ဒီေန႔ကားတန္းဆင္းမွာမို႔ ႐ြာထဲက တျခားေနရာက စစ္သားေတြပါ ေရာက္ေန တယ္။ ႐ြာသားထက္ေတာင္ မ်ားမလားပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဘာမွစိတ္မပူပါနဲ႔။ က်ဳပ္ကိုယံုရင္ လိုက္သာလိုက္ခဲ့။ လမ္းမွာေတြ႔ရင္ ႏႈတ္မဆက္နဲ႔။ က်ဳပ္ဖာသာက်ဳပ္ ၾကည့္ရွင္းမယ္။ မသကာ ခင္ဗ်ားကိုဖမ္းရင္လည္း မရမက လြတ္ေအာင္ က်ဳပ္လုပ္မယ္။ စိတ္ခ်၊ လိုက္မယ္ မလိုက္ဘူးဆိုတာသာ စဥ္းစား၊ အခ်ိန္ေတာ့မရဘူး၊ ျမန္ျမန္လုပ္ဗ်၊ အဲ … လိုက္မယ္ဆိုရင္လည္း ခင္ဗ်ားတေယာက္တည္းပဲ လိုက္မွျဖစ္မယ္”

႐ူးသြပ္မႈတခုပင္ ဆိုရမလားမသိ …။ ႐ြာသူႀကီး ဦးေအာင္ေမာင္းႏွင့္အတူ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထဲသို႔ လိုက္သြားရန္ က်ေနာ္ ဆံုးျဖတ္လိုက္၏။ အသံဖမ္းစက္ႏွင့္ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာထည့္ထားသည့္ လြယ္အိတ္ကို ဦးေအာင္ေမာင္းထံေပးကာ ေတာင္ကုန္းေပၚမွ က်ေနာ္တို႔ ဆင္းခ်လာခဲ့ၾက၏။ ဦးေအာင္ေမာင္းက လြယ္အိတ္ကို ေစာင္တထည္ႏွင့္ထုပ္ကာ သူ႔ခါးတြင္ ပတ္ထားလိုက္၏။

ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထဲသို႔အ၀င္ အိမ္ ၅ လံုးမွ်အေက်ာ္တြင္ ေရွ႕မွေလွ်ာက္လာေသာ နအဖစစ္သား ၃ ဦးကို ေတြ႔ရ၏။ က်ေနာ္က ဦးေအာင္ေမာင္းႏွင့္ သံုးေလးလွမ္းအကြာမွေလွ်ာက္လာခဲ့၏။ အနားသို႔ေရာက္ေတာ့တပ္ၾကပ္လုပ္သူက ဦးေအာင္ေမာင္းအား ႏႈတ္ဆက္ေလသည္။ စစ္သားသံုးေယာက္ က်ေနာ့္ေဘးက ကပ္ၿပီးေလွ်ာက္ေတာ့ စစ္သားတဦးက က်ေနာ့္ကို ဖ်တ္ခနဲ လွမ္းၾကည့္သြားခဲ့ေသး၏။ ဆင္းရဲသား႐ြာခံ ကရင္လူမ်ဳိးတဦးလို ႐ုပ္ဖ်က္ထားေသာ က်ေနာ့္မွာ ဒူးမ်ားေခြလုမတတ္ တုန္လႈပ္ေနခဲ့ေလသည္။

(၄)

တဲေပၚတြင္ က်ေနာ္တဦးတည္းသာ ရွိေန၏။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ခန္႔ရွိမည္ဟုထင္ရသည့္ အိမ္ရွင္ကရင္မေလးက အတြင္းခန္း ထဲတြင္ က်ေနာ့္ကို ေနရာခ်ေပးကာ တဲေပၚက ဆင္းခ်သြားခဲ့၏။ ရင္ဆို႔ မရွိတရွိျမင့္သည့္ တဲေအာက္ က်ေနာ္ထိုင္ေနရာ ၾကမ္းျပင္၏ေအာက္တြင္ တဦးတည္းထိုင္ၿပီး ႏွီးျဖာေနေလသည္။

အိမ္ခန္းထဲတြင္ တေယာက္တည္းထိုင္ရင္း လႈပ္ရွားလ်က္ရွိသည့္စိတ္ကို တည္ၿငိမ္ေအာင္ ဟိုေတြးသည္ေတြး လုပ္ေနခဲ့ရ၏။

မေန႔ကမနက္ ယာယီေျပာက္က်ားစခန္းမွ ေျခလ်င္ထြက္ခြာလာခဲ့သည့္ က်ေနာ္ႏွင့္ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးတို႔မွာ ညေန
ေန၀င္ရီတေရာအခ်ိန္က်မွ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထိပ္သို႔ ေရာက္လာႏိုင္ခဲ့ၾက၏။ လမ္းတြင္ ႐ြာႏွစ္႐ြာကို ျဖတ္လာခဲ့ရ၏။ ေက်ာက္ျဖာ ႐ြာထိပ္က တဲတလံုးေပၚ တက္ထိုင္လိုက္ၾကသည့္အခါ ေနေရာင္မရွိသေလာက္ပင္ ေမွာင္ေနေလၿပီ။

ေမွးကနဲအိပ္ေပ်ာ္ရာက လန္႔ႏိုးလာေတာ့ ျမန္မာလို ပီပီသသဆဲဆိုေနသည့္အသံကို မလွမ္းမကမ္းက ၾကားရသျဖင့္ အိပ္ယာက ကမန္းကတန္းထဖို႔ ျပင္လိုက္မိ၏။

“ဗမာစစ္သားေတြပါ ဆရာႀကီး … ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဒီလိုပါပဲ … ညတိုင္း ဒီလိုပဲ ဆဲဆိုၿပီး စကားေျပာၾကတာပဲ၊ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး ဆရာႀကီး”

က်ေနာ့္ေဘးက မီးဖိုေဘးတြင္ထိုင္ေနသည့္ ကရင္အဖိုးအိုက က်ေနာ့္ကို ရွင္းျပလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ မနက္ျဖန္ မနက္ခင္း ကားတန္းမ်ားဆင္းမည္ျဖစ္သျဖင့္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထဲတြင္ စစ္သားေတြ ေရာက္ေန သည္ကို သတိရသြားရ၏။ ဗိုက္ထဲတြင္ တက်ဳတ္က်ဳတ္မည္ေအာင္ ဆာလာသျဖင့္ ေရေသာက္ရန္ ထလိုက္၏။

“ဆာရင္ ဒီမွာလာၿပီး စားပါလား”

ျမန္မာလို ပီပီသသလွမ္းေျပာေနသည့္ ကရင္အဖိုးအိုၾကည့္ကာ က်ေနာ္ၿပံဳးမိသည္။ သူသည္ကား ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားမ်ား အနက္ ျမန္မာလို ေရလည္စြာေျပာတတ္သည့္လူ ၅ ဦးတြင္ တဦးအပါအ၀င္ ျဖစ္သည္ဟူေသာ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတး၏ စကားကို ေတြးကာ ၿပံဳးမိျခင္းျဖစ္သည္။

မီးၫြန္႔က်ဳိးေနၿပီျဖစ္သည့္ မီးဖိုေဘးတြင္ က်ေနာ္ထိုင္သည္။ ပန္းကန္ဟုထင္ရသည့္ အရာေပၚက စားစရာတခ်ဳိ႕ကို က်ေနာ္ယူၿပီး စားၾကည့္၏။ မီးကင္ထားသည့္ အသားတခ်ဳိ႕ကို ၀ါးမိသည္။ စားေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ဆက္ၿပီးစားေနမိ၏။ ဗိုက္ထဲတြင္ အနည္းငယ္တည္ၿငိမ္သြားသည့္အခါက်မွ အိပ္ယာဖက္ ျပန္လွည့္ခဲ့ရေလသည္။

(၅)

အိပ္ခန္းထဲတြင္ တေယာက္တည္းထိုင္ရင္း ေတြးမိေတြးရာေတြးေနစဥ္ တဲေအာက္က စကားေျပာသံမ်ားေၾကာင့္ အေတြး ရပ္သြားရ၏။ ၾကမ္းၾကားကတဆင့္ အသံၾကားရာကို ငံု႔ၾကည့္ေတာ့ အိမ္ရွင္ ကရင္မေလး၏ ေဘးတြင္ နအဖစစ္သားႏွစ္ဦး စကားထိုင္ေျပာေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။ အိမ္ရွင္ကရင္မေလးက ျမန္မာစကား တလံုးစႏွစ္လံုးစျဖင့္ စစ္သားမ်ားကို ၿပံဳး႐ႊင္စြာ စကားျပန္ေျပာေန၏။ မလႈပ္မယွက္ မသံမျမည္ေအာင္ထိုင္ရင္း က်ေနာ့္မွာ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားေနမိ၏။ ထိုစဥ္မွာပင္ တဲေပၚသို႔ လူတစ္ေယာက္ တက္လာသျဖင့္ စစ္သားႏွစ္ေယာက္လည္း ထျပန္သြားၾက၏။

“အျပင္ကိုထြက္ခဲ့ပါဆရာႀကီး … ကားတန္းဆင္းလာေတာ့မယ္”

က်ေနာ္က တဲေပၚတြင္ က်ေနာ္တေယာက္တည္း ထားပစ္ခဲ့ၿပီး တဲေပၚက ဆင္းခ်သြားသည့္ ႐ြာသူႀကီး ဦးေအာင္ေမာင္း အထင္ႏွင့္ လွမ္းၾကည့္ေတာ့ ညက က်ေနာ္ႏွင့္ထိုင္ၿပီး တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးခဲ့သည့္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားတစ္ဦးျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရေလသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ္က စိတ္ခ်လက္ခ်ျဖစ္ကာ အိမ္ေရွ႕ခန္းသို႔ ထြက္ခဲ့ရ၏။

အိမ္ေရွ႕ခန္းတြင္ ထိုင္မည္အျပဳ တိုင္ေဘးတြင္ ခ်ထားသည့္ ေရေႏြးခရားႏွင့္ ေရေႏြးပန္းကန္ကိုေတြ႔ေတာ့ လြန္ခဲ့သည့္ညက ကရင္အဖိုးအို ခ်ေကၽြးခဲ့သည့္ ၾကက္သားကင္ကို သတိရကာ က်ေနာ့္မွာ ရင္ထဲတြင္ ပ်ဳိ႕တက္လာရ၏။ မီးဖိုေဘးအေမွာင္ထဲ တြင္ က်ေနာ္ေကာက္ယူၿပီးစားခဲ့ေသာၾကက္ကင္မ်ားမွာ ရက္သားမွ်သာရွိေသးသည့္ၾကက္ေပါက္စေလးမ်ားကို ကင္ထားျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း မနက္က်မွ ေတြ႔ရ သိရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္၏။

ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားတဦးႏွင့္အတူ ထိုင္ေနစဥ္ မိုးၿခိမ္းသံႀကီးမ်ားကို အေ၀းက ၾကားရသလိုရွိၿပီး မၾကာခင္ ႐ြာထဲသို႔ နအဖ စစ္ကားမ်ား ၀င္ခ်လာသည္ကို ေတြ႔ရေတာ့၏။ ဖံုတေထာင္းေထာင္းႏွင့္ ေမာင္း၀င္လာ ေနသည့္ စစ္ကားႀကီးမ်ားက ိုၾကည့္ကာ က်ေနာ့္မွာ ေၾကာင္ၿပီး ေငးေနမိျပန္သည္။

“ဆရာႀကီး ႐ိုက္ေလ … ဆရာႀကီး ဓာတ္ပံု႐ိုက္ေလကြာ”

ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားက သတိေပးမွ လြယ္အိတ္ထဲက ကင္မရာကိုထုတ္ကာ ကိုက္ ၁၀၀ ခန္႔က ျဖတ္သြား ေနသည့္ စစ္ကား တန္းရွိရာ ခ်ိန္လိုက္ရ၏။ ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာတလံုး၏ ခလုတ္ကို ႏွိပ္ကာ ဖံုလံုးႀကီးမ်ားၾကားထဲက စစ္ကားမ်ားကို က်ေနာ္ ဓာတ္ပံု႐ိုက္သည္။ ခလုတ္တခ်က္ႏွိပ္မိသည့္အခ်ိန္တိုင္း က်ေနာ့္မ်က္လံုးမ်ားမွာ ျပာေ၀မူးမိုက္ေနခဲ့၏။ တခ်ီတခ်ီ တြင္မူ မာနယ္ပေလာမွ ခရီးစတင္မထြက္ခြာခင္ ရက္ပိုင္းအလိုက က်န္ေနေသးသည့္ ေငြတ၀က္ကို မေပးေခ်ႏိုင္သျဖင့္ ပိုင္ရွင္လက္ထဲ ျပန္ထည့္ေပးလိုက္ ရသည့္ ယာရွီကာ အမ်ဳိးအစား ကင္မရာေလးကို မ်က္ေစ့ထဲ ထပ္တလဲလဲ ျမင္ေနခဲ့မိ၏။

ကင္မရာခလုတ္ကို အႀကိမ္ေပါင္းမည္မွ်အထိ ႏွိပ္ေနခဲ့သည္မသိ။ ေျခသံၾကားလို႔ လွည့္ၾကည့္ေတာ့ က်ေနာ့္ေဘးတြင္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသူႀကီးက ေက်နပ္ဂုဏ္ယူစြာ ရပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ရ၏။

“ကဲ … ဒီေလာက္ဆိုရင္ ရေလာက္ၿပီထင္တယ္၊ ဒီေကာင္ေတြ ကားတန္းကို အာ႐ံုစိုက္ေနတုန္း က်ဳပ္တို႔ ႐ြာျပင္ဖက္ ထြက္ၾကမွျဖစ္မယ္၊ သြားၾကရေအာင္”

ေျပာေျပာဆိုဆို ႐ြာသူႀကီးက က်ေနာ့္ထံမွ လြယ္အိတ္ကို ဆြဲယူကာ တဲေပၚက ဆင္း၏။ က်ေနာ္က ေနာက္မွ ဆင္းလိုက္လာ ခဲ့ရ၏။ တဲေအာက္က အိမ္ရွင္မိန္းကေလးကိုပင္ လွည့္ၾကည့္ၿပီး ႏႈတ္မဆက္ခဲ့ရေတာ့။

တဲေပၚကဆင္းၿပီး ဖင္တျပန္ ေခါင္းတျပန္ေဆာက္ထားသည့္ တဲမ်ားအၾကား ျဖတ္ေလွ်ာက္ေနစဥ္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထိပ္ဆီက မိုင္းကြဲသံႀကီး ၾကားလိုက္ရေလသည္။ တ႐ြာလံုး လူသံ၊ ေခြးေဟာင္သံမ်ား၊ ေျပးလႊားေအာ္ဟစ္သံမ်ားျဖင့္ ပြက္ေလာ႐ိုက္ သြားရ၏။ က်ေနာ္ႏွင့္ ႐ြာသူႀကီးက ေျမေပၚတြင္ ကေယာင္ကတန္း ၀ပ္ခ်လိုက္ၾကၿပီး နားစြင့္အကဲခတ္ၾက၏။

“ကိုင္း … ဆရာႀကီး ဒီေကာင္နဲ႔ပဲ ႐ြာျပင္ဖက္ လိုက္ထြက္ေပေတာ့၊ ဟိုမွာ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတး ေစာင့္ေနလိမ့္မယ္၊ ဒီအတိုင္းဆို ဒီေကာင္ေတြ က်ဳပ္ကို လိုက္ရွာေနမွာ ေသခ်ာတယ္၊ ကိုင္း … သြားေပေတာ့”

က်ေနာ္တို႔ေနာက္ကလိုက္လာသည့္ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားက က်ေနာ့္ေရွ႕မွေခါင္းေဆာင္ၿပီ တဲႀကိဳတဲၾကားထဲသို႔၀င္ေလသည္။ သူ႔ေနာက္မွ လိုက္လာရင္းက က်ေနာ့္မွာ မိုင္းကြဲသျဖင့္ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္သည့္ ျပႆနာမ်ားကိုေတြးကာ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာသားမ်ားအတြက္ စိတ္ပူမိေလသည္။

(၆)

‘မဲေညာခီး’ေတာင္ေျခက ခရီးသည္မ်ား ေခတၱနားရန္ ထိုးထားသည့္ တဲတန္းလ်ားႀကီးမွာ အေမွာင္ထုေအာက္တြင္ ၿငိမ္သက္ တိတ္ဆိတ္လ်က္ရွိ၏။

တန္းလ်ားႀကီး၏ ထိပ္တေနရာတြင္ က်ေနာ္ ညအိပ္ရန္ ျပင္ဆင္ခဲ့၏။ ေက်ာပိုးအိတ္ကို ေခါင္းအံုးကာ ပက္လက္လွန္ လဲေလ်ာင္းရင္း အေမွာင္ထုထဲကို ေငးၾကည့္ေနမိ၏။ တလေက်ာ္ၾကာမွ် အတူသြားအတူလာရွိခဲ့သည့္ တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတး ကို က်ေနာ္ လြမ္းေနမိသည္။

တပ္ၾကပ္ႀကီးဖားေတးသည္ မဲေညာခီး ေတာင္ေျခတေနရာက ကရင္႐ြာကေလး၏ထိပ္တြင္ က်ေနာ့္ကို ရပ္ၾကည့္ရင္း က်န္ေနရစ္ခဲ့၏၊ က်ေနာ္က ကရင္ေျပာက္က်ားရဲေဘာ္မ်ားႏွင့္အတူ မဲေညာခီးေတာင္ေပၚ တက္လာခဲ့၏။ တေန႔လံုးလိုလို ေတာင္တက္ ေတာင္ဆင္းလမ္းမ်ားကို က်ေနာ္ ေလွ်ာက္လာခဲ့ရ၏။ မဲေညာခီးေတာင္မႀကီး၏ အေရွ႕ဖက္ေတာင္ေျခ သံလြင္ျမစ္ကမ္းသို႔ ေရာက္ေသာအခါ မိုးခ်ဳပ္လုမတတ္ ရွိခဲ့ေလၿပီ။

လံုၿခံဳစိတ္ခ်ရသည့္ နယ္ေျမသို႔ ေရာက္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သျဖင့္ စိတ္ေအးလက္ေအး အနားယူအိပ္စက္ရန္ စဥ္းစား ထားမိသည္။ ကရင္ေျပာက္က်ားရဲေဘာ္ေလးမ်ား ခ်က္ေကၽြးသည့္ထမင္းကို ႏွမ္းငါးပိႏွင့္ အ၀အေလြး စားၿပီးေနာက္ အိပ္ယာေပၚတြင္ လဲွလိုက္၏။ မနက္ျဖန္ညေနပိုင္းေလာက္တြင္ မာနယ္ပေလာ ေတာ္လွန္ေရး ဌာနခ်ဳပ္သို႔ က်ေနာ္ ျပန္ေရာက္ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

တကိုယ္လံုး ေညာင္းညာကိုက္ခဲၿပီး ငွက္ဖ်ားထသလို ျဖစ္လာသျဖင့္ အက္စ္ပရင္းေဆးျပားႏွစ္ျပားကို ေရႏွင့္ေသာက္ကာ ေစာင္ၿခံဳထားလိုက္ရ၏။

အေမွာင္ထုအတြင္းမွ စစ္ခ်ီေတး သီေကၽြးေနၾကသည့္ ျခင္ထုႀကီး၏ အသံကို က်ေနာ္ ၾကားေနရ၏။ ေလတခ်က္မတိုက္ သျဖင့္ တဲတန္းလ်ားႀကီးထဲတြင္ ပူေႏြးအိုက္စပ္လ်က္ရွိေလသည္။ ထိုစဥ္မွာပင္ က်ေနာ့္အေတြးမ်ားမွာ ေက်ာက္ျဖာ႐ြာထိပ္သို႔ ေရာက္သြားရ၏။ က်ေနာ့္မ်က္လံုးထဲတြင္ အဖိုးအို အဖြားအိုႏ်င့္ ကေလးတခ်ဳိ႕ တံျမက္စည္းကိုယ္စီလွဲကာ ကားလမ္းေပၚ ေလွ်ာက္လာေနသည္ကို ျမင္လာရသည္။ လူအုပ္အေပၚတြင္ ဖံုေတြ၀ဲေနသည္ကို ေတြ႔ေနရ၏။ ၿပီးေတာ့ ကင္မရာေမာင္း ခလုတ္က်သံမ်ားကို ၾကားလာရ၏။ ထိုအခါ က်ေနာ့္ခႏၶာကိုယ္တခုလံုး ေပ်ာ့ေခြႏြမ္းဖတ္ျဖစ္ကာ ေခၽြးေစးမ်ားျဖင့္ ရႊဲနစ္ေန ေလသည္။

ဖလင္မပါသည့္ ကင္မရာျဖင့္ တံျမက္စည္းလွဲေနသည့္ လူအုပ္ကို က်ေနာ္ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ခဲ့မိ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ့္မွာ ေၾကကြဲ ၀မ္းနည္းခဲ့ရ၏။ သို႔ေသာ္ ... ။

အကယ္၍မ်ား ကမၼေမာင္းသို႔ လူလႊတ္ၿပီး၀ယ္ယူခိုင္းခဲ့သည့္ ဖလင္ျဖင့္ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ႏိုင္ခဲ့လွ်င္မူ မာနယ္ပေလာ ေတာ္လွန္ေရး ဌာနခ်ဳပ္သို႔ ေရာက္သည့္အခါ ယင္းဖလင္မ်ား ကူးဖို႔ ေဆးဖို႔အတြက္ လိုအပ္သည့္ေငြကို ရွာရ ေဖြရဦးမည့္ဒုကၡႏွင့္ ႀကံဳစရာ အေၾကာင္း မရွိေတာ့သည့္အခ်က္ကို ဖ်တ္ခနဲ ေတြးလိုက္မိ၏။ ထိုအခါက်မွ က်ေနာ့္မွာ စိတ္သက္သာရာရကာ သက္ျပင္းခ်မိေတာ့၏။ ။

(ေခတ္ၿပိဳင္အြန္လိုင္းတြင္ ေမာင္သစ္ဦးကေလာင္အမည္ႏွင့္ ေရးခဲ့သည္ ၀တၳဳတုိျဖစ္ပါသည္။)

ေတာ္လွန္ေရးမွန္သမွ် ကဗ်ာထဲမွာ ပထမဆံုးေပါက္ဖြားတာခ်ည္းပဲ

ဒီကေန႔တင္တဲ့ ပို႔စ္ကေတာ့ မေန႔တုန္းက မဇၥ်ိမအြန္လိုင္းမွာ တင္ထားခဲ့တဲ့ စာမူပါပဲ ... ။

(က)
စတာလင္
(ေဆတန္ - ေဆတန္)

သူကေျပာတယ္
“ငါ့ကိုယံုၾကည္စမ္းပါ၊ ငါဟာ အခ်ိန္ကာလပဲ” တဲ့။

ၿပီးေတာ့
သူတို႔က သူ႕ကိုယံုၾကည္လုိက္ၾကတဲ့ အခါမေတာ့
ခေလးေတြအားလံုးကို သူက ဖ်က္ဆီး ၀ါးၿမိဳပစ္လိုက္ပါေလေရာ ... ။

ဒီကဗ်ာကိုေရးတဲ့ ကဗ်ာဆရာကေတာ့ “ဗလာဒီမာ လိဖ္ခ်က္” ပါ။ ဘူလ္ေဂးရီးယား ကဗ်ာဆရာပါ။ သူက ၁၉၅၇-ခုႏွစ္မွာ ေမြးတယ္ဆိုေတာ့ ဆီုဗီယက္ယူနီယံရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး “စတာလင္” ေသဆံုးၿပီးမွေရးတဲ့ ကဗ်ာလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆိုဗီယက္ကမၻာမွာ “စတာလင္” ကို တို႔ထိလို႔မရေသးတဲ့အခ်ိန္။ “စတာလင္” ကို အာဏာရွင္ႀကီးျဖစ္တယ္ဆိုတာ ဆိုဗီယက္ကမၻာမွာ ဘယ္သူမွမေျပာရဲေသးတဲ့အခ်ိန္။ “လိဖ္ခ်က္” က ဘူလ္ေဂးရီးယား ကဗ်ာဆရာျဖစ္ေပမယ့္ “စတာလင္” ကို အခုလို “ေဆတန္” နဲ႔ ႏႈိင္းၿပီး ဘာ့ေၾကာင့္ေရးရ တာလဲဆိုေတာ့ “စတာလင္” ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ဆိုဗီယက္ကြန္ျမဴနစ္ေတြဟာ အေရွ႕ဥေရာပႏိုင္ငံေတြကို စစ္ေရး အရ၊ ႏိုင္ငံေရးအရ လႊမ္းမိုးထားၿပီး အဲဒီတိုင္းျပည္ေတြမွာ ဆိုဗီယက္ယူနီယံကို မွီခိုေထာက္ခံတဲ့ ကြန္ျမဴနစ္အစိုးရ ေတြ၊ တပါတီအာဏာရွင္အစိုးရေတြကို ေၾကာေထာက္ေနာက္ခံျပဳေနတဲ့အတြက္ ဒီလိုျဖစ္ရတာဟာ အာဏာ ရွင္ႀကီး “စတာလင္” မွာ တာ၀န္အရိွဆံုးအေနနဲ႔ အခုလို ေျဗာင္ဖြင့္ခ်ၿပီး ကဗ်ာေရးခဲ့တာပါ။

ငါတို႔ရဲ႕ဘ၀ေတြဟာ
ဒါေတြရဲ႕ေအာက္မွာ
ၾကာရွည္ေလးျမင့္ မေနႏိုင္ၾကေတာ့ဘူး။

သူ႔ရဲ႕ တုတ္ခိုင္ပူေႏြးတဲ့လက္ေခ်ာင္းႀကီးဆယ္ေခ်ာင္း
သူ႔စကားလံုးေတြဟာ အေလးခ်ိန္တိုင္း ကိရိယာေတြလိုပါပဲ။

ဒီကဗ်ာကေတာ့ ရဟူဒီ ကဗ်ာဆရာ “အိုစစ္ မင္ဒယ္လ္စတန္း” ရဲ႕ ကဗ်ာထဲက စာသားတခ်ဳိ႕ပါ။ သူက ႐ုရွားႏိုင္ငံသား။ ကဗ်ာဆရာေခါင္းစဥ္က “ေရွ႕ေဆာင္လမ္းျပေခါင္းေဆာင္ႀကီး စတာလင္” ဆိုၿပီး “စတာလင္” ကို ေငါ့ၿပီး ေလွာင္ၿပီး ေပးတဲ့ ေခါင္းစဥ္။ ဒီကဗ်ာကို ၁၉၃၃-ခုႏွစ္မွာ ေရးတာဆိုေတာ့ အာဏာရွင္ႀကီးစတာလင္ မေသ ဆံုးခင္အခ်ိန္။ ဆိုဗီယက္ကမၻာတခုလံုး ဖိန္႔ဖိန္႔တုန္ေအာင္ေၾကာက္ေနရတဲ့ပုဂၢိဳလ္ကို နာမည္တပ္ၿပီးမွကို ကဗ်ာ ေရးၿပီး ေလွာင္ေျပာင္႐ွဳံ႕ခ်လိုက္တာ ... ။ ဒီလိုနဲ႔ “မင္ဒယ္လ္စတန္း” လည္း အဖမ္းခံရ၊ ဆိုက္ေဗးရီးယား မဲဇာ အပို႔ခံရေတာ့တာပဲ။
ဒါေတြကေတာ့ အေရွ႕ဥေရာပတခြင္နဲ႔ ဆိုဗီယက္ကမၻာမွာ ထိပ္ဆံုးက တာ၀န္အရိွဆံုး အာဏာရွင္ႀကီး “စတာလင္” ကို ေျဗာင္နာမည္တပ္ၿပီး ဆန္႔က်င္႐ွဳံ႕ခ်တဲ့ကဗ်ာေတြပါပဲ။

အႏၱိမသက္ၿငိမ္

ၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ အေမွာင္ထုထဲမွာ
လ မရိွ၊ အလင္းေရာင္ မရိွ၊ မီးေတာက္မီးပြား မရိွ
ဟုိေနရာ မရိွ၊ ဒီေနရာ မရိွ
အေမွာင္ထုအေပၚက အေမွာင္ထုရဲ႕
ၿပီး ျပည့္စံုတဲ့ျဖစ္တည္ျခင္းတခု ... ။ ။

ဒီကဗ်ာကေတာ့ ႐ူေမးနီးယားကဗ်ာဆရာမ “နီနာေကာ္ရွန္” ရဲ႕ ကဗ်ာပါ။ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာလိုပဲ ေဖာက္ျပန္မွားယြင္းတဲ့ စနစ္ေအာက္မွာ ေနၾကထုိင္ၾကရတဲ့ အေျခအေနကို တင္စားတဲ့ကဗ်ာပါ။ သူက တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္က သူ႔ရဲ႕ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအေျခအေနကို “အေမွာင္ထုေအာက္မွာ” လို႔ ဆိုလိုက္ပါတယ္။ ႐ူေမးနီးယားႏုိင္ငံမွာ လ မရွိ၊ အလင္းေရာင္ မရိွ၊ မီးေတာက္မီးပြား မရိွ ... ဘူးတဲ့။

ညတညရဲ႕ ျပတင္းေပါက္တခု
ေတြ႕ဆံုျခင္း သို႔မဟုတ္ ခြဲခြါျခင္းရဲ႕ေအာ္သံဟစ္သံမ်ား
အမွန္စင္စစ္
ဒါေတြဟာ အလင္းေရာင္ေတြအမ်ားႀကီး
အမွန္စင္စစ္
ဖေယာင္းတိုင္ သံုးတိုင္မွ်သာပါပဲ။
ဒါေပမယ့္
ငါ့စိတ္ရဲ႕ ေနရာတိုင္းမွာ မၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္ဘူး
ငါ့အိမ္ထဲမွာလည္း ဒီလိုပဲ
ဒါေတြအားလံုး အစျပဳခဲ့ၿပီ ... ။

လူေတြ မၿငိမ္းခ်မ္းႏိုင္တဲ့ ေသာကဖိစီးေနရတဲ့အေျခအေနကို ေဖာ္ျပတဲ့ကဗ်ာပါ။ ႐ုရွားကဗ်ာဆရာမ “မာရီနာ စဗက္ထေရဗာ” ရဲ႕ “အင္ဆြန္မီနီယာ” ကဗ်ာထဲက တပိုဒ္ပါ။ ဒီလို အေျခအေနမ်ဳိးေအာက္မွာ “မာရီနာ” ဟာ ခံႏိုင္ရည္မရိွခဲ့ရွာပါဘူး။ သူဟာ အႀကိမ္ႀကိမ္အဖမ္းခံရၿပီးတဲ့ေနာက္ ဒုကၡည္စခန္းတခုမွာပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အဆံုးစီရင္သြားခဲ့ပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ ဘယ္ဖက္လက္ေမာင္းကို
သူတို႔ျဖတ္ပစ္လိုက္ၾကတယ္။
ၿပီးေတာ့ ... ညာဖက္လက္ေမာင္း။
ေျခေထာက္တဖက္
ၿပီးေတာ့ ေနာက္ထပ္ေျခေထာက္တဖက္။
သူ႔ေခါင္းကိုလည္း အေသအခ်ာပဲ
သူ႔လည္တိုင္ကိုေတာ့ ေျမဆီေျမၾသဇာအျဖစ္ စိုက္ထူလိုက္ၾကတယ္
အပင္ေပါက္လာဖို႔အတြက္။

ခေလးေတြနဲ႔
ဆိတ္ေတြ သိုးးေတြ
သူ႕လည္တိုင္ကို တြဲခိုစီးကာေနၾကေပါ့။ ။

မ်ဳိးဆက္တဆက္အတြက္ မ်ဳိးဆက္တခုက အရင္းအႏွီးျပဳရတဲ့သေဘာ ေရးတဲ့ကဗ်ာပါ။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္သူေတြကမ်ား သူ႔ရဲ႕ လက္ေတြ၊ ေျခေထာက္ေတြနဲ႔ေခါင္းကိုျဖတ္ခဲ့ၾကတာလဲ။ ဒီကဗ်ာကိုေတာ့ ယူဂိုဆလပ္ ကဗ်ာဆရာ “ဂိုကို ႐ိုဂို” ရဲ႕ “အမ်ဳိးသားသူရဲေကာင္း” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာပါ။ သူကေတာ့ ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီးတဲ့ ေနာက္ ယူဂိုဆလားဗီးယားမွာ ပထမဦးဆံုး ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံရတဲ့ ကဗ်ာဆရာပါ။ သူဦးစီးထုတ္ေ၀တဲ့ သတင္းစာလည္း အပိတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ဘာေတြလုိအပ္ခဲ့သလဲ
ငါတို႔
ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။

ကြင္းျပင္ေတြ လဲေလ်ာင္းလ်က္
ငါတို႔ စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ၾကတယ္
မ်ဳိးေစ့ေတြ ႀကဲခ်ခဲ့ၾကတယ္
ၿပီးေတာ့ ငါတို႔ေစာင့္ခဲ့ၾကတယ္။

ငါတို႔အမ်ဳိးသမီးေတြက လဲေလ်ာင္းလ်က္
ၿပီးေတာ့ ဘာေတြလိုအပ္ခဲ့သလဲ
ငါတို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။
ၿပီးေတာ့ ငါတို႔ေစာင့္ခဲ့ၾကတယ္။

ႏိုင္ငံျခား က်ဴးေက်ာ္သူေေတြေရာက္လာၾကတဲ့အခါ
ဘာေတြလိုအပ္ခဲ့သလဲ
ၿခံေတြ၊ အိမ္ေတြကို ၿခံစည္း႐ိုးခတ္ၾကၿပီးၿပီ
ပုဆိန္ေတြ၊ ဓါးေတြ ေသြးၾကၿပီးၿပီ။

ဒီကဗ်ာကေတာ့ ခ်က္ကဗ်ာဆရာမ “ဆီလ္ဗာ ဖစ္ရွာ႐ုိဗာ” ရဲ႕ “လိုအပ္ခ်က္” ဆိုတဲ့ ကဗ်ာပါ။ သူက ၁၉၆၃-ခုႏွစ္မွာ ေမြးပါတယ္။ ဒီထဲက “ႏိုင္ငံျခားက်ဴးေက်ာ္ေတြ” ဆိုတာ ဆိုဗီယက္စစ္တပ္ေတြကို ေျပာတာပါ။ ဆိုဗီယက္စစ္တပ္ေတြက ကြန္ျမဴနစ္စနစ္ကို ကာကြယ္ဖို႔ဆိုၿပီး ခ်က္ကိုစလိုဗက္ႏိုင္ငံထဲကို က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္ ခဲ့ၾကပါတယ္။ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအံုၾကြမႈကို ေဖာက္ျပန္တဲ့ ခ်က္ကိုစလိုဗက္အစိုးရနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ႏွိမ္နင္းၾကပါတယ္။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ကို “ဖစ္ရွာ႐ိုဗာ” က ကဗ်ာေရးဖြဲ႕ခဲ့တာပါ။

(ခ)

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက စာေပပညာရွင္ေတြရဲ႕ေခါင္းေပၚမွာ စစ္အာဏာရွင္ေတြ လက္သီး ၀ဲဲျပေနၾကပါတယ္။ တခ်ိန္က ႏိုင္ငံေရးအေျပာင္းအလဲေတြ ေအာင္ျမင္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခင္အခ်ိန္တုန္းက အေရွ႕ ဥေရာပျပည္သူေတြရဲ႕ေခါင္းေပၚ တပါတီအာဏာရွင္အစိုးရေတြက လက္သီး၀ဲျပသလိုမ်ဳိး၊ အခုလည္း စစ္အစိုးရ က က်ေနာ္တို႔ျပည္သူေတြအေပၚ တုတ္တ၀ဲ၀ဲ၊ ဓါးတ၀ဲ၀ဲလုပ္ျပေနတဲ့အခ်ိန္ပါ။ အခုေတာ့ အေရွ႕ဥေရာပျပည္သူ ေတြက သူတို႔ေခါင္းေပၚမွာ၀ဲေနတဲ့လက္သီးကို ပုတ္ခ်လိုက္ၾကၿပီးပါၿပီ။ အေရွ႕ဥေရာပျပည္သူေတြ လြတ္ေျမာက္သြားၾကပါၿပီ။ လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းစ သူတို႔ဘယ္မွာရွာခဲ့ၾကပါသလဲ။ ကဗ်ာေတြထဲမွာ ရွာခဲ့ၾက တာပါ။ ေတာ္လွန္ေရးလမ္းစကို ကဗ်ာေတြထဲမွာ သူတို႔ေတြ႕ခဲ့ၾကတာပါ။
အခုလည္း က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံက ကဗ်ာဆရာ “ေစာေ၀” ရဲ႕ “ေဖေဖာ္၀ါရီဆယ့္ေလး” ကဗ်ာနဲ႔ ကဗ်ာဆရာ “ၾကည္ေမာင္သန္း” ရဲ႕ “ဒီပရဂၤ” ကဗ်ာေတြထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ျပည္သူေတြဟာ “လြတ္ေျမာက္ရာလမ္းစ” ကို ရွာေန ၾကပါၿပီ။ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕အခ်က္ျပသံကို ကဗ်ာေတြထဲမွာ ရွာလို႔ေတြ႕ေနၾကပါၿပီ။ မၾကာခင္ က်ေနာ္တို႔ေခါင္းေပၚ ၀ဲေနတဲ့ အာဏာရွင္ရဲ႕ “လက္သီး” ကို က်ေနာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ပုတ္ခ်ႏိုင္ေတာ့မွာပါ။
ဒီေနရာမွာ မွတ္သားဖြယ္ေကာင္းတဲ့ စကားတခြန္းနဲ႕ ဒီေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္ခ်င္ပါတယ္။ ဒီၤလို အေျခအေနအားလံုးကို ၿခံဳငံုအက်ဳံး၀င္တဲ့စကားတခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ ႐ုရွား ကဗ်ာဆရာေက်ာ္ “ယက္တူရွန္ကို” ေျပာခဲ့ဖူးတဲ့စကားပါ။ သူက ဘယ္လိုေျပာခဲ့သလဲဆိုေတာ့ ...၊ “ေတာ္လွန္ေရးမွန္သမွ် ကဗ်ာထဲမွာ ပထမဆံုးေပါက္ဖြားတာခ်ည္းပဲ” တဲ့ ... ။ ။


ကိုးကား။ ။ SELECTED POEMS OF MARINA TSVETAYEVA
AN ANTHOLOGY OF CONTEMPORARY ROMANIAN POETRY
SELECTED POEMS OF OSIP MANDELSTAM
CHILD OF EUROPE


ၿငိမ္းေ၀

ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ားလက္နက္

ဒီကေန႔တင္တဲ့ ပို႔စ္ကေတာ့ မေန႔တုန္းက ဧရာ၀တီအြန္လိုင္းမွာ တင္ထားခဲ့တဲ့ စာမူပါပဲ ... ။

(က)
၂၀၀၈-ခု အ၀င္ ကာလမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈ စစ္မ်က္ႏွာတခုရယ္လို႔ ဆိုရမယ့္ ကဗ်ာစာေပ နယ္ပယ္မွာ ေပါက္ကြဲသံေတြ ဆူညံေနခဲ့ပါတယ္။ ဒီေပါက္ကြဲသံေတြဟာ ကမၻာ့အာဏာရွင္စနစ္ ဆန္႔က်င္ေရးတိုက္ပြဲသမိုင္းမွာ ကဗၶ်ည္းထိုးၾကရမယ့္ တိုက္ပြဲသံေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ဆိုလိုတာ ကေတာ့ ကဗ်ာဆရာ ေစာေ၀ရဲ႕ “ေဖေဖာ္၀ါရီဆယ့္ေလး” ကဗ်ာ ၊ ကဗ်ာဆရာ ၾကည္ေမာင္သန္းရဲ႕ “ဒီပရဂၤ” ကဗ်ာေတြဟာ စစ္အာဏာရွင္ ရဲ႕ ခံကတုပ္မ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ စာေပစီစစ္ေရး ေျမာင္းေတြကို အျပင္းထန္ဆံုး ပစ္ခတ္ထိုးေဖာက္ တိုက္ခိုက္ လိုက္တဲ့ တို္က္ပြဲသံေတြကို ဆိုလိုတာပါ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ (၃၀) ေက်ာ္ေလာက္က ျမန္မာကဗ်ာနယ္ပယ္အတြင္း ျဖစ္ထြန္းခဲ့တဲ့ စာေပလႈပ္ရွားမႈတခုကို သြားၿပီး သတိရမိပါတယ္။
၁၉၇၀-ခုႏွစ္၀န္းက်င္က “စာေပဆည္းဆာ” ဆိုတဲ့ စာေပလႈပ္ရွးမႈတခု ရိွခဲ့ဖူးတယ္။ မဆလ တပါတီ အာဏာရွင္ေအာက္မွာျဖစ္တာမို႔ ထင္ထင္ေပၚေပၚေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီ “စာေပဆည္းဆာ” ဟာ ကဗ်ာနဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ ျဖစ္ထြန္းမႈတခ်ဳိ႕ကို တြန္းတင္ေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အတတ္ပညာအပိုင္းမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
“စာေပဆည္းဆာ” လႈပ္ရွားမႈရဲ႕ အစီစဥ္ထဲမွာ ကိုယ့္အစုနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ့္ေဒသနဲ႔ကိုယ္ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြ ထုတ္ၾကဖို႔ ဆိုတဲ့ အစီစဥ္လည္းရိွခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစီစဥ္နဲ႔ပဲ ေဒသအရဆိုရင္ ပ်ဥ္းမနားက “ေတာင္ညိဳခင္တန္း” ၊ ပဲခူးက “ဒီေရ” နဲ႔ “ဆီးပြင့္” ။ တျခားေဒသတခ်ဳိ႕ကလည္း ကဗ်ာစာအုပ္ေတြ ထုတ္ေကာင္းထုတ္ႏိုင္ခဲ့ပါလိမ့္မယ္။ က်ေနာ္ မွတ္မိသေလာက္ အဲဒီ ပဲခူး၊ ရန္ကုန္၊ ပ်ဥ္းမနား အစရိွတဲ့ ေဒသက ကဗ်ာဆရာေတြက ကိုယ့္ေဒသရယ္လို႔ မဟုတ္ပဲ၊ တျခားေဒသက ကဗ်ာဆရာေတြဆီက ကဗ်ာေတြကိုပါေတာင္းၿပီး ထုတ္ေတာ့ ကိုယ့္ေဒသက တာ၀န္ယူ ထုတ္ခဲ့ၾကတဲ့သေဘာပါပဲ။ ဥပမာ ... က်ေနာ္တို႔ ပဲခူးကဆိုရင္ “ဆီးပြင့္” ကဗ်ာစာအုပ္ထုတ္ေတာ့ ရန္ကုန္က “မံုရြာေအာင္ရွင္” တို႔ ပ်ဥ္းမနားက “ေမာင္သင္းခိုင္” တို႔ရဲ႕ ကဗ်ာေတြကိုေတာင္းၿပီး က်ေနာ္တို႔ ကဗ်ာစာအုပ္မွာ ထည့္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ရာဇ၀င္တြင္ဖို႔လိုအပ္တယ္လို႔ ယူဆၿပီးေျပာရရင္ ရန္ကုန္မွာထုတ္တဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္ေတြဟာ၊ အသိုင္းအ၀ိုင္းအားျဖင့္ က်ယ္ပါတယ္။ တကယ့္တပ္ေပါင္းစုသေဘာလည္း ေဆာင္ပါတယ္။ ဒီတုန္းက ရန္ကုန္ကထုတ္တဲ့ ပထမဦးဆံုးနဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ထုတ္ေ၀တဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္ရဲ႕ နာမည္ေတြကို ဆရာ “ဒဂုန္တာရာ” က နာမည္ေပးခဲ့တာပါ။ လက္ေရးနဲ႔ေရးတဲ့သူေတြက ပထမ “မံုရြာေအာင္ရွင္” ၊ ဒုတိယ “ကိုေအာင္ၿငိမ္း” ။ ပထမဦး ဆံုး ထုတ္ေ၀တဲ့ ကဗ်ာစာအုပ္ရဲ႕ အမည္က “ေႏြဦးသစ္မွာေပၚတဲ့ ပြင့္သစ္” တဲ့။ ဒုတိယစာအုပ္ကေတာ့ “မိုးရိပ္ ေလရိပ္” ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ေတြဟာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရယူၿပီး တရား၀င္ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဖေယာင္းစကၠဴေပၚမွာ ကညစ္နဲ႔ေရးၿပီး ေက်ာက္ပံုႏွိပ္လက္ေရးကဗ်ာစာအုပ္ေတြအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ၾကတာပါ။
က်ေနာ္ထင္ပါတယ္။ ဒီတုန္းက အဲဒီ “စာေပဆည္းဆာ” လႈပ္ရွားမႈဟာ အေၾကာင္းအရာ (ႏို္င္ငံေရး) အရ၊ အတတ္ပညာအရ ျမန္မာကဗ်ာျဖစ္ထြန္း တိုးတက္မႈကို တြန္းတင္ႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ယူဆႏိုင္ပါတယ္။ ဒီ “စာေပ ဆည္းဆာ” လႈပ္ရွားမႈထဲကပဲ စာေပအယူအဆတခ်ဳိ႕ ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။
(ခ)

၁၉၇၀-ခုႏွစ္တ၀ိုက္က၊ “စာေပဆည္းဆာ” လႈပ္ရွားမႈုထဲမွာ က်ေနာ္ စိတ္၀င္စားတဲ့ အယူအဆ္ (၂) ခု ရိွခဲ့ပါတယ္။ သထမ အခ်က္က “ကဗ်ာႏွင့္လူ ထပ္တူျဖစ္မႈ မျဖစ္မႈ” ဆိုတဲ့အယူအဆ။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ “ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ားလက္နက္” ဆိုတဲ့ အယူအဆပါပဲ။ ဒီကေန႔ ဒီေဆာင္းပါးမွာေတာ့ “ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ားလက္နက္” ဆိုတဲ့ အယူအဆကိုပဲ က်ေနာ္ေျပာပါမယ္။
ေျပာမယ့္သာေျပာရတာပါ။ ဒီ “စာေပဆည္းဆာ” ကဗ်ာလႈပ္ရွားမႈလုပ္တဲ့အခ်ိန္က က်ေနာ္က ကဗ်ာ တပုဒ္ပဲ ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခံရဖူးေသးတဲ့ တကယ့္ေနာက္တန္းရဲ႕ ေနာက္တန္းက လူတေယာက္ပါ။ အသက္အရြယ္ အားျဖင့္လည္း (၂၀) ၀န္းက်င္ပဲ ရိွပါေသးတယ္။ ေနာင္ေတာ္ ကဗ်ာဆရာေတြျဖစ္ၾကတဲ့ “ေအာင္ၿငိမ္း” ၊ “မံုရြာ ေအာင္ရွင္” ၊ “ေမာင္သင္းခိုင္” ၊ “ေဇာ္ (ပ်ဥ္းမနား)” တို႔ရဲ႕ ေနာက္ ...၊ ခတ္လွမ္းလွမ္းက လူတေယာက္ပါပဲ။ “စာေပဆည္းဆာ” ကိစၥ၊ က်ေနာ့္မွာ ေျပာခြင့္ရိွတဲ့အေနအထား၊ ေျပာႏိုင္ေလာက္တဲ့ “၀ါ” ၊ က်ေနာ့္မွာ မရိွပါဘူး။ အခုလို စာတတန္ ေပတတန္ေရးၿပီး ေျပာတယ္ဆိုတာကလည္း ကိုယ့္ကိုယ္ကို ေျပာႏိုင္တဲ့ လူတေယာက္လို႔ ယူဆၿပီး ေျပာတာလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ “စာေပဆည္းဆာ” ကို က်ေနာ္တန္ဘိုးထားတယ္။ “စာေပ ဆည္းဆာ” ဟာ က်ေနာ္ရဲ႕ ပဲ့ကိုင္၊ “စာေပဆည္းဆာ” ဟာ က်ေနာ့္ရဲ႕ ျဖတ္သန္းမႈတခုျဖစ္တာမို႔ “စာေပ ဆည္းဆာ” ကို လြမ္းသတဲ့အေနနဲ႔ က်ေနာ္ေရးတာပါ။
အဲဒီစာေပဆည္းဆာလႈပ္ရွားမႈထဲမွာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေနာင္ေတာ္ႀကီးေတြ ေျပာသံဆိုသံၾကားလို႔ ၀င္ၿပီး နားေထာင္၊ ၀င္ၿပီး ေဆြးေႏြးရင္းနဲ႔ “ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ားလက္နက္” ဆိုတဲ့ စကားကို က်ေနာ္ၾကားခဲ့ရ တာပါ။ လြဲခ်င္လည္း လြဲႏိုင္ပါတယ္။ “ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ားလက္နက္ျဖစ္တယ္” ဆိုတဲ့ စကားကို ဆရာ “ေမာင္သင္းခိုင္” တို႔က စၿပီး ေျပာခဲ့တာလို႔ပဲ မွတ္ယူခဲ့ဖူးပါတယ္။

(ဂ)

ဒီ ၂၀၀၈-ခုႏွစ္၊ ႏွစ္လည္မေက်ာ္ခင္မွာပဲ၊ ျမန္မာစာေပသမိုင္းမွာ ထင္ရွားတဲ့အျဖစ္အပ်က္ (၂)ခု ရိွခဲ့ ပါတယ္။ ႏွစ္ခုစလံုး ကဗ်ာနဲ႔ပါတ္သက္တဲ့ သမုိင္း၀င္အျဖစ္အပ်က္ေတြပါပဲ။ ပထမအျဖစ္အပ်က္ကေတာ့ ကဗ်ာ ဆရာ ေစာေ၀ရဲ႕ “ ေဖေဖာ္၀ါရီဆယ့္ေလး ” က ဗ်ာကိစၥ၊ ေနာက္တခုကေတာ့ ကဗ်ာဆရာ “ၾကည္ေမာင္သန္း” ရဲ႕ “ဒီပရဂၤ” ကဗ်ာ ကိစၥပါပဲ။ ဒီကဗ်ာ (၂)ပုဒ္ဟာ တခုနဲ႔တခု ဦးတည္ခ်က္ခ်င္းေတာ့ တူၾကပါတယ္။ ဆရာ “ေစာေ၀” ရဲ႕ ကဗ်ာက အုပ္စိုးသူ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဦးေဏွာက္နဲ႔ႏွလံုးသားကို တိုက္႐ိုက္ထိုးႏွက္တဲ့ ကဗ်ာျဖစ္ၿပီး၊ ဒုတိယကဗ်ာတပုဒ္ ဆရာၾကည္ေမာင္သန္းရဲ႕ကဗ်ာၾကေတာ့ စစ္အစိုးရဆန္႕က်င္ေရး တိုက္ပြဲ၀င္ အျဖစ္အပ်က္နဲ႔ တိုက္ပြဲ၀င္ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ဂုဏ္ျပဳမွတ္တမ္းတင္တဲ့ ကဗ်ာျဖစ္ပါတယ္။ ဟုိတုန္းက အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ စကားလံုး ေတြ အရ ေျပာရရင္ ဆရာေစာေ၀ရဲ႕ ကဗ်ာက “ဖြင့္ခ်ေရး” အလုပ္ကိုလုပ္ၿပီး၊ ဆရာၾကည္ေမာင္သန္းရဲ႕ကဗ်ာ ကေတာ့ “အမႊန္းတင္ေရး” အလုပ္ကိုလုပ္ပါတယ္။
ဒီအျဖစ္အပ်က္နဲ႔ ဒီကဗ်ာ (၂) ပုဒ္ကိုၾကည့္ရင္ ကဗ်ာဆရာႏွစ္ေယာက္စလံုးဟာ လူထုဖက္က ရပ္တည္ ၾကတဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြဆိုတာ ရွင္းပါတယ္။ အခုလို လူထုနဲ႔အုပ္စုိးသူ စစ္အစိုးရ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ့အခိုက္၊ ဒီကဗ်ာ ဆရာႏွစ္ေယာက္ဟာ လူထုဖက္ကရပ္ၿပီး လူထုရဲ႕ရန္သူ၊ ဖိႏွိပ္သူ စစ္အစိုးရကို ထိုးႏွက္တိုက္ခိုက္ၾကတဲ့ ရာဇ၀င္ တြင္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြပါပဲ။
ဒီေနရာမွာ ကဗ်ာဆရာႏွစ္ေယာက္စလံုး ကဗ်ာဆရာပီပီ၊ ကဗ်ာလက္နက္ကိုပဲ ကိုင္ဆြဲခဲ့ၾကေပမယ့္ သူတို႔ကိုင္ဆြဲတဲ့ကဗ်ာ၊ သူတို႔အသံုးျပဳတဲ့ကဗ်ာဟာ “ေျပာက္က်ားလက္နက္” သေဘာ အသံုးျပဳသြားတာ ေတြ႕ ၾကရပါတယ္။ စစ္အစိုးရဲ႕ စာေပစီစစ္ေရးအဟန္႔အတားေတြကို အလစ္အငိုက္ ထိုးေဖာက္၀င္ေရာက္ျဖတ္သန္း ႏိုင္ဖို႔ သူတို႔ရဲ႕ကဗ်ာေတြဟာ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ထားတဲ့ကဗ်ာ စကားလံုး၊ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ထားတဲ့ ပါဒ၊ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ထားတဲ့ ကဗ်ာပိုဒ္ေတြကို အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္။ မထင္မွတ္တဲ့အခိ်န္၊ မထင္မွတ္တဲ့ေနရာက မထင္မွတ္တဲ့အသြင္သဏၭာန္နဲ႔ စစ္အစိုးရဲ႕ ခံတပ္၊ စာေပစီစစ္ေရးကို အျပင္းထန္ဆံုး၀င္ေရာက္ထိုးေဖာက္ တိုက္ခိုက္လိုက္ၾကတဲ့ သေဘာပါပဲ။ ဒါဟာျဖင့္ ေျပာက္က်ားေသနဂၤဗ်ဴဟာပါပဲ။
လူထုႀကီးနဲ႔ စစ္အစိုးရ အခုလို ရင္ဆိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ လူထုႀကီးက လက္နက္မဲ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဖိႏွိပ္သူ စစ္အစိုးရက လက္နက္ရိွျဖစ္ပါတယ္။ လူထုႀကီးက အင္အားနည္းၿပီး ဖိႏွိပ္သူ စစ္အစိုးရက အင္အားႀကီး ပါတယ္။ စစ္ေရးေသနဂၤဗ်ဴဟာမွာ အင္အားႀကီးသူကို အင္အားနည္းသူက ရင္ဆိုင္တိုက္ခိုက္တဲ့အခါ “ေျပာက္က်ားေသနဂၤဗ်ဴဟာ” ဟာ အထိေရာက္ဆံုးနဲ႔ အမွန္ကန္ဆံုးဗ်ဴဟာပါပဲ။ ေျပာက္က်ားဗ်ဴဟာမွာ အလစ္အငိုက္၀င္ေရာက္ တိုက္ခိုက္ျခင္း၊ ကိုယ္ေရာင္ေဖ်ာက္ထားျခင္း၊ အေသမရပ္တည္ပဲ အၿမဲလႈပ္ရွားေနျခင္း၊ ေရြ႕လြယ္ ္ေျပာင္းလြယ္ျဖစ္ျခင္း၊ အစရိွတဲ့ အဂၤ ါရပ္ေတြရိွပါတယ္။ လူထုႀကီးဖက္က ရပ္တည္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြ ဟာ သူတို႔ရဲ႕ ကဗ်ာလက္နက္ကို “ေျပာက္က်ားလက္နက္” တခုအျဖစ္ ကၽြမ္းက်င္စြာ ကိုင္တြယ္အသံုးျပဳခဲ့ၾက ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ထိလည္း ထိေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အုပ္စိုးသူဟာ အႀကီးအက်ယ္အထိနာခဲ့ရပါတယ္။
ဒီအျဖစ္အပ်က္ေတြကိုၾကည့္ရင္ ဟိုတခ်ိန္တုန္းက “စာေပဆည္းဆာ” စာေပလႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ခဲ့ ၾကတဲ့ ဆရာ “ေမာင္သင္းခိုင္”တို႔ ၊ ဆရာ “မံုရြာေအာင္ရွင္” တို႔ ေျပာခဲ့ၾကတဲ့ “ကဗ်ာဆိုတာ ေျပာက္က်ား လက္နက္” ပဲ ဆိုတဲ့ စကားဟာ ဒီကေန႔အထိ လူထုဖက္က ရပ္တည္တဲ့ ကဗ်ာဆရာေတြ ကိုင္စြဲၾကရမယ့္ သေဘာထားတခုျဖစ္တယ္လို႔ပဲ ယူဆမိပါတယ္။ ။


ၿငိမ္းေ၀

တိရစာၦန္ရံုထိန္းရဲ႕ မယား သို ့မဟုတ္ သမၼာက်မ္းလာ တားျမစ္သစ္ပင္တပင္

(က)
“မဟာပူရိသ၀ါဒ” နဲ ့ “မဟာဣတၳိယ၀ါဒ” အေၾကာင္းကို ေျခေျချမစ္ျမစ္ေတာ့ က်ေနာ္နားမလည္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ပူရိသပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ဣတၳိယပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ့္ဘက္က တရားလြန္အခြင့္အေရးယူတဲ့ ကိစၥဟူသမွ် က်ေနာ္ကေတာ့ မႏွစ္ သက္ပါဘူး။


၀န္ခံရမွာတခုေတာ့ ရိွပါတယ္။ လူသားရဲ ့သမိုင္းမွာ မဟာပူရိသ၀ါဒဟာ အလြန္မတန္သက္တမ္းရွည္ၾကာ ထြန္းကား ေနတာကေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း မဟာဣတၳိယ၀ါဒ ထြန္းကားတဲ့ေခတ္လည္း ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္။ မဟာပူရိသ ၀ါဒ ထြန္းကားတာ သက္တမ္းရွည္ၾကာလြန္းေတာ့ မဟာပူရိသ၀ါဒရဲ႕မတရားလြန္ကဲတဲ့ကိစၥတခ်ဳိ႕ဟာ တရားတဲ့ ကိစၥေတြအျဖစ္ အသားက်လာခဲ့ၾကၿပီး လူမ်ားစုႀကီးကမသိစိတ္နဲ႔လက္ခံလာၾကရတဲ့ကိစၥကေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပဲေပါ့။
မဟာပူရိသ၀ါဒ သက္တမ္းရွည္ၾကာေအာင္ လႊမ္းမိုးေနလာႏုိင္တဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ လူေတြအလုပ္တာ၀န္ခြဲေ၀လုပ္ကိုင္ လာတဲ့ေခတ္ရဲ ့တြန္းအားေတြအမ်ားႀကီး ပါႏုိင္မယ္ထင္ပါတယ္။ ခႏၶာေဗဒအရ “ ဖို ” က “ မ ” ထက္ပိုၿပီး ခြန္အားရိွတဲ့ သေဘာမို ့ မိသားစုတစုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူအုပ္စုတစုမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မ ဟာ ဖို ေလာက္ အေရးမပါ အရာ မေျမာက္တဲ့သေဘာ သက္၀င္လာခဲ့ၿပီး မဟာဖို၀ါဒ ၊ မဟာပူရိသ၀ါဒ ဟာ အထြတ္အထိပ္ကို ေရာက္လာ ခဲ့တဲ့ သေဘာပါပဲ။ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ ေခတ္မွာေတာ့ မဟာပူရိသ၀ါဒ ဟာ အဲဒီေခတ္ရဲ ႕အေျခခံဖို၀ါဒဆိုင္ရာ မူ တခု ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး ဖို နဲ ့ မ အခြင့္အေရး ႏႈိင္းယွဥ္မႈ အရ ဖို က မ ထက္ အခြင့္အေရး အဆမတန္ ရယူခဲ့ပါေတာ့တယ္။ လူ ့ သမိုင္းမွာေတာ့ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ ေခတ္ဟာ မဟာပူရိသ၀ါဒ အထြန္းကားဆံုး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
(ခ)
ျမန္မာ့သမိုင္းမွာ မဟာပူရိသ၀ါဒ ကို ဆန္ ့က်င္ေ၀ဖန္ၿပီး အမ်ဳိးသမီးေတြရဲ ့အခြင့္အေရးကိစၥ က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာဆိုလာၾကတဲ့အေျခအေနဟာ မ်က္ေမွာက္ကာလမွာ အက်ယ္ေလာင္ဆံုးၾကားရတဲ့သေဘာရိွပါတယ္။ ဒါဟာလည္း အေျခအေနမေပးေသးတဲ့ ျပည္တြင္းမွာ မဟုတ္ဘဲ ျပည္ပေရာက္ျမန္မာအမ်ဳိးသမီးအင္အားစုအတြင္းမွာ အခုလိုေျပာဆို လာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေျပာဆိုေဆြးေႏြးလာၾကတာဟာ ေကာင္းပါတယ္။ မေန ့တေန ့ကဆိုရင္ စီမံလုပ္ကိုင္ခြင့္ဆိုင္ရာ အခန္းက႑ ေတြမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြကို ရာခိုင္ႏႈန္းအတိအက်သတ္မွတ္ရာထား တာ၀န္ေပး သင့္ မသင့္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္း အရာကို ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကတာကို ၾကားရပါတယ္။
က်ေနာ္တို ့ဟာ မဟာပူရိသ၀ါဒ သက္တမ္းရွည္ၾကာလြန္းစြာ အေပၚစီးရယူႏိူင္ခဲ့လို ့ အမ်ဳိးသမီးေတြ အလူးအလိမ့္ ခံစားရတဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းႀကီးအတြက္ စိတ္မေကာင္းျဖစ္ၾကရေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ ဖိႏွိပ္ခံခဲ့ၾကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးထုႀကီး အတြက္ က်ေနာ္တို ့ တေတြ စာနာ ၾကရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ မဟာပူရိသ၀ါဒ သက္တမ္းရွည္ၾကာစြာ ေနရာ ယူလာခဲ့လို ့ ဖိႏွိပ္ခံၾကရတဲ့ အမ်ဳိးသမီးေတြက မဟာပူရိသ၀ါဒ ကို ဆန္ ့က်င္ေ၀ဖန္ၾကရာမွာ ခံစားခ်က္ကိုေရွ ့တန္း မတင္ဘဲ တရား အေပၚမွာပဲ အေျခခံၿပီး ေျပာဆိုေဆြးေႏြးသင့္တယ္လို ့ ယူဆမိတယ္။
ခံစားခ်က္ကို အေျခခံရင္ တရား ကို ပြန္းပဲ့သြားႏိုင္ေစတာမို ့တရားနဲ ့ကင္းကြာတဲ့ေတာင္းဆိုခ်က္ေတြ၊ တရားနဲ ့ ဆန္႔က်င္ ဖက္ျဖစ္ၾကတဲ့အျမင္ ေတြ ရိွလာတတ္ပါတယ္။ အစြန္းတဘက္ကိုေ၀ဖန္ရင္း တျခားအစြန္းတဘက္ ေခ်ာက္ထဲက်သြားႏိူင္ ပါတယ္။ မဟာ ပူရိသ၀ါဒကိုဆန္႔က်င္ရင္း မဟာဣတၳိယ၀ါဒ ႏြံထဲဆင္းသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို က်ေနာ္တို ့သတိခ်ပ္ရပါမယ္။
လူ ့သမိုင္းမွာ ပူရိသ၀ါဒ ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဣတၳိယ၀ါဒ ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္၀ါဒ၊ ဘယ္စနစ္၊ ဘယ္သတ္မွတ္ခ်က္ ပဲျဖစ္ျဖစ္ တရား အေပၚ အေျခခံၾကရပါမယ္။ တရားမွ်တမႈ၊ သဘာ၀က်မႈေတြကို အေျခခံထား စဥ္းစားၾကရပါမယ္။
(ဂ)
မဟာပူရိသ၀ါဒ ဟာ လူ ့သမုိင္းမွာ ဘယ္၀ါဒမွ လိုက္မမီႏုိင္ေလာက္ေအာင္၊ ထြန္းကားလာခဲ့တာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ မဟာဖို
၀ါဒဟာ လူ ့သမိုင္းမွာ သက္တမ္းအရွည္ၾကာဆံုးထြန္းကားတဲ့၀ါဒ၊ ခြန္အားအႀကီးဆံုး၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ယခု လက္ရွိကာလ အထိ ထြန္းကားလ်က္ရိွတဲ့၀ါဒ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ ဆက္လက္ထြန္းကားေနဦးမလဲ။
မဟာပူရိသ၀ါဒ ေအာက္မွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ အလူးအလိမ့္ခံစားခဲ့ၾကရပါတယ္။ ခံစားရတာကို ခံစားရတယ္လို ့မထင္မွတ္ရ ေလာက္ေအာင္ကို ျပင္းထန္ျငင္သာခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို အျပင္းအထန္ခံစားခဲ့ရတဲ့ မွတ္တမ္းမွတ္ရာေတြ လည္း တပံု တပင္ႀကီး ရိွပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အေမရိကန္ကဗ်ာဆရာမ “ ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာသ္ ” ကေတာ့ မဟာပူရိသ၀ါဒ ရဲ ့ ဖိႏွိပ္မႈဒဏ္ကို ကဗ်ာနဲ ့ေဖၚျပၿပီး ကမၻာအမ်ဳိးသမီးထုေရွ႕က ေရွ႕ ေနလိုက္ခဲ့ဖူးပါတယ္။
အမ်ဳိးသားေတြရဲ ့အမ်ဳိးသမီးေတြအေပၚ လစ္လ်ဴရႈ မႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြကို သူက ကဗ်ာစပ္ၿပီး ေဖၚျပခဲ့တယ္။ ဖိႏွိပ္ခံရသူ၊ လစ္လ်ဴခံရသူ၊ အမ်ဳိးသမီးတေယာက္ရဲ ့ခံစားခ်က္ေတြကို ကဗ်ာနဲ ့ ေဖၚျပခဲ့တယ္။ သူ ့ရင္ထဲက အန္ထြက္က်လာ တဲ့ ခံစားခ်က္၊ ၀န္ခံခ်က္ ( Confessional )ဟာ တိက်လြန္း၊ စည္းလံုးလြန္း၊ ေပၚလြင္လြန္းလို ့စာဖတ္သူေတြ အသက္ရွဴမ၀ ေလာက္ေအာင္၊ ရင္တမမျဖစ္ရေလာက္ေအာင္ ခံစားခ်က္ေတြလိႈင္းထန္ခဲ့ၾကရပါတယ္္။ သူ ့ကဗ်ာေတြ ထဲမွာ မဟာပူရိသ၀ါဒ ရဲ ့ ဖိစည္းမႈကို တြန္းလွန္ဖို ့ႀကိဳးစားတဲ့ စိန္ေခၚသံေတြ ဟိန္းဟိန္းညံေနခဲ့ပါတယ္။
ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ ရဲ ့ ကဗ်ာထဲမွာ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ နိမိတ္ပံုေတြဟာ အင္မတန္ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းေလာက္ေအာင္ သစ္လြင္ေနတာ၊ တိက်ေနတာေတြ ့ရပါတယ္။ ဘ၀အေပၚ သူဘယ္ေလာက္ ခံစားမႈေတြနင့္သီးေနသလဲ ဆိုရင္ သူက အင္မတန္ေအးျမခ်မ္းၿငိမ္းေစတဲ့ “ လ ” ကိုေတာင္မွ “ ဥေသ ” ဆိုတဲ့ နိမိတ္ပံုမ်ဳိး သံုးတတ္ပါတယ္။ ပူရိသ နဲ႔ ဣတၳိယ ကို အရွင္ နဲ ့ အေသ သေဘာအထိ ေရးခဲ့ပါတယ္။ ျပင္ပမွာရိွတဲ့ ဗဟိဒၶေလာက၊ ဗဟိဒၶဥတု၊ ဗဟိဒၶ မိုးေလ၀သအေျခ အေနထက္ သူ႔ ခႏၶာကိုယ္ထဲက၊ သူ ့အတြင္းနက္နက္ထဲက အဇတၳေလာက၊ အဇတၳမိုးေလ၀သ ကိုပဲ ေရးဖြဲ ့ပါတယ္။
ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ ရဲ ့ကဗ်ာထဲမွာ “ ေသေၾကာင္းႀကံတဲ့မိန္းမ ” “ေယာကၤ်ားေတြကို အာခံတဲ့မိန္းမ” တခါ တေလမွာ သူဟာ သူ ့ကိုယ္သူ ကိုယ္ပိုင္ဘ၀စစ္စစ္ကို ပို္င္ဆိုင္သူဆိုတာမ်ဳိး၊ ဘယ္ေယာကၤ်ားကိုမွ အားကိုးဖို ့မလိုတဲ့ “ပကတိ သန္ ့ရွင္းတဲ့မိန္းမ” “ေယာကၤ်ားအညစ္အေၾကး ကင္းရွင္းတဲ့မိန္းမ”ဆိုတာမ်ဳိးေတြေရးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို (Confessional)ဆန္တဲ့ ကဗ်ာေတြကို ေရးေနတဲ့အခ်ိန္ဟာ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္တ၀ိုက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း (၄၀)၀န္းက်င္ကပါ။
ဒီလိုနဲ ့ ၁၉၃၂ ခုႏွစ္မွာ ေမြးတဲ့ ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ ဟာ အသက္ (၃၁)ႏွစ္မွာပဲ ဖခင္နဲ ့ကင္းကြာေနတဲ့ လူမမယ္ သားသမီးႏွစ္ေယာက္ကို ထားရစ္ခဲ့ၿပီး၊ မီးဖိုေခ်ာင္ထဲက၊ ဓာတ္ေငြ ့ပိုက္ကိုရွဴကာ ကိုယ့္ကိုယ္ကို သတ္ေသ လိုက္ပါ တယ္။ သူဟာ ၁၉၆၃ ခု ေဖေဖၚ၀ါရီလ (၁၁)ရက္ေန ့မွာ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။
(ဃ)
က်ေနာ္ကေတာ့ မဟာပူရိသ၀ါဒ ကို အျပင္းအထန္ေ၀ဖန္ဆန္ ့က်င္ၿပီး မွန္ကန္တဲ့ ဣတၳိယ၀ါဒ ကို ထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ မ်က္ေမွာက္ေခတ္မ်ဳိးမွာ ျဖတ္သန္းႀကီးျပင္းရတဲ့အတြက္ က်ေနာ့္အဖို ့ ေက်နပ္ပါတယ္။ ဒီလိုႀကိဳးပမ္း ၾကသူေတြကိုလည္း ေလးစား၊ ေလးနက္မိပါတယ္။
မဟာပူရိသ၀ါဒ က ဘယ္ေလာက္အထိ ဖိႏွိပ္မႈျပင္းထန္သလဲဆိုတာကေတာ့ သက္ေသျပစရာေတြ တပံုတပင္ရိွပါ လိမ့္မယ္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အဆံုးစီရင္သြားတဲ့ အေမရိကန္ကဗ်ာဆရာမ ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ ရဲ ့အျဖစ္က အဲဒီ တပံုတပင္ႀကီးထဲက တခုပါ။ ကဗ်ာရႈးသြပ္သူတဦးအေနနဲ ့မဟာပူရိသ၀ါဒ ရဲ ့ဖိစီးမႈျပယုဒ္ကို ကဗ်ာဆရာ တေယာက္ရဲ ့ဘ၀နဲ ့ ေဖၚျပခြင့္ရလို ့လည္း ေက်နပ္မိပါတယ္။
ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ က တင္စားေျပာဆိုသြားခဲ့တဲ့ အျဖစ္ဆိုး နာက်ည္းေၾကကြဲဖြယ္ေကာင္းတဲ့ “တိရစာၦန္ရံုထိန္းရဲ႕့ မယား” “ သမၼာက်မ္းလာ တားျမစ္သစ္ပင္တပင္ ” ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီး မ်ဳိးရဲ ့ ဘ၀မ်ဳိး၊ အျဖစ္မ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို ့ မၾကားရက္ မျမင္ရက္တာလည္း အမွန္ပါပဲ။
ဒီစိတ္ေစတနာကိုအရင္းခံၿပီး စာဖတ္သူေတြကို ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ ရဲ ့ကဗ်ာတပုဒ္နဲ ့က်ေနာ္ မိိတ္ဆက္ေပးလိုက္ ပါတယ္။ ဒီကဗ်ာထဲက သမၼာက်မ္းလာ တားျမစ္သစ္ပင္တပင္ရဲ ့ မုန္တိုင္းဆန္လွတဲ့ေအာ္သံဟစ္သံေတြကို စာဖတ္သူမ်ား မလြဲမေသြ ၾကားၾကရပါလိမ့္မယ္။

တိရစာၦရံုထိန္းရဲ႕မယား
လိုအပ္ရင္
က်မ တစ္ညလံုး မအိပ္ဘဲ ေနႏိုင္တယ္
ငါးရွဥ့္တေကာင္လို တကိုယ္လုံးေအးစက္
မ်က္လႊာမရိွ။
ေသေနတဲ့ ေရကန္လို
အေမွာင္ဟာ က်မကို ၀န္းရံထားတယ္။
မည္းျပာေရာင္
ရင္သပ္ရႈေမာဖြယ္ေကာင္းတဲ့ မက္မန္းသီးတလံုး။
က်မ ႏွလံုးသားထဲက ဘာေလျမွဳပ္မွ မထြက္ဘူး။
က်မမွာ အဆုတ္မရိွဘူး။
က်မဟာ ရုပ္ဆိုးတယ္။
က်မရဲ ့၀မ္းဗိုက္ဟာ ပိုးသားေျခစြပ္ရွည္တဘက္
အဲဒီထဲမွာ က်မ ညီမေတြရဲ႕ဦးေခါင္းေတြ၊
အၿမီးေတြ ပုပ္ပြေနတယ္။
ၾကည့္၊ အားေကာင္းတဲ့ အရည္ေတြထဲမွာ
အဲဒီဦးေခါင္းေတြ၊ အၿမီးေတြ
အေၾကြေစ့ေတြလို အရည္ေပ်ာ္ေနၾကတယ္။
ပင့္ကူလို ေမးရိုးေတြ၊ တေအာင့္လွစ္ျပတဲ့
ေက်ာရိုးေတြ
အင္ဂ်င္နီယာရဲ႕ဘလူးပရင့္(တ္) ပံုစံေပၚက
အျဖဴေရာင္ မ်ဥ္းေၾကာင္းေတြလိုပဲ။
အကယ္၍ က်မ နည္းနည္းလႈပ္လုိက္မယ္ဆိုရင္
ေဟာဒီ ပန္းႏုေရာင္နဲ ့ခရမ္းေရာင္စပ္ ပလတ္စတစ္
အူအိတ္ဟာ
ကေလးကစားစရာ ခေလာက္လို
“ ေဂ်ာက္ဂ်က္ ” ျမည္လိမ့္မယ္ထင္တယ္။
မ်ဳိသိပ္ထားတဲ့ မေက်နပ္ခ်က္ေတြ
အခ်င္းခ်င္း တြန္းေ၀ွ ့တြန္းတိုက္သံေတြ
ကြ်တ္ထြက္လာတဲ့ သြားေတြ သြားေတြလို။
ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥကို ရွင္ ဘယ္သိမလဲ
က်မရဲ႕ ၀၀တုတ္တုတ္ ၀က္ႀကီးငဲ့၊
က်မရဲ႕ ျခင္ဆီလို အခ်စ္ႀကီး၊
နံရံကိုပဲ မ်က္ႏွာမူထားတဲ့ လူႀကီးငဲ့။
ႏို ့တိုက္သတၱ၀ါငယ္ ေလွာင္ရံုထဲက
စိုထိုင္းထုိုင္းေလေသထဲမွာ
မီးကြ်မ္းထားသလို ေျခသည္းခ်ိတ္ေတြနဲ ့
တြဲေလာင္းခိုၾကတဲ့
၀ံပုေလြဦးေခါင္း သစ္သီးစားလင္းႏို ့ေတြနဲ ့
ရွင္ က်မကို ပိုးပန္းခဲ့တယ္။
သဲပံုထဲမွာ ေမွးအိပ္ေနတဲ့ သင္းေခြခ်ပ္
၀က္တေကာင္လို ညစ္ညမ္း၊ အေမြးအမွ်င္လည္းမရိွ။
ၾကြက္ျဖဴေတြဟာ ပင္အပ္ထိပ္ဖ်ားက ေကာင္းကင္တမန္ေတြလို
ထာ၀ရအထိ ပြားခ်င္တိုင္းပြားေနလိုက္ၾကတာ
ပ်င္းရိ ၿငီးေငြ ့မႈသက္သက္ေၾကာင့္ပဲ။
ေခြ်းေစးရႊဲနစ္ အိပ္ရာခင္းေတြထဲ လံုးေထြးရင္း
က်မ သတိရရေနတာက
မုဆိုးပိုင္း ပိုင္းထားတဲ့ ယုန္ေတြ။
ဓာတ္စာကားခ်ပ္ေတြကို ရွင္စစ္ေဆးၿပီး
က်မကို ေခၚထုတ္သြားတယ္
အသင္း၀င္မ်ား ဥယ်ာဥ္ထဲမွာ
စပါးႀကီးေျမြနဲ ့ ေဆာ့ကစားခိုင္းတယ္။
က်မကိုယ္က်မ
သမၼာက်မ္းလာ တားျမစ္သီးပင္လို
ဟန္ေဆာင္လိုက္တယ္။
ရွင့္ရဲ ့သမၼာက်မ္းစာထဲ က်မ ၀င္ခဲ့တယ္။
ရွင့္ရဲ ့ သမၼာက်မ္းလာ အာ့(က္) သေဘၤာေပၚ တက္ခဲ့တယ္၊
ဆံပင္တုနဲ ့ ဖေယာင္းနားရြက္နဲ ့ အမြန္အျမတ္ထားအပ္တဲ့
ဘာဘြန္းေမ်ာက္နဲ ့အတူ၊
မွန္ဘူးနံရံေတြကို ကုတ္ကပ္တြယ္တက္တဲ့
လက္ေခ်ာင္းရွစ္ေခ်ာင္းရိွတဲ့ လက္တဘက္လို
၀က္၀ံေမြးရွည္ရွည္ ငွက္သားစားပင့္ကူနဲ ့အတူ။
က်မစိတ္ထဲက ထုတ္ပစ္မရတာဟာ
မီးခတ္ေက်ာက္လို ေလွာင္အိမ္ေတြ
မီးပြင့္လင္းပ ေစခဲ့တဲ့ ရွင္ က်မကို ပိုးပန္းခဲ့ျခင္းပဲ။
ရွင့္ရဲ ့ခ်ဳိႏွစ္ေခ်ာင္းပါတဲ့ ႀကံ့ဟာ
ပါးစပ္တေပါက္ကို ဖြင့္ပစ္လိုက္တယ္
ဘြတ္ဖိနပ္ခြာလို ညစ္ေပလို ့
ေဆးရံုသံုး လက္ေဆးေၾကြခြက္လို ႀကီးမားလို ့
က်မရဲ ့သၾကားခဲေလးရယူဖို ့၊
ဒင္းရဲ ့ ႏြံပုပ္ခံတြင္းနံ ့ဟာ
က်မကို တေတာင္ဆစ္အထိ
လက္အိတ္ေတြလို စြပ္ခဲ့တယ္။
ပက္က်ိေတြဟာ ပန္းသီးနက္ေတြလို
အနမ္းတျပြတ္ျပြတ္ေပးလို ့။
ညတိုင္းပဲ အခု က်မ
ၾကာပြတ္နဲ ့ကို နင္းရိုက္တယ္
သူတို ့ရဲ႕သံတိုင္ေတြေပၚကေန
ၾကာပြတ္နဲ ့ တင္းၾကမ္းရိုက္ပစ္တယ္
လူ၀ံေတြ၊ ဇီးကြက္ေတြ၊ ၀က္၀ံေတြ၊ သိုးေတြ။
ဒါေတာင္ က်မ
ဘယ္တညမွ်
အိပ္ရတယ္လို ့ မရိွဘူးရွင့္ … ။

ကိုးကား။ ။ ေဇယ်ာလင္း ရဲ႕ ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ဘ၀၊ ဆစ္လ္ဗီယာ ပလာ့သ္ကဗ်ာ စာအုပ္။

အရိပ္တခုႏွင့္ ကခုန္ျခင္း

(၁)

ေရအိုင္ႀကီးေဘးက လူသြားလမ္းကေလးေပၚမွာ ေမပယ္လ္ရြက္ေၾကြေတြ ၀ါခ်င္တိုင္း၀ါေရႊလ်က္ရိွ၏။ ေဆာင္း၀င္လာခဲ့ၿပီ။ သစ္ရြက္ေတြ ေႂကြစျပဳၿပီ။ အထူးသျဖင့္ ေမပယ္လ္ရြက္ေၾကြေတြဟာ လူသြားလမ္းေဘးနဲ႔လမ္းေပၚမွာ ေရႊမႈန္ေရႊစေတြ ႀကဲခ်ထားသလို ေႂကြက်ေနၾက၏။ လူသြားလမ္းႏွင့္ ကိုက္ (၅၀) မွ်အကြာတြင္ ကားလမ္းတခုရိွ၏။ ကားလမ္းမွာ ေရအုိင္ ႀကီးကို ၀ိုင္းပတ္ေဖာက္လုပ္ထားသည့္ ကားလမ္းျဖစ္၏။ လူသြားလမ္းကေလးသည္ ေရအုိင္ႀကီးေဘးမွ အပန္းေျဖ လမ္းေလွ်ာက္ႏိုင္ရန္ ေဖာက္ထားေသာ လမ္းကေလး ျဖစ္ေလသည္။



လူသြားလမ္းကေလးေပၚကတဆင့္ ကန္ေရျပင္ကိုလွမ္းၾကည့္ရင္း သူ႔ေျခလွမ္းမ်ားမွာ ေလးတြဲ႔ေနခဲ့ၾက၏။ လြန္ခဲ့သည့္ညက သူသည္ ညဥ့္နက္မွ အိပ္ရာ၀င္ခဲ့၏။ သို႔ေသာ္ မနက္မိုးလင္းခါနီးသည္အထိ သူ႔မွာအိပ္မေပ်ာ္ခဲ့။ ေရာင္နီသန္းခ်ိန္တြင္မူ ေရအုိင္ေဘးက လူသြားလမ္းကေလးေပၚ သူေရာက္လာခဲ့၏။ တနာရီနီးပါးမွ် သူလမ္းေလွ်ာက္လာခဲ့ၿပီးၿပီ။ သူ႔ အေတြးမ်ားမွာ တညလံုး တမနက္ခင္းလံုး သူ႔ကို၊ သူ႔ႏွလံုးသားကို နင္းေခ်ထားခဲ့ၾက၏။ ေနေရာင္ျခည္ တေစာင္းထုိးက်ေနသည့္ ေမပယ္လ္ပင္ တပင္ေဘးတြင္ သူရပ္လုိက္သည္။ မလွမ္းမကမ္းက ကန္ေရျပင္ကို လွမ္းၾကည့္သည္။ ထိုအခါ ကမၻာေက်ာ္ ဂ်ပန္ဟိုကၠဴကဗ်ာေလးတပုဒ္ကုိ သူသတိရသြား၏။ ဟိုကၠဴကဗ်ာဆရာႀကီး “ဗသွ်ဳိး” ရဲ႕အထင္ရွားဆံုး ကဗ်ာတပုဒ္။

တိတ္ဆိတ္ေရကန္အိုအတြင္း
ဖားတေကာင္ ခုန္ဆင္း
ေရပြက္သံၾကား
ၿပီးေတာ့ ျပန္လည္တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္သြား…။

ယခုအခ်ိန္တြင္မေတာ့ “ သူ႔ဘ၀ေရကန္အိုအတြင္း ဖားတေကာင္ခုန္ဆင္းလို႔ ေရပြက္သံၾကားရတဲ့အျဖစ္မ်ဳိး” နဲ႔ ႀကံဳေနရ သလိုပါလားလို႔ သူေတြးမိသည္။ ေရပြက္သံမ်ားထဲတြင္ အမ်ဳိးအမည္ ခြဲျခားရခက္ေသာ အသံမ်ားကို ၾကားရသလိုရိွ၏။ အေသအခ်ာနားစိုက္ေထာင္ေသာအခါ ထိုအသံမ်ားမွာ သူႏွင့္ေ၀းသြားၾက၏။ နားအာ႐ံုကို ႐ုပ္သိမ္းလိုက္ေသာအခါ ထူးဆန္းသည့္ အသံမ်ားက သူႏွင့္ နီးလာၾကျပန္သည္။

ဟိုကၠဴ ကဗ်ာထဲက “ေရကန္အို”၊ “ဖားတေကာင္” ႏွင့္ “ေရပြက္သံ” တို႔သည္ နိမိတ္ပံုမ်ားျဖစ္သည္ဟု ယူဆ၏။ “ေရကန္အို” သည္ “ဘ၀” ျဖစ္သည္။ “ဖားတေကာင္” သည္ “ပေယာဂ” ျဖစ္သည္။ “ေရပြက္သံ” သည္ “ဂယက္” ျဖစ္၏။ ဘ၀တည္း ဟူေသာ ေရကန္အိုအတြင္း ေရပြက္သံတည္းဟူေသာ ဂယက္႐ိုက္ခတ္မႈမ်ား ေပၚေပါက္လာၾကရ၏။ သို႔ေသာ္ ထိုေရကန္ အိုမွာ တခဏအၾကာတြင္ ျပန္လည္တိတ္ဆိတ္ ၿငိမ္သက္သြားရသည္ မဟုတ္ပါေလာ။ သည္လိုေတြးမိသည့္အခါ သူ႔မွာ ေၾကကြဲ၀မ္းနည္းစိတ္ကို ေျဖေလွ်ာ့လို႔ရလာ၏။

အိမ္ေရွ႔ၿခံ၀န္းတံခါးကိုတြန္းဖြင့္ကာ ၀င္လာခဲ့သည္။ တံခါးမႀကီးကိုဖြင့္သည္။ ဧည့္ခန္းထဲသို႔၀င္မည္အျပဳတြင္ သီခ်င္းသံ သဲ့သဲ့ကို သူၾကားလာရ၏။ ဓာတ္ျပားႏွင့္ဖြင့္ေနသည့္ သီခ်င္းသံျဖစ္သည္။ တီးလံုးသက္သက္ သီခ်င္းသံျဖစ္သည္။ တီးလံုး သက္သက္သီခ်င္းသံကို ၾကားရသျဖင့္ ေပ်ာက္ဆံုးေနေသာခြန္အားမ်ား သူ႔ခႏၶာကိုယ္အတြင္း စီး၀င္လာၾက၏။ ဧည့္ခန္း ထဲတြင္ သူ႔ခ်စ္သူသည္ တေယာက္တည္း က,ေနလိမ့္မည္ကို သူသိသည္။ ဧည့္ခန္းေပါက္၀တြင္ရပ္ကာ သူ႔ခ်စ္သူကို ၾကည့္သည္။ သူ႔ခ်စ္သူသည္ သူ႔ကိုမၾကည့္။ နံနက္ခင္း က်န္းမာေရးေလ့က်င့္ခန္းလည္းျဖစ္၊ ကကြက္တခုလည္းျဖစ္သည့္ အက ေလ့က်င့္ခန္းကို စိတ္ပါလက္ပါ ကလ်က္ရိွသည့္ သူ႔ခ်စ္သူ။ ပထမေတာ့ သူသည္လည္း သူ႔ခ်စ္သူဆီေလွ်ာက္သြား ကာ အတူတြဲၿပီး ကဖို႔စဥ္းစားမိေသးသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ ေျခေထာက္မ်ားမွာ ေရႊ႕လို႔မရဘဲ ျဖစ္ေန၏။ အမွန္တကယ္အားျဖင့္မူ သူသည္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ အရိပ္တခုႏွင့္ ကခုန္ေနခဲ့ရၿပီးၿပီပဲ။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဧည့္ခန္း၀တြင္ပင္ တိတ္ဆိတ္စြာ ရပ္ေနခဲ့ ေလသည္။

(၂)

ဗံုးခိုက်င္းအေပါက္၀တြင္ မီးခိုးမႈိင္းမ်ားျဖင့္ ပိတ္ဆို႔လ်က္ရိွ၏။ ေနာက္ေစ့ေပၚ လက္ႏွစ္ဘက္ ေနာက္ျပန္ယွက္တင္ကာ ဗံုးခိုက်င္းထဲမွ ထြက္သည္။ သူ႔ေရွ႔ကတန္းစီၿပီး သြားေနသည့္ စစ္သားမ်ားသည္ ွမီးခိုးမိႈင္းမ်ားၾကားတြင္ ျမဳပ္၀င္လွ်က္ရိွ၏။ ဗံုးခိုက်င္းထိပ္တြင္ ရပ္မိေသာအခါ ပတ္၀န္းက်င္ကို မသိမသာအကဲခတ္လိုက္သည္။ ထိုစဥ္အခိုက္မွာပင္ ဂ်ာမန္လို မပီမသ ေအာ္ေျပာလိုက္သည့္ အမိန္႔ေပးသံကို သူၾကားလိုက္ရ၏။

မီးခိုးမိႈင္းမ်ားၾကားတြင္ ၿပိဳလဲလ်က္ရိွေသာ အရာ၀တၱဳတခ်ဳိ႕ကို ေတြ႔ရ၏။ မလွမ္းမကမ္းတြင္ ၿပိဳက်ပ်က္ဆီးေနေသာ အေဆာက္အဦး တခုကိုလည္း မသဲမကြဲေတြ႔ရ၏။ ေအာ္ဟစ္အမိန္႔ေပးေနသည့္ အသံမ်ားကိုလည္း ၾကားေနရ၏။ သူသည္ သူ႔ေရွ႔က ေလွ်ာက္ေနသူမ်ားနည္းတူ တျခားဂ်ာမန္စစ္သံု႔ပန္း အုပ္စုတစုႏွင့္ သြားေရာလိုက္၏။ သူတို႔အနားသို႔ ကားတစင္း ထိုးဆိုက္လိုက္ၿပီးေနာက္ ကားေပၚသို႔ တေယာက္ခ်င္းစီ တက္ၾကရ၏။ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရထားသူႏွင့္ ဖ်ားနာေနသူမ်ားကို ၀ိုင္း၀န္းေဖးမကာ ကားေပၚတက္ၾက၏။ သူတို႔စီးလာေသာကားသည္ စစ္ပြဲၿပီးကာစ စစ္ေျမျပင္တခုကိုျဖတ္ၿပီး ေမာင္းခ်လာ ေလသည္။ အေ၀းဆီက အေျမာက္သံမ်ားၾကားရ၏။ လက္နက္ငယ္ ပစ္ခတ္သံ တေဖာက္ေဖာက္ကိုလည္း ခပ္ေ၀းေ၀းက ၾကားရ၏။ သူသည္ ယခုအခါ မဟာမိတ္စစ္တပ္မ်ား၏ ဖမ္းဆီးခံရသည့္ ဂ်ာမန္စစ္သံု႔ပန္းတဦး ျဖစ္ခဲ့ေလၿပီ။

(၃)

လက္ခုပ္သံမ်ားမွာ အေျမာက္သံ၊ ေသနတ္သံမ်ားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြား၏။ မီးခိုးမိႈင္းမ်ားကို သူရႈရႈိက္မိ၏။ ေခၽြးနံ႔ဖုန္နံ႔မ်ားကို သူရႈမိ၏။ ဂ်ာမန္လိုမပီမသ အမိန္႔ေပးေနသည့္ အသံမ်ားကို သူၾကားလာရ၏။ ၿပီးေတာ့ ကားတစီးဘီးလိမ့္သည့္ အသံ။ ၿပီးေတာ့…။

သူ႔လက္ႏွစ္ဘက္ကို တစံုတေယာက္က ဆုပ္ကိုင္လာသည့္အခါ သူ႔မွာ အိပ္မက္တခုထဲမွ လန္႔ႏိုးလာသလို ျဖစ္သြားရ၏။ သူ႔ေရွ႕့တြင္ လူတေယာက္ရပ္ေန၏။ ထိုသူသည္ သူ႔လက္ႏွစ္ဘက္ကို ဆုပ္ကိုင္ကာ ၿပံဳးရႊင္စြာ သူ႔ကိုၾကည့္ေနေလသည္။ ထိုအခါၾကမွ သူသည္ စင္ျမင့္တခုေပၚ ေရာက္ေနသည္ကို ျပန္လည္သတိျပဳမိသြားရ၏။ ယခုအခါ သူသည္ သူ၏ ေမြးရပ္ေျမ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔တြင္ ေရာက္ေနေလသည္။ ၿမိဳ႔ေတာ္ခန္းမအတြင္း ဂုဏ္ျပဳပြဲအခမ္းအနားတခုတြင္ ေရာက္ေန၏။ သူႏွင့္ ပိုလန္ သမၼတႀကီး “လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” တို႔ႏွစ္ဦး၊ “ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔ေတာ္သား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု” ကို လက္ခံယူၾကရန္ ေရာက္ရိွေန ၾကျခင္း ျဖစ္၏။

ပိုလန္သမၼတႀကီး “လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” ကို သူသည္ ယခုမွလူခ်င္းေတြ႔ျမင္ဖူး၏။ ယခင္က အင္တာနက္ အီးေမးလ္မွ တဆင့္သာ စကားေျပာခဲ့၊ ဆက္သြယ္ခဲ့ဖူး၏။ “လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” သည္ သူႏွင့္ေဘးခ်င္းယွဥ္ကာ ရပ္ေနေလသည္။ သူတို႔ႏွစ္ဦး၏ေဘးတြင္ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔ေတာ္၀န္ ရပ္ေန၏။ သံုးေယာက္သား စကားေျပာခြက္ေရွ႕တြင္ တန္းစီၿပီးရပ္ေနၾက၏။ စင္ျမင့္၏ ေရွ႕့ခန္းမေဆာင္ထဲတြင္ လူေတြ ျပည့္က်ပ္လ်က္ရိွေလသည္။

သမၼတႀကီး “ လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ ” က စကားေျပာခြက္ေရွ႔တြင္ရပ္ကာ ေက်းဇူးတင္စကား ေျပာေလသည္။ သူ႔စကားထဲ၌ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးျဖစ္သည့္တိုင္ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔တြင္ေမြးဖြားခဲ့သူ “သူ႔” အေၾကာင္း ထည့္ေျပာခဲ့၏။ သူေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ ကဗ်ာ စာအုပ္မ်ား၊ ၀တၳဳစာအုပ္မ်ား၊ ျပဇာတ္မ်ားအေၾကာင္းကိုလည္း စီကာပတ္ကံုး ေျပာေနေလသည္။ “သူ႔” လို ပုဂၢဳိလ္္မ်ဳိးကို “ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔ေတာ္သား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု” ခ်ီးုျမႇင့္ခြင့္ရျခင္းျဖင့္ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔သားမ်ားတြင္မက၊ ပိုလန္ျပည္သူေတြအားလံုး ဂုဏ္ယူဖြယ္ေကာင္းသည့္အေၾကာင္း ေျပာ၏။ ကမၻာႀကီးရဲ႕ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ လူ႔စိတ္ရင္း ေစတနာမ်ား ျမင့္မား လာေစေရးအတြက္ “သူ” ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့သည့္ စာအုပ္စာေပမ်ားကို တန္းစီၿပီး ေျပာေနခဲ့၏။

သူသည္ ပိုလန္ သမၼတႀကီး၏စကားကို မၾကားတခ်က္၊ ၾကားတခ်က္။ သူ႔မ်က္လံုးမ်ားထဲတြင္ လူထုပရိသတ္ႀကီးကို ျမင္တခ်က္၊ မျမင္တခ်က္ျဖစ္ေန၏။ သူ႔နားထဲတြင္ ဖိနပ္သံမ်ား၊ ေသနတ္က်ည္ ေမာင္းထုိးသံမ်ား၊ နာဇီ စၾကာတံဆိပ္ အလံမ်ား၊ မီးခိုးမိႈ္င္းမ်ားကို အတိုင္းသား ၾကားေနျမင္ေနရ၏။

ညမွာ မာန္နတ္ေရာက္လာၿပီး
သူ႔လက္ႏွစ္ဘက္ကို ဆန္႔ထုတ္လိုက္တယ္။
ငါ့ရဲ႕အ႐ိုးျပာေတြနဲ႔
သူ႔သြားေတြကို တိုက္ခၽြတ္တယ္။
မာန္နတ္
ငါတို႔
သူ႔အံသြားေတြၾကား
တြားတက္ၿပီး ၀င္ၾကရလိမ့္။

လက္ခုပ္သံမ်ားစဲေတာ့ သူနဲ႔သမၼတႀကီး “လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” တို႔ႏွစ္ဦး စင္ျမင့္ေပၚက ယွဥ္တြဲၿပီး ဆင္းလာၾက၏။ သတင္း ေထာက္ေတြ၊ ဂုဏ္ျပဳခ်ီးက်ဴးၾကသူေတြ၊ သူတို႔ႏွစ္ဦးရိွရာ ေျပးလာၾကေလသည္။

ထို႔ေန႔က ပိုလန္အသံလႊင့္ဌာနမွတဆင့္ သူ႔ကိုဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင့္ သူ႔ရဲ႕့နာမည္ေက်ာ္ “မာန္နတ္” ကဗ်ာကို ရြတ္ဆို ထုတ္လႊင့္ခဲ့ေလသည္။

(၄)

စာရြက္တရြက္ေပၚတြင္ လုိအပ္သည့္အခ်က္အလက္မ်ား ျဖည့္ၿပီးေသာအခါ သူသည္ တျခားလူငယ္မ်ားနည္းတူ ဆံပင္ညွပ္ ဆရာ၏ေရွ႕တြင္ သြားထိုင္လိုက္၏။ ဆံပင္ညွပ္ဆရာက သူ႔ဆံပင္မ်ားကို ခပ္ၾကမ္းၾကမ္းညွပ္ခ်ေလသည္။ ဆံပင္ညွပ္ေန ရင္းက အခန္းအျပင္ဘက္က စစ္ဖိနပ္သံမ်ားကို နားစြင့္ေနမိသည္။ သူ႔ရင္ထဲ၌ မည္သည့္ခံစားမႈမ်ွမရိွ။ ဂ်ာမန္ တမ်ဳိးသားလံုး အမ်ဳိးအမည္မသိရသည့္ ကမၻာႀကီးတခုအတြင္း တိုး၀င္သြားေနၾကသလို ျဖစ္ေန၏။ သူသည္ ဂ်ာမန္လူမ်ဳိးျဖစ္၏။ ဂ်ာမန္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္၏။ ဂ်ာမန္တမ်ဳိးသားလံုး လိုက္ပါလာေနသည့္ ေရစီးေၾကာင္းႀကီးအတြင္း သူသည္လည္း ေမ်ာပါလာေန၏။ သူ႔ေျခသူ႔လက္မ်ား လႈပ္ရွားရျခင္းမရိွဘဲ သူ႔အလိုလို ေမ်ာပါလာေနျခင္း ျဖစ္၏။ သူသည္ စက္႐ုပ္တ႐ုပ္ျဖစ္ေနခဲ့ၿပီလား ဆိုသည္ကိုပင္ သူ႔ကိုယ္သူမသိ။

ထိုစဥ္က သူသည္ စစ္ထဲ၀င္ရျခင္းကို ဂုဏ္ယူရမည္လား၊ ၀မ္းသာရမည္လား သူမစဥ္းစား။ အျခား ဂ်ာမန္လူမ်ားစုႀကီး နည္းတူ စစ္ထဲ၀င္ဖို႔ကိုပဲ စဥ္းစား၏။ သို႔မဟုတ္ အေျခအေန အေၾကာင္းတရားအားလံုးက သူ႔ကိုစစ္ထဲ၀င္ဖို႔ရန္ တြန္းပို႔ေန ခဲ့သလား…။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဟစ္တလာအေပၚ သူဘယ္လို ခံစားနားလည္ထားသည္ကိုလည္း မေတြးမိ။ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဟစ္တလာ ဆင္ႏႊဲေနသည့္ စစ္ႀကီးအေပၚ တရားသည္ မတရားသည္၊ ႏိုင္မည္ ရႈံးမည္ အစရိွသည့္ အေျခခံျပႆနာမ်ား ကိုလည္း သူမစဥ္းစား။ သူသည္ ဂ်ာမန္လူငယ္တဦး ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ဂ်ာမန္တမ်ဳိးသားလံုး စစ္တုိက္ေနၾကသည္။ သူသည္ စစ္ထဲ၀င္ရန္မွတပါး အျခား သူမစဥ္းစား။ ယုတ္စြအဆံုး စစ္ထဲသို႔၀င္ခဲ့ရသည့္တိုင္ သည္စစ္ပြဲအတြင္း စိတ္ပါ၀င္ စားျခင္း၊ စိတ္အား ထက္သန္ျခင္း ရိွမရိွဆိုသည္ကိုပင္ သူ႔ကိုယ္သူမေ၀ဖန္ခဲ့။

သည္လိုႏွင့္ သူသည္ စစ္ထဲသို႔၀င္ခဲ့၏။ ဟစ္တလာ၏ လူငယ့္လက္႐ံုးတပ္ဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ခဲ့၏။ စစ္ထဲ၀င္ၿပီးေနာက္ (၆) လ အၾကာတြင္မူ မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစု၊ အေမရိကန္တပ္မ်ား၏လက္တြင္းသို႔ စစ္သံု႔ပန္းအျဖစ္ က်ေရာက္ခဲ့၏။ ဒုတိယ ကမၻာ စစ္ႀကီးလည္း ၿပီးဆံုးသြားခဲ့ၿပီ။ ဂ်ာမန္တို႔စစ္ရႈံးခဲ့ၾက၏။

(၅)

ထိုေန႔က သူ႔ထံသို႔ တကမၻာလံုးက ေၾကးနန္းစာမ်ား၊ အင္တာနက္ အီးေမးလ္မွတဆင့္ စာမ်ား၊ တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္မႈမ်ား တဖြဲဖြဲေရာက္လာၾက၏။ သူ႔အတြက္ လူတိုင္းက ဂုဏ္ယူၾက၏။ သူ႔နာမည္မွာ ဂ်ာမနီနယ္စပ္မ်ဥ္းကိုေက်ာ္ကာ တကမၻာလံုးသို႔ အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာ ပ်ံ႕ႏွံ႔သြားေလသည္။

သူသည္ “ႏိုဗဲလ္ဆု ေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔” က ေၾကညာသည့္ ေၾကညာခ်က္ကို မၾကားခဲ့ရ။ သူ႔ထံေပးပို႔ေသာ ေၾကးနန္းစာ အရသာ သူဖတ္ခဲ့ရ၏။ ယခုအခါ သူသည္ ဤကမၻာေပၚ၌ အျမင့္မားဆံုး “စာေပႏိုဗဲလ္ဆု”ကို ခ်ီးျမႇင့္ခံခဲ့ရၿပီ။ သူသည္ သည့္အတြက္ ၀မ္းသာရမည္လား။ ဂုဏ္ယူ၀ံ့ႂကြားထိုက္ရဲ႔လား။

၁၉၉၉ ခုႏွစ္အတြက္ စာေပႏိုဗဲလ္ဆု ခ်ီးျမႇင့္ခံရသူ သူ႔ရဲ႕ကဗ်ာမ်ား၊ ၀တၳဳမ်ားကို တကမၻာလံုးတြင္ရိွေသာ ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလိုက ဘာသာျပန္ေဖာ္ျပလာၾက၏။ သူ႔အေၾကာင္းကို ကမၻာႀကီးက ပိုမိုသိရိွခြင့္ ရလာၾက၏။ သူ႔စာေပမ်ားကို သုေတသနျပဳသူမ်ား၊ စာတန္းေရးသူ၊ ဘြဲ႔ယူသူမ်ားက သူ႔ထံစာျဖင့္ ဆက္သြယ္ၾက၏။ လူကိုယ္တိုင္ ေတြ႔ခြင့္ေတာင္းၾက၏။ ကမၻာ့နာမည္ႀကီး တကၠသိုလ္တခ်ဳိ ႔က သူ႔ကိုဖိတ္ၾကားကာ သူ႔စာေပမ်ားအေၾကာင္း ေဟာေျပာပို႔ခ်ေစခဲ့ၾက၏။

သည္လို ကမၻာ့ယဥ္ေက်းမႈနယ္၊ ပညာေရးနယ္ပယ္တခုလံုးက သူ႔အေပၚ အေလးအနက္ထား ၀န္းရံႀကိဳဆိုေနၾကသည့္ အခ်ိန္အတြင္း သူသည္ အထီးက်န္ဆန္မႈကို တေန႔တျခား ပိုမိုခံစားလာရ၏။ လူအုပ္ၾကားထဲတြင္ေနထုိင္ရင္း အေဖာ္မဲ့သလို ျဖစ္လာရ၏။ သူ႔ဘ၀ သူ႔အတိတ္ သူငယ္စဥ္က သူ႔ျဖတ္သန္းမႈ တစိပ္တေဒသက သူ႔ကိုအရိပ္မည္းတခုလို ၿခိ္မ္းေျခာက္ေန ခဲ့၏။ လူေတြက သူ႔အေပၚ ပိုမိုဂ႐ုစိုက္လာေနၾကသည့္ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အရိပ္မည္းႀကီးမွာ ပိုမိုႀကီးမားလာခဲ့၏။ ေရွ႔တိုး လာခဲ့၏။ သူသည္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သူ႔ေနာက္မွလိုက္ပါလာေနသည့္ အရိပ္မည္းႀကီးႏွင့္ မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ လမ္းခြဲႏိုင္မည္ ဆိုသည္ကို သူမသိ။

သူႏွင့္ ဘ၀ၾကင္ေဖာ္အျဖစ္ လက္တြဲခဲ့သူ “ကေခ်သည္ ခ်စ္သူ” သည္ သူ႔အေပၚ ယခင္ကထက္ပိုၿပီး ၾကင္နာခဲ့၏။ တကမၻာ လံုးက သူ႔အေပၚစိတ္၀င္တစား ေလးစားဂုဏ္ျပဳေနၾကသည့္အခ်ိန္၌ သူ႔ခ်စ္သူ “ကေခ်သည္” ဇနီး၏ရင္ခြင္သည္ သူ႔အတြက္ အလံုၿခံဳဆံုး ခိုေအာင္းေနထိုင္ရာ အရပ္ျဖစ္ခဲ့၏။ သူ႔ခ်စ္သူသည္ သူ႔ေနာက္မွ တေကာက္ေကာက္ လိုက္ေနသည့္ “အရိပ္ မည္းႀကီး” ကို သူ႔အနားသို႔ကပ္မလာႏိုင္ေအာင္ ထူးဆန္းသည့္စိတ္တန္ခိုးမ်ားျဖင့္ ကာဆီးေပးထားသည္ဟု သူယံုၾကည္၏။ ထို႔ေၾကာင့္ သူသည္ သူ႔ခ်စ္သူ “ကေခ်သည္” ဇနီး၏ရင္ခြင္ထဲမွတဆင့္ “အရိပ္မည္းႀကီး” တခုကို ေခ်ာင္းၾကည့္ေနခဲ့ရ ေလသည္။

(၆)

လက္ထဲကစာရြက္ကို စားပြဲေပၚျပန္တင္ၿပီးသည့္တိုင္ သူ႔လက္မ်ားမွာ မသိမသာ တုန္ရင္လ်က္ရိွေနေသး၏။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ ေစာင့္ေမွ်ာ္ခဲ့ရသည့္ အျဖစ္အပ်က္တခုမွာ ယခုေတာ့ သူ႔ထံသို႔ ဆိုက္ဆိုက္ၿမိဳက္ၿမိဳက္ ေရာက္လာခဲ့ၿပီျုဖစ္သည္။

“ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ဟစ္တလာရဲ႕ လူငယ့္လက္႐ံုးတပ္ဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္ခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ကိစၥကို အတိအလင္း၀န္ခံဖို႔ ေတာင္းဆုိခ်င္ပါ တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ခင္ဗ်ားရထားတဲ့ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႕ေတာ္သား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆုကို ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္ ျပန္လည္ အပ္ႏွံေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေတြ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ခင္ဗ်ားနဲ႔အတူ တြဲၿပီးရထားတဲ့ အဲဒီ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႕ေတာ္သား ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆုကို က်ေနာ့္သေဘာနဲ႔က်ေနာ္ ျပန္လည္အပ္ႏွံရပါလိမ့္မယ္” သူ႔နားထဲတြင္ ပိုလန္သမၼတေဟာင္း
“လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” ရဲ႕ စကားသံမ်ားကို ေဘးခ်င္းယွဥ္ၿပီးေျပာေနသလို ၾကားေနရ၏။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ ၾကာေအာင္ ေမွ်ာ္လင့္ေနခဲ့ရသည့္ အျဖစ္အပ်က္မ်ားမွာ ယခုအခါ သူ႔ေရွ႕သို႔ေရာက္လာခဲ့ၾကၿပီ။ “ဂန္တာဂရပ္ဆိုတဲ့ ပုဂၢဳိလ္ဟာ ႏိုဗဲလ္ဆုနဲ႔မထိုက္တန္ပါဘူး၊ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႕ေတာ္သား ဂုဏ္ထူးေဆာာင္ဆုရယ္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ သူရထားတဲ့ ဘယ္ဆုမဆို သူ႔သေဘာနဲ႔သူ အားလံုးျပန္လည္အပ္ႏွံသင့္ပါတယ္”ဟု ကမၻာႀကီးရဲ႕ ေထာင့္တေနရာက လွမ္းေအာ္ေျပာေနၾကသည့္ အသံမ်ား။ သူ႔အဖို႔တုန္လႈပ္ျခင္း အလ်ဥ္းမရိွပါ။ သည္လို ႀကံဳေတြ႔ရမည့္ကိစၥကို သူသည္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေစာင့္ေနခဲ့ၿပီးၿပီပဲ။ ကိုယ္ေမွ်ာ္လင့္သလို ျဖစ္လာတာမို႔ သူ႔ အဖို႔စိတ္ထိခိုက္စရာ စိုးစဥ္းမွ်မရိွ။ သူသည္ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ “အရိပ္မည္းႀကီး” တခုႏွင့္ ကခုန္ခဲ့ရၿပီးၿပီ။ ယခုအခါ ထို “အရိပ္မည္းႀကီး” ကို ေအာင္ျမင္စြာ ဖယ္ရွားဖို႔ရာ အခ်ိန္က်ေရာက္ ခဲ့ၿပီ။ သူမေသခင္ ယခုလို အခြင့္အေရး ႀကံဳရသည့္ အတြက္ပင္ သူေက်နပ္ေနမိ၏။

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ အခိုင္အမာခ်ၿပီးေသာအခါ၊ စားပြဲေပၚတြင္ စာတေစာင္ သူေရး၏။ ဒန္းဇစ္ၿမိဳ႔ေတာ္၀န္ႏွင့္ သမၼတေဟာင္း “လက္စ္၀ယ္လ္ဆာ” တို႔ထံ စာတေစာင္စီ ေရး၏။ အမွန္စင္စစ္ သည္စာႏွစ္ေစာင္မွာ ယင္းပုဂၢဳိလ္ႏွစ္ဦးထံ ေရးပို႔သည့္စာ ျဖစ္သည့္တိုင္ ယဥ္ေက်းေသာ လူ႔သမဂၢႀကီးတခုလံုးထံ ၀န္ခံေတာင္းပန္သည့္ စာတေစာင္သာျဖစ္သည္ဟု သူသေဘာ ထား၏။ ကမၻာႀကီးသည္ သူ႔အားခြင့္လႊတ္ႏိုင္ေကာင္းရဲ႕လားဟု သူေတာင့္တမိေလသည္။

(၇)

ဧည့္ခန္းထဲသို႔၀င္လာေနစဥ္ သူ႔ခ်စ္သူ “ကေခ်သည္” ဇနီးက သူ႔အား အၿပံဳးႏွင့္ ႏႈတ္ဆက္ေလသည္။ ယခုေတာ့ အရာ အားလံုး ရွင္းလင္းျပတ္သားသြားခဲ့ၿပီ။ ႏွစ္ေပါင္း (၆၀) ေက်ာ္ အတူတြဲၿပီး ကခုန္ခဲ့ရသည့္ မခ်စ္မႏွစ္သက္သူ မိေဒြးေတာ္ အရိပ္မည္းႀကီးႏွင့္ ထာ၀ရလမ္းခြဲႏိုင္ခဲ့ၿပီ။ သူ႔ဘ၀ ေရကန္အိုအတြင္း ဖားတေကာင္ခုန္ဆင္းလို႔ ၾကားလိုက္ရသည့္ ေရပြက္ သံမ်ားမွာလည္း ယခုအခါ ျပန္လည္တိတ္ဆိတ္ၿငိမ္သက္သြားခဲ့ၿပီ။

သူသည္ ဧည့္ခန္းေဆာင္ ခန္းမအလယ္တြင္ရပ္ကာ သူ႔ဘ၀ သူ႔အတိတ္ သူ႔အရိပ္မ်ားအေၾကာင္း ျပန္လည္တူးဆြ ေနမိျပန္ ေလသည္။ သည္တခ်ိန္တြင္ သူ႔ဘ၀ သူ႔အတိတ္မ်ားထဲ၌ “အရိပ္မည္းႀကီး” မရိွေတာ့သည္ကိုလည္း ထူးဆန္းစြာ သူသတိျပဳမိလာေလ၏။ ။

စာေပႏုိဗဲလ္ဆုရွင္ ဂ်ာမန္စာေရးဆရာ၊ ကဗ်ာဆရာႀကီး “ဂန္တာဂရပ္” ၏ ဘ၀တစိတ္တပိုင္းကို စိတ္ကူးျဖင့္ ေရးဖြဲ႔ ၾကည့္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ကိုးကား။ ။ Gunter Grass း Selected Poems

(ဧရာ၀တီအြန္လိုင္းတြင္ တင္ခဲ့ၿပီးတဲ့ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါသည္။)